داروهای آلرژی

بعضی داروهای آلرژی بدون نسخه تهیه می‌شوند، حال آنکه عده‌یی دیگر فقط با نسخه مورد استفاده‌اند. درزیر خلاصه‌یی از انواع مختلف داروهای آلرژی شرح داده می‌شود.
کورتیکوستروئیدها:
کورتیکوستروئیدها Corticosteroid به پیشگیری و درمان التهاب ازطریق بلوک واکنش‌های آلرژیک کمک‌می‌کنند. تهیه‌ی بسیاری‌از کورتیکوستروئیدها به نسخه احتیاج دارد.
•‌کورتیکوستروئیدهای خوراکی (قرص‌مایع) برای درمان نشانه‌های شدید ایجاد شده به‌علت انواع واکنش‌های آلرژیک مورد استفاده است. از نمونه‌های این گروه دارویی می‌توان پردنیزون Prednisone و پردنیزولون Prednisolone را نام برد. از آنجا که کورتیکوستروئیدهای خوراکی دارای عوارض‌جانبی کوتاه‌مدت و درازمدت می‌باشند، معمولاً برای دوره‌های کوتاه زمانی تجویز می‌شوند. مصرف درازمدت این داروها، ممکن‌است سبب بروز کاتاراکت، پوکی استخوان، ضعف عضلانی و تأخیر رشد در‌کودکان شود.
• افشانه‌های کورتیکوستروئیدی بینی از شناسه‌ها و نشانه‌های آلرژی مانند احساس گرفتگی‌بینی، عطسه وخارش و آب‌ریزش‌بینی پیشگیری‌کرده و آن را تسکینمی‌دهند. نمونه‌ی این داروها عبارتنـد‌از: فلوتیـــکازون Flonase) fluticasone)، مومتازون Nasonex)mometasone)، بودزونایدRhinocort Aqua) budesonide)، فلونیزولاید Nasarel) flunisolide)، تریامسینولون Nasacort AQ) triamcinolone) و بکلومتازون Beconase AQ) beclomethasone). عوارض‌جانبی مصرف این داروها شامل است بر‌احساس بو یا مزه‌ی نامطبوع، آغالش بینی و خونروی بینی. شدت بروز عوارض‌جانبی این داروها بسیار کمتر‌از کورتیکوستروئیدهای خوراکی است.
•کورتیکوستروئیدهای استنشاقی برای تسکین نشانه‌های آسمی مورد استفاده‌اند که در اثر آلرژن‌ها شعله‌ور می‌شوند. از نمونه‌های این داروها می‌توان فلونیزولاید Aerobid)flunisolide)، تریامسینولون(AZmacort)، فلوتیکازون(Flovent) و بودزوناید (Pulmacort) را نام‌برد. به‌نظر نمی‌رسد این داروها برای بسیاری افراد عوارض جانبی ناراحت‌کننده‌ای داشته باشد ولی این عوارض ممکن‌است به‌صورت عفونت در دهان، سرفه، خشونت صدا یا سردرد بروز کند.
• ‌قطره‌های چشمی کورتیکوستروئیدی برای درمان شناسه‌ها و نشانه‌های آلرژی مانند قرمزی، آبریزش و خارش‌چشم به‌کار می‌روند که به‌علت تب‌یونجه و کونژنکتیویت آلرژیک به‌وجود آمده‌اند. نمونه‌های این داروها عبارتند‌از: دگزامتــــازون Maxidex)dexamethasone)، فلورومتولونFML)fluorometholone) و پردنیزولون(Pred Fort). استفاده از این داروها ممکن‌است سبب تاری دید شود. استفاده‌ی طولانی از‌این داروها، بر خطر بروز عفونت چشم، گلوکوم و کاتاراکت می‌افزاید.
• کرم‌های جلدی کورتیکوستروئیدی کبره و خارش ناشی‌از اگزما (درماتیت آتوپیک) را برطرف می‌کند. بعضی از کرم‌های کورتیکوستروئیدی با قدرت کم را می‌توان بدون نسخه مورد استفاده قرار‌داد ولی پیش‌از مصرف هر‌نوع کورتیکوستروئید توپیکال باید نظر پزشک را جویا شد. نمونه‌ی این داروها عبارتند‌از: هیدروکورتیزون (Cortaid)وتریامسینولون (Kenalog). عوارض‌جانبی این داروها عبارت‌است‌از: آغالش جلد و رنگ‌پریدگی.
