شماره ۹۷۳
دکترمحمد فروزیده - چشم
داروی تجربی شرکت Astra Zeneca بهنام Selumetinib نخستین داروی هدفداری است که منافع بالینی قابلتوجهی دربیماران مبتلا بهملانومچشم (metastatic uveal melanoma) نشاندادهاست و پژوهشگران مرکز سـرطان Memorial Sloan-Kettering در چهلونهمین اجلاس سالانهی انجمن انکولوژی بالینی آمریکا(ASCO) درشیکاکو، ایلینویز دربارهی آن توضیح دادهاند.
دانشمندان میگویند یافتههای حاصل احتمالاً نحوهی عملبالینی در بیماران مبتلا بهملانوم متاستاتیک یووهآ را تغییر خواهد داد. این بیماری تاکنون غیرقابل درمان تلقی میشده است. ملانوم یووهآ، بیماری نادری است و سالانه درایالات متحده2500مورد تشخیص داده میشود که نیمی از این موارد متاستاتیک است. بهمدت چند دهه، بقای حیات بیماران دچار متاستاز سرسختانه به مقدار 9 تا 12ماه باقی مانده است.
با استفاده از این داروی جدید بقای حیات عاری از پیشرفت بیماری Progression-free survival (باکوتهنوشتPFS) دربیماران به حدود 16هفته بالغ میشود و درنیمی از بیماران تومور جمع شده و چروک برمیدارد. درحالی که در شرکتکنندگان در شیمیدرمانی رایج استاندارد با temozolomide فقط 7هفته PFS وجود داشته و درهیچیک از آنان تومور کوچک نشده بود.
این گروه گزارش کردهاست که استفاده از سلومتینیب سبب گسترش بقای حیات کلی تا 10/8ماه درمقایسه با 9/4 ماه درگروه تموزولومید شده است.
پژوهشگران گزارش کردهاند که عوارض جانبی حاصل از درمان با سلومتینیب قابل تدبیر است.
بررسی انجامشده درنوع خود نخستین بررسی است که ثابت میکند با درمان سیستمی میتوان منافع قابلتوجه بالینی به صورتی غیرانتخابی دربیماران دچار ملانوم پیشرفتهی یووهیی به دست آورد که پیشاز این از گزینههای درمانی بسیار محدودی سود میبردهاند.
با استفاده از سایر داروهای متعارف یا تحقیقاتی که به مدت چند دهه برای درمان این گونه بیماران در دسترس بود، هرگز نفع بالینی حاصل نشده بود.
سلومتینیب، پروتئین MEK را بلوک میکند. این گروه پژوهشگر از آن جهت به این دارو تمایل یافتند که سلومتینیب یک جزء کلیدی راهگذر MARK رانش به سوی تومور، یعنی پروتئین MEK را بلوک میکند. این راهگذر با موتاسیون در ژنهای Gnaq وGna11 فعال میشود که در بیشاز 85٪ تمامی بیماران مبتلا به ملانوم یووهآ دیده میشود. دربررسیحاضر، 84٪ بیماران دارای یکی از این موتاسیونها بودهاند.
به غیراز ملانوم متاستاتیک یووهآ، سلومتینیب(AZ6244) در درمان چند مورد دیگر از سرطانها ازجمله NSCLC (سرطانریه با غیریاختهی کوچک)، سرطان پاپیلرتیروئید، سرطانصفراوی، سرطانکولورکتال و سرطانتخمدان مورد تحقیق قرارگرفته است.
درشمارهی14فوریهی نشریهی طب نیوانگلند(NEJM)، پژوهشگران مرکز سرطان مموریال اسلوآن کترینگ گزارش کردند که استفاده از سلومتینیب دربیماران مبتلا به سرطان پیشرفتهی تیروئید سبب رفع مقاومت این بیماران نسبت به ید رادیواکتیو شده است. در آوریل2011 دانشمندان دانشگاه ایالتی اوهایو دریافتند که سلومتینیب به بیماران دچار سرطان پیشرفته صفراوی کمک کرده است.
بیماران دچار ملانوم یووهآ که به ملانوم پوست هم دچارند نسبت به داروها عکسالعملنشان نمیدهند. این گروه درآخرین کارآزمایی خود توضیح دادهاست که در حالحاضر داروی تأیید شدهیی که اختصاصاً دردرمان این نوع سرطان مؤثر باشد وجود ندارد. گزینههای رایج درمان شامل است بر برداشت تومور با عمل جراحی که درموارد پیشرفته به معنای برداشتن تمام چشم است و نیز شیمیدرمانی و پرتودرمانی.
دراین بررسی، 98بیمار برای دریافت سلومتینیب یا تموزولومید بهصورت غیرانتخابی برگزیده شدند. در81٪ از 47بیمار گروه سلومتینیب موتاسیون Gnaq یاGnall ا(86٪ در49 بیمار گروه تموزولومید دارای یک موتاسیون بودند) وجود داشت. دو بیمار تحت درمان قرارنگرفتند.
حتی باوجودی که این بررسی از نوع متقاطع بود، و بیماران میتوانستند به گروه دیگر بروند ولی انحراف به سمت بقایحیات بهبود یافته با سلومتینیب بود. مصرف سلومتینیب عموماً قابل تحمل بود و بخش اعظم عوارض جانبی با تغییر دوز و تدبیر کنسرواتیو درمان شد.
این گروه، اکنون برای انجام یک کارآزمایی غیر انتخابی درچند مرکز برنامهریزی کردهاست که شامل حدود 100بیمار است تا بهترتیب آخرین یافتهها تأیید شوند.
اگر بتوان تأثیر سلومتینیب را دردرمان ملانوم پیشرفتهی یووهآ در این کارآزمایی پیگیری مورد تأیید قرارداد، این دارو در درمان این بیماری استاندارد خواهد شد و بنیادی برای ترکیبهای جدید به وجود خواهد آمد که تأثیر مهارکنندهی MEK سلومتینیب را خواهد افزود و راهی جدید برای درمان این بیماری تاریخی غیرقابل درمان خواهد گشود.
ثبت نظر