درصورتیکه تصور شود مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک مشکلی نیست و یا برانسان تأثیر نمی‌گذارد، باید در این زمینه به فکر نشست. یک نمونه‌ی مهم خطر بروز مقاومت به آنتی بیوتیک، انتشار استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین methicillin-resistant staphylococcus aureus (باکوته‌نوشت MRSA) است. زمانی MRSA فقط دربیماران بستری دربیمارستان مایه‌ی نگرانی بود
اما انواع جدیدتر MRSA درافراد سالم اجتماع نیز سبب بروز عفونت می‌شوند.
مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک وقتی بروز می‌کند که دیگر آنتی‌بیوتیک علیه باکتری به وجود آورنده‌ی بیماری کارساز نباشد. درمان اینگونه عفونت‌ها دشوار است وبه معنای طولانی شدن بیماری،افزایش دفعات ملاقات با پزشک یا اقامت طولانی‌تر دربیمارستان و نیاز به استفاده از داروهای گران‌تر وسمی‌تر است. حتی بعضی ازاین عفونت‌های مقاوم سبب مرگ می‌شوند.
باوجودیکه خبرگان سرگرم تحقیق برای یافتن آنتی‌بیوتیک‌های جدید و روش‌های درمانی برای ازبین بردن سویه‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک باکتری‌ها هستند ولی اندامه‌های عفونت‌زا زرنگ‌ترند و به سرعت خود را با وضع موجود تطبیق می‌دهند. این صفت سازش سریع‌سبب شده است تا باکتری‌های مقاوم به دارو به صورت مشکل جهانی جلوه‌گر شوند و استفاده‌ی عاقلانه از آنتی بیوتیک‌ها برای پیشگیری از انتشار میکرب‌ها اهمیت پیدا کند.
آنتی بیوتیک‌ها علیه عفونت‌های باکتریایی، بعضی عفونت‌های قارچی و بعضی انواع انگل‌ها مؤثرند. آنتی‌بیوتیک‌ها بر ویروس‌ها تأثیر ندارند. درجدول زیر نام بعضی از بیماری‌های شایع باکتریایی و ویروسی ذکر شده است. مصرف آنتی‌بیوتیک دربیماری‌های ویروسی نه تنها به نفع بیمار نیست که سبب ایجــاد مقاومـت به آنتی‌بیوتیک هم می‌شود.
عفونت‌های باکتریال:
ـ عفونت‌های مثانه
ـ بسیاری از عفونت‌های زخم وجلد ازجمله عفونت‌های استافیلوکوکی
ـ عفونت‌های شدید سینوس که بیش از 2 هفته طول می‌کشد
ـ بعضی از عفونت‌های گوش
ـ گلودرد استرپتوکوکی
عفونت‌های ویروسی:
ـ برنشیت
ـ سرماخوردگی
ـ انفلوانزا
ـ بسیاری از سرفه‌ها
ـ بسیاری از عفونت‌های گوش
ـ بسیاری از گلودردها
ـ فلوی معده (گاستروآنتریت ویروسی)
پیامدهای سوءمصرف آنتی‌بیوتیک:
درصورتیکه از آنتی‌بیوتیک درمواردی استفاده شود که جایز نیست، مانند سرماخوردگی، فلو یاسایر عفونت‌های ویروسی، نه تنها منفعتی ندارد بلکه سبب می‌شود تا تأثیر آن در مواردی هم که جایزاست کم شود.
عدم مصرف آنتی‌بیوتیک طبق دستور تجویز نیز به بروز مشکلات می‌انجامد. به‌عنوان مثال، درصورتیکه به‌جای مصرف یک دوره‌ی کامل، فقط چند روز از آنتی‌بیوتیک استفاده شود، آن آنتی‌بیوتیک، مقداری ازعفونت را ازبین خواهد برد و باقی را بر جای خواهد گذاشت. درنتیجه باکتری‌های جان‌به در برده مقاوم‌تر شده و به افراد دیگر انتقال می‌یابند. وقتی باکتری نسبت به داروهای خط اول درمان مقاوم شد، احتمال بروز عوارض ومرگ افزایش خواهد یافت.
شکست در درمان با آنتی‌بیوتیک‌های خط اول به آن معنا نیز هست که پزشک به داروهای متعارف درمان دسترسی کمتری دارد و بسیاری از داروهای مؤثر نیز بسیار گران هستند و دارای عوارض جانبی وخیم‌تر می‌باشند. به عنوان مثال، داروهای لازم برای اشکال مقاوم به داروی بیماری سل بسیار گران‌تر از داروهای درمان سل غیرمقاوم هستند. سیر درمان طولانی است (تا 2سال) و عوارض‌جانبی آنها نیز وخیم است.