آنتی‌هیستامین‌ها:
آنتی‌هیستامین‌ها antihistamine، هیستامین‌ را بلوک می‌کنند. هیستامین یک ماده‌ی‌شیمیایی التهابی است که در‌جریان واکنش ‌آلرژیک توسط دستگاه ایمنی آزاد می‌شود.
آنتی‌هیستامین‌های خوراکی (قرص و مایع) سبب کاهش شناسه‌ها و نشانه‌هایی مانند تورم، آبریزش بینی، خارش و آبریزش چشم و کهیر می‌گردند. داروهای آنتی‌هیستامین خوراکی بدون نسخه عبارتنــد‌از: لوراتادیـن Claritin)loratadine‌)، ستیریزین Zyrtec)cetirizine) و کلماستین Tavist)clemastine) . فکسوفنادین Allegva)fexofenadin) با نسخه در‌دسترس است. بعضی آنتی‌هیستامین‌های خوراکی ممکن‌است سبب خشکی دهان و منگی شوند. آنتی‌هیستامین‌های قدیمی‌تر «نسل اول» مانند دیفن‌هیدرامین Benadryl)  diphenhydramine) و کلرفنیرامین Chlortrimeton) chlorpheniramine) بیشتر سبب منگی شده و زمان واکنش را آهسته می‌کنند. در زمان رانندگی یا انجام سایر فعالیت‌های بالقوه خطرناک نباید ازاین آنتی‌هیستامین‌های قدیمی‌تر آرام‌بخش استفاده‌کرد و نباید آنها را برای کودکان و سالمندان تجویز نمود.
• افشانه‌های آنتی‌هیستامینی بینی به تسکین عطسه، خارش یا آبریزش‌بینی، احتقان‌بینی و ترشح پشت‌حلق کمک می‌کنند. افشانه‌های آنتی‌هیستامینی بینی نســــخه‌یی عبارتنــد‌از:  ازلاستینAstepro,‌Astelin) azelastine) و اولوپاتادینPatanase) olopadine)، عوارض‌جانبی افشانه‌های آنتی‌هیستامینی بینی شامل است براحساس طعم تلخ در دهان، سرگیجه، منگی یا خستگی، خشگی دهان، سردرد، سوزش‌بینی، خونروی بینی، تهوع، آبریزش بینی، ناسوری گلو و عطسه.
قطره‌های چشمی آنتی‌هیستامین  غالباً مخلوط با سایر داروها ازجمله تثبیت‌کننده‌های ماست‌سل یا ضداحتقان‌ها عرضه می‌شوند. قطره‌های چشمی آنتی‌هیستامین از‌شدت خارش و ورم چشم می‌کاهند. ممکن‌است لازم‌باشد ازاین داروها چند‌بار در روز استفاده شود زیرا تأثیر‌شان چند‌ساعت بیشتر دوام نــدارد. نمـــونه‌های بدون نسخه‌ی این داروها عبارتند‌از: کتوتیفنAlaway,Zaditor)ketotifen)،  نفازولینOpcon - A, Visine-A)naphazoline) نمونه‌های با نسخه عبارتند‌از: نفازولین(Albalon)، امداستین Emadine)emedastine)و اولوپاتادین Patanol)oloptadine). عوارض‌جانبی این داروها شامل است بر قرمز‌شدن چشم، آبریزش چشم و گزش یا سوزش خفیف. وقتی بیمار از عدسی‌های تماسی استفاده می‌کند استفاده‌از قطره‌های چشمی آنتی‌هیستامین برخطرالتهاب چشم می‌افزایند.
احتقان‌زداها:
داروهای احتقان ‌(احتقان‌زدا، دکونژستانdecongestant) برای رفع سریع و موقتی احتقان بینی و سینوس مورد استفاده‌اند، خانم‌های باردار، سالمندان یا افراد دچار فشارخون بالا باید ازمصرف این داروها پرهیز‌کنند.
دکونژستان‌های خوراکی ‌(قرص و مایع) احتقان بینی وسینوس را که به علت تب یونجه ایجاد شده باشد تسکین می‌دهد. بسیاری از دکونژستان‌های موجود بدون نسخه عرضه می‌شوند ازجمله پسودوافدرین Sudafed)pseudoephedrine) و تعدادی از داروها حاوی یک دکونژستان مانند سود و افدرین همراه سایر داروها هستند. به‌عنوان‌مثال Claritin D حاوی سودوافدرین و یک آنتی‌هیستامین است. داروهای دکونژستان خوراکی ممکن‌است سبب بروز تعدادی عوارض‌جانبی شوند ازجمله آغالش‌پذیری سریع یا نامنظم‌شدن ضربان قلب، سرگیجه، بی‌خوابی، سردرد، اضطراب، لرزش و افزایش فشارخون. پیش‌از مصرف داروی دکونژستان خوراکی، نظر پزشک را جویا‌شوید زیرا این داروها درصورت مصرف با داروهای دیگر یا دچاربودن به فشارخون بالا، بیماری قلب و بعضی‌از سایر مشکلات بهداشتی بالقوه خطرناک هستند.
