عوارض داروهای ضدصرع:
داروهای ضدصرع دارای عوارض جانبی شناخته شدهیی میباشند، مهمترین آنها درجدول2 درج شده اند. همه ی این داروها دارای خصوصیات آرامش بخش بوده که بیانگر اغلب آثار ناخواستهی آنها میباشند. برخی از این داروها دارای عوارض جانبی خاص فردی هستند. برای مثال بزرگ شدن لثهها، رویش بیش ازحد مو و لنفودنوپاتی ناشی از فنیتوئین و یا عوارض هیپوناترمی و هیپواسمولالیته برای کاربامازپین و اکسیکاربامازپین ویا عوارض نارسایی کبدی و پانکرانیت ناشی از والپروئیک اسید. لاموتریژین نیــــز گرچـه اساســاً به عنـوان یک داروی ضد فولات عرضه شده ولی مشخص نشده که قادر به تغییر میزان فولات سرم میباشد.
تداخلات متعددی بین خود داروهای ضدصرع و نیز داروهای ضدصرع با داروهای دیگر شناخته شدهاند.
اهم این تداخلات درجدول3 نشان داده شدهاند. تنها داروهای ضدصرع بنزودیازپینی با تداخلات به نسبت پایین شناسایی شدهاند. فنیتوئین به دلیل ظرفیت حذف اشباعی که با غلظتهای درمانی دارد بهنسبت آسیبپذیرتر به نظر میرسد که علت آن وقفهی متابولیسم آن است. برعکس داروی جدید عرضه شدهی گاباپنتین و ویگاباترین (که دارای دفع کلیوی می باشند) دارای تداخلات به نسبت کمتری با سایر داروهای ضدصرع میباشند. گرچه ویگاباترین ممکن است سبب کاهش غلظتهای پلاسمایی فنیتوئین با مکانیسمهای هنوز ناشناخته گردد.
البته کلیه تداخلات لیست شده در جدول۳ دقیقاً به وقوع نمیپیوندند که به 2دلیل ریاضی زیر میباشد:
a) القای ظرفیت متابولیسم توسط یک دارو موجب نقصان غلظتهای پلاسمایی سایر داروها خواهدشد.
b) رقابت برای القای مسیر متابولیکی بین 2 دارو سبب افزایش غلظتهای پلاسمایی هر دوی آنها میشود.
امروزه فنوباربیتال به ندرت به عنوان یک داروی ضدتشنج مطلوب برای کودکان ارزیابی میشود زیرا قادر به ایجاد عارضهی هیپراکتیویته در20 تا40٪ کودکان مصرف کننده آن بوده است. ازفنیتوئین درمقایسه با بزرگسالان کمتر برای کودکان استفاده میشود که علت آن عوارض جانبی آکنهزایی، بزرگشدن غیرطبیعی فک و رویش مو مخصوصاً دردختران میباشد. موقع تجویز والپروات سدیم برای کودکان باید عارضهی القای افزایش وزن آن در دختران مورد نظر باشد.
همچنین عوارض جانبی ادراکی داروهای ضدتشنج درسنین تحصیل فوقالعاده مشکل ساز میشوند.
کاربامازپین به عنوان دارویی با حداقل عوارض تغییرات ادراکی درکودکان شناخته شده است.
طول دارو درمانی تشنج و صرع کودکان: ازآنجایی که رشد جسمی کودکان اغلب سریع و مداوم است، تجدید نظر وتنظیم مجدد دوز داروهای آنها خصوصاً در موارد ثبت همزمان غلظت پلاسمایی آنها ضروری است.
تحقیقات جدید ثابت نمودهاند که متابولیسم دارویی درکودکان1تا 10ساله سریعتر از بزرگسالان است. لذا کودکان قرارگرفته در این ردهی سنی هم نیازمند دوزهای بالاتر بر پایهی mg/kg وزن بدن وهم نیازمند افزایش دفعات تجویز نسبت به بزرگسالان برای حصول غلظتهای پلاسمایی مشابه میباشند.
به عنوان یک قاعدهی کلی در صورتی که کودک دچارصرع تحت درمان به مدت حداقل 2 سال دچار هیچگونه حملهی صرعی نشود میتوان به روند قطع دارو درمانی در مورد او فکر کرد. کودکان دچار تشنجات سخت قابل کنترل، کودکان دچار مشکلات محرز و اثبات شدهی عصبی و یاکودکانی که دارو درمانیشان زود قطع شده باشد بیشتر درمعرض عود مجدد و برگشت بیماری صرع میباشد.
نکاتی چند پیرامون افزایش اثربخشی داروهای ضدتشنج و صرع درکودکان:
1ـ به کودکان اجازه داده شود حتی الامکان روال زندگی طبیعی خود را داشته و طوری با آنها رفتار شود که درمیان هم سنان یا نوجوانان با سن کمترانگشت نما نباشند.
2ـ به آنها اجازهی شنا بدون همراه داده نشود.
3ـ کوه نوردی و بالا رفتن از درخت برای آنها ممنوع است.
4ـ حمام گرفتن چنین کودکانی باید در وان کم عمق وبا نیمه باز بودن درب حمام انجام شود.
5ـ درمورد کودکان محصل زمان مصرف داروهای آنها طوری تنظیم شود که حتی الامکان در زمان مدرسه آنها نباشد.
جدول۳ـ مهمترین تداخلات داروهای ضد صرع با سایر داروها و برخی ترکیبات داخل بدن | ||
نام دارو | دارو یا ترکیبات قادر به افزایش غلظت پلاسمایی داروی ضدصرع |
دارو یا ترکیبات قادر به کاهش غلظت پلاسمایی داروی ضد صرع |
فنی توئین | سرولوپلاسمین ـ مس ـ گاماگلوتامیل ترانسپپتیداز ــ هورمون های جنسی متصل به گلوبولین (در زنان) و وارفارین |
کلرآمفنیکل ـ کورتیزول ــ سیکلواسپورین ـ دگزامتازون ـ دکسی سیکلین ــ فولات ـ گریزوفولوین ـ وارفارین ـ تئوفیلین |
فنوباربیتال (پیریمیدون و متیل فنوباربیتال) |
ایمونوگلوبولین های A و B | املاح صفراوی ـ کلسترول ـ کلرآمفنیکل کلسترول ـ کلرپرومازین ـ سایمتیدین هالوپریدول ـ فولات ـ گریزوفولوین وارفارین ـ تئوفیلین |
کاربامازپین | ـ | بلوک کننده های بتا آدرنرژیک ـ دگزامتازون دکسی سیکلین ـ هالوپریدول ـ وارفارین |
والپروئیک اسید | دیازپام ـ نیمودیپین | ــ |
دیازپام | تستوسترون | ــ |
منابع در دفتر نشریه میباشد.
ثبت نظر