سایر پیامدها عبارتند از افزایش هزینه در ارتباط با طولانی‌شدن بیماری از جمله هزینه‌ی انجام آزمایش‌های اضافی، روش‌های درمانی و بستری‌شدن و هزینه‌های غیرمستقیم مانند ازدست‌رفتن سرمایه.
راه‌های حفظ تأثیر آنتی‌بیوتیک‌ها:
مصرف مکرر و نامناسب آنتی‌بیوتیک‌ها، علت اصلی افزایش تعداد باکتری‌های مقاوم به دارو است. انجام راهکارهای زیر به استفاده‌ی مناسب از آنتی‌بیوتیک منتهی می‌شود:
زمان مصرف آنتی‌بیوتیک. نباید انتظار داشت که با هر بار بیمارشدن آنتی‌بیوتیک تجویز شود. آنتی‌بیوتیک در درمان بسیاری از عفونت‌های باکتریائی مؤثر است ولی در درمان بیماری‌های ویروسی تأثیری ندارد و حتی در بعضی بیماری‌های شایع باکتریال مانند عفونت‌های خفیف گوش، استفاده از آنتی‌بیوتیک نفعی ندارد.
در فشار گذاشتن پزشک. به جای تحت فشار گذاشتن پزشک در تجویز آنتی‌بیوتیک برای بیماری ویروسی، می‌توان از اسپری نمکی بینی برای بازکردن راه بینی یا مخلوطی از آب‌گرم، لیموترش و عسل برای تسکین موقتی گلودرد استفاده نمود.
مصرف آنتی‌بیوتیک برحسب دستــور‌‌پــزشـک. وقتــی دارو مصرف می‌شـود باید طبق دستور پزشک باشد. فقط به‌علت بهترشدن، نباید دارو را زودتر قطع کرد. استفاده از دوره‌ی کامل آنتی‌بیوتیک تنها راه ازبین‌بردن تمامی باکتری‌های مضراست. از‌طرف‌دیگر کوتاه‌کردن دوره‌ی درمان با آنتی‌بیوتیک غالباً فقط باکتری‌های حساس را ازبین می‌برد و باکتری‌های نسبتاً مقاوم را زنده می‌گذارد.
عدم‌مصرف آنتی‌بیوتیک بدون دستور پزشک. درصورتیکه دوره‌ی درمان با آنتی‌بیوتیک کامل نشده باشد، ممکن‌است با بازگشت بیماری، بیمار بخواهد از داروی باقیمانده استفاده نماید یا آن دارو را برای مصرف به دیگری داده باشد. اما باید گفت که ممکن‌است آن آنتی‌بیوتیک مناسب حال فرد دیگر نباشد و به فرض آنکه مناسب حال بیمار باشد، مقدارش کافی نیست و این خود به مقاوم شدن باکتری‌ها کمک می‌کند.
پیشگیری از انتشار میکرب‌ها. درپیشگیری از عفونت، رعایت بهداشت حرف اول را می‌زند. باید با آب و صابون دست‌ها را شست به ویژه بعد‌از رفتن به دستشویی، عوض‌کردن قنداق کودک، یا دست‌زدن به گوشت و مرغ خام. محل آماده‌سازی غذا را باید پاک نگاه داشت. باوجودیکه پاک‌کننده‌ها و صابون آنتی‌باکتریال اختصاصی در دسترس است ولی استفاده از آنها ضروری نیست. دربسیاری موارد آب و صابون ساده کارساز است.
استفاده از واکسن‌های توصیه شده. سابقه‌ی واکسیناسیون خود را باید مشخص کرد زیرا انجام واکسیناسیون از بروز بسیاری از بیماری‌ها حفاظت می‌کند و ازمصرف دارو پیشگیری می‌نماید.
حفظ خود و دیگران:
مقاومت به آنتی‌بیوتیک مشکل سلامت جهانی است. قریب تمامی عفونت‌های باکتریال درجهان نسبت به آنتی بیوتیک‌های رایج مقاوم شده‌اند. با سوء مصرف آنتــی‌بیــوتیـــک به‌ایـجـــاد میکروارگانیسم‌های مقاومی کمک می‌شود که سبب بروز عفونت‌های جدید شده و درمان را سخت می‌سازند. به‌این‌جهت است که تصمیم درمورد مصرف آنتی‌بیوتیک به خلاف سایر داروهای مصرفی دارای عواقب درازمدت است. باید درمورد نحوه‌ی مصرف آنتی‌بیوتیک درجهت حفظ سلامت خود، خـانــواده، نــزدیـکـان و جـامعه تعهد داشت.
ثبت نظر