افشانه‌های ضداحتقان بینی، احتقان بینی و سینوس را تسکین می‌دهند. نمونه‌ی‌ این داروها عبارتنداز: فنیلفرینNeo-Synephrine)phenylephrine) واکسی‌متازولینAfrin)oxymetazoline). مصرف دکونژستان‌های بینی ممکن‌است سبب خشکی، سوزش یا احساس گزش درون بینی، آبریزش از بینی و عطسه شود. مصرف بیش‌از‌حد دکونژستان بینی ممکن‌است سبب آغالش‌پذیری، سریع یا نامنظم‌شدن تپش قلب، سرگیجه، بی‌خوابی، سردرد، اضطراب، لرزش و افزایش فشارخون شود. هرگز نباید ازاین افشانه‌ها بیش‌از یک‌هفته استفاده کرد زیرا به‌محض قطع مصرف، احتقان (پرخونی) شدیدی بروز می‌کند که به کمانه‌کردن احتقان موسوم است.
قطره‌های دکونژستان چشمی (یــا قطره‌های ترکیـبی دکونژستان‌ـ‌ آنتی‌هیستامین) به‌طور موقت سبب تسکین نشانـــه‌های قرمزی و خارش‌چشـم می‌شـوند. نمونه‌های بــدون نسخه تتراهیدروزولین Clear Eyes,Visine) tetrahydrozoline) است. عوارض‌جانبی این داروها قرمزی دائمی چشمان و در‌صورت استفاده بیش‌ازحد وارد‌آمدن صدمه به عروق‌خونی چشم است. به‌ندرت این دارو سبب ایجاد یک‌نوع گلوکوم (حاد) ناگهانی می‌شود.
سایر داروهای آلرژی:
چند مورد داروهای دیگر آلرژی ازطریق سدکردن تأثیر مواد‌شیمیایی ایجاد‌کننده نشانه تأثیر می‌کنند. این مواد‌شیمیایی ضمن واکنش آلرژیک در بدن آزاد می‌شوند.
مونتلوکاست Singulair)‌montelu kast) یک داروی نسخه‌یی است که ماده‌ی‌شیمیایی ایجادکننده‌ی‌ نشانه‌ موسوم به لکوترین‌ها leukotriene را سد می‌کند. مصرف این داروی خوراکی، شناسه‌ها و نشانه‌های آلرژی ازجمله احتقان بینی،آبریزش بینی و عطسه را ازبین می‌برد. عوارض‌جانبی این دارو در بزرگسالان عفونت مجرای فوقانی تنفس و درکودکان به صورت سردرد، عفونت گوش و گلودرد است. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) اخطار کرده است که مصرف داروهای بلوک‌کننده‌ی لکوترین احتمالاً ممکن‌است  سبب بروز نشانه‌های روانشناسیک مانند آغالش‌پذیری، مضطرب بودن، بی‌خوابی، توهم، پرخاش، افسردگی، افکار خودکشی و رفتار خودکشی در بعضی افرادگردد.
 • کرومولیــن سدیـــم Nasal Crom) cromolyn sodium) یک افشانه‌ی بینی بدون نسخه است. مصرف این دارو از آزاد‌شدن هیستامین و سایر مواد‌شیمیایی ایجاد‌کننده‌ی نشانه ضمن واکنش آلرژیک جلوگیری می‌کند. وقتی این دارو پیش از آغاز نشانه‌ها مصرف شود، تأثیر بهتری دارد. در بعضی افراد لازم است این افشانه‌ 3 یا 4 بار در روز مورد استفاده قرارگیرد. عوارض جانبی این دارو عبارتند از احساس گزش بینی یا عطسه.
• قطره‌های چشمی تثبیت‌کننده ‌ماست‌سل ‌mast cell stabilizer از آزاد‌شدن مواد‌شیمیایی ایجاد‌کننده‌ی نشانه مانند هیستامین درجریان واکنش آلرژیک جلوگیری می‌کند. این داروهای نسخه‌یی از‌شدت نشانه‌های آلرژی مانند قرمزی و خارش‌چشم می‌کاهند. نمونه‌های این داروها عبارتند‌از:کرومولین‌سدیم (Crolom)، لودوکسامیـد Alomide)lodoxamide)، پمیرولاست Alamast) pemirolast) و ندوکرومیل Alocril)nedocromil). معمولاً این داروها دارای عوارض‌جانبی قابل‌توجهی نیستند.
ایمونوتراپی:
با تزریق‌های ایمونوتراپی immunotherapy (شات‌های آلرژی allergy shots) می‌توان نشانه‌های تب‌یونجه یا آسم آلرژیکی را تسکین‌داد که با داروها بهبود نمی‌یابند و یا بیمارنمی‌تواند از داروهای آلرژی بدون عارضه‌ی جانبی استفاده کند. طی یک دوره‌ی 3‌تا5 ساله، بیمار از تزریق‌های منظم حاوی عصاره‌ی آلرژن استفاده می‌کند. هدف ازاین کار حساسیت‌‌زدایی آلرژن‌های اختصاصی و کاهش یا حذف نیاز به دارو است. درصورت وجود آلرژی نسبت به شوره‌ی تن‌گربه، مایت‌های گردوغبار یا گرده‌ی تولید‌شده توسط درختان، چمن و علف‌های هرز، استفاده از ایمونوتراپی تأثیر اختصاصی دارد. درکودکان مبتلا به رینیت آلرژیک، ایمونوتراپی به پیشگیری از ایجاد آسم کمک می‌کند. به‌ندرت ممکن‌است تزریق‌های ایمونوتراپی سبب بروز واکنش‌ شدید آلرژی (آنافیلاکسی) شوند.
شات‌های اورژانس اپینفرین:
استفاده از شات اپینفرین epinephrine shot سبب توقف واکنش شدید آلرژیک می‌شود. این سرنگ‌های‌سوزن‌ سرخود autoinjector عبارتنــــد‌از:
 Epipen  Twin Ject و Epipen Jr. در‌صورت وجود واکنش شدید آلرژی نسبت به بعضی خوراکی‌ها مثل بادام‌زمینی یا داشتن آلرژی نسبت‌به زنبور و زهر زنبور‌عسل. لازم است این سرنگ‌های سوزن سرخود همیشه در دسترس باشد. واکنش شدید آلرژیک ممکن‌است سبب ایجاد شوک آنافیلاکتیک شود. شوک آنافیلاکتیک واکنشی ناگهانی و تهدید کننده‌است. اپینـــفرین، شکلی از آدرنالین adrenaline است که به آهسته‌شدن این واکنش کمک‌می‌کند تا بیمار بتواند خود را به درمانگاه اورژانس برساند.
درصورت در اختیار داشتن شات اپینفرین اورژانس باید به تاریخ انقضای آن توجه داشت، زیرا درصورت منقضی‌شدن تاریخ، این دارو، درست عمل نخواهد‌کرد.
همکاری با پزشک:
همکاری با پزشک به بیمار کمک می‌کند تا  از بروز مشکلات پرهیز شود و مؤثرترین داروی آلرژی انتخاب گردد. حتی مصرف داروهای آلرژی بدون نسخه با عوارض‌جانبی همراه است و بعضی داروهای آلرژی وقتی با بعضی داروهای دیگر مصرف شوند ممکن است سبب بروز مشکلاتی گردند.
درصورت وجود هریک از موارد زیر، بسیار مهم است که با پزشک درمورد مصرف داروهای آلرژی مشورت کرد:
• درصورتی‌که بارداری وجود داشته یا مادر شیر دهد.
• وجود بیماری مزمن مانند دیابت، گلوکوم یا فشارخون بالا.
• مصرف سایر داروها ازجمله مکمل‌های گیاهی.
• درمان آلرژی‌های کودکان.کودکان به‌مقدار خوراک متفاوت دارو نیاز دارند و یا از داروهای متفاوتی نسبت‌به بزرگسالان استفاده می‌کنند. استفاده‌از بعضی داروها ازجمله کورتیکوستروئیدها سبب بروز عوارض‌جانبی در کودکان می‌شود.
• درمان آلرژی‌های بزرگسالان سالمند. مصرف بعضی‌از داروهای آلرژی ممکن‌است سبب اغتشاش فکری، نشانه‌های ادراری یا سایر عوارض‌جانبی درسالمندان شود.
باید ردپای نشانه‌ها، ضمن مصرف دارو و مقدار مصرف آن گرفته شود تا پزشک بهتر بتواند شکل بیماری را وارسی کند. گاه ممکن‌است برای مشخص شدن دارویی با تأثیر بیشتر که عوارض‌جانبی کمتری دارد، داروهای مختلفی مورد بررسی قرار گیرند.