شماره ۱۰۸۷

گـونـوره آ (۳) (بخش پایانی)

دکتر علیرضا رفیعی‌نیا - داروساز

عوامل ضد‌میکروبی مؤثر‌:

آنتی‌بیوتیک‌های گروه تتراسیکلین و داروهای انتخابی تجربی بر ضد‌عفونتهای تناسلی ناشی‌از ک.تراکوماتیس می‌باشند. از میان تتراسیکلین‌ها نیز داکسی‌سیکلیـن با دوز خوراکی ۱۰۰mg‌ دو‌مرتبه در روز به‌مدت ۷روز، عامل ارجح می‌باشد. این مسأله به‌خاطر مؤثرتر‌بودن این دارو نسبت به سایر تتراسیکلین‌ها نبوده و بیشتر به‌خاطر پذیرش بهتر توسط بیماران می‌باشد.

مهمترین مزیت‌هایی که موجب مقبولیت این دارو نزد مصرف‌کنندگان شده است را می‌توان بشرح زیر عنوان نمود‌:

ـ تکرار کمتر مصرف دارو به‌علت طولانی‌تر بودن نیمه‌ی عمر دارو

ـ نفوذ بهتر به‌داخل حفره‌های بدن

ـ سهولت کاربرد به‌واسطه‌ی مصرف ۲‌بار در روز

ـ امکان استفاده از دارو همراه با غذا

ـ کمتر‌بودن عوارض جانبی نسبت به تتراسیکلین‌ها

 غالباً برای ریشه‌کنی عفونت‌های تناسلی ناشی‌از کلامیدیا تراکوماتیس، یک دوره‌ی ۷‌روزه‌ی درمان با تتراسیکلین‌ها کافی بوده و شواهد کمی در ارتباط با ضرورت طول مصرف بیشتر در دسترس است. ولی اخیراً(۲۰۰۸)شواهد نگران‌کننده‌ای درخصوص بروز مقاومت ک. تراکوماتیس نسبت به تتراسیکلین‌ها و اریترومایسین در محیط آزمایشگاه و محیط طبیعی بدن به دست آمده است.

به‌علاوه DNA کلامیدیاتراکوماتیس گرچه به‌ندرت اما به‌هرحال در ناحیه‌ی فوقانی دستگاه تناسلی مدتی بعد‌از بهبود بیمار از عفونت، مشاهده شده است. البته خوشبختانه اعتماد و اتکا به‌این یافته‌ها هنوز ثابت‌نشده و بیانگر تغییر درمان توصیه‌شده نبوده است.

جانشین مناسب تتراسیکلین‌ها در این مورد یک ماکرولید (اریترومایسین) بوده است. تحقیقات اخیر (۲۰۰۵) بیانگر مؤثر‌بودن ماکرولید نوظهوری به‌نام آزیترومایسین در‌این‌ ارتباط بوده و یک تک‌دوز خوراکی ۱‌گرمی آن، تأثیری مشابه داَکسی‌سیکلین داشته است. اثر‌بخشی و پذیرش این دارو نسبت به تتراسیکلین به‌علت مصرف یک تک‌دوز آن به‌جای مصرف هفتگی خوب بوده است. تنها عیب آزیترومایسین قیمت آن است که نسبت به تتراسیکلین‌ها و ماکرولید قدیمی‌تر اریترومایسین، به‌مراتب گران‌تر است. آزیترومایسین گرچه برای کودکان دارویی مطمئن محسوب می‌شود ولی نتایج بررسی‌های تأثیر این دارو بر ضد ک. تراکوماتیس این گروه سنی ضعیف بوده است. همچنین تحقیقات اخیر (۲۰۰۹) بیانگر مطمئن‌بودن این دارو در دوران بارداری نیز می‌باشد. تحقیقات متعدد انجام‌شده پیرامون مقوله‌ی اثربخش ـ قیمت این دارو بیانگر برتری آزیترومایسین در مقایسه با سایر رژیم‌های دارویی مطرح‌شده در فوق بوده است. نتایج بررسیهای فوق همچنین بیانگر پذیرش ۱۰۰درصد این دارو توسط بیماران نیز بوده است.

رژیم‌دارویی جدیدتر ارائه‌شده برضد عفونت ک.تراکوماتیس غیرپیچیده، افلوگزاسین خوراکی ۷روزه با دوز ۳۰۰mg‌ دوبار در روز‌می‌باشد. این دارو همچنین دارای مزیت تأثیر بیشتر بر‌ضد ن.گنوره‌آ نیز بوده ولی متأسفانه قیمت آن گرانتر است. این دارو در دوران بارداری و افراد زیر ۱۷‌سال نیز منع مصرف دارد. رژیم جانشین دیگر در‌این ارتباط عبارت ‌از: تجویز یک سولفونامید نظیر سولفافورازول (سولفی سوکسازول) با یـک دوز ۵۰۰mg‌ خوراکی هر‌۶‌ساعت یا سولفامتوکسازول با یک‌دوز خوراکی ۱‌گرمی دو‌بار در روز به‌مدت ۱۰روز می‌باشد. از کوتری موکسازول نیز با دوز ۹۶۰mg‌ (دو بار در روز) به‌مدت ۷‌روز نیز می‌توان استفاده کرد. ولی مزیتی نسبت به تجویز سولفونامیدهای فوق به‌تنهایی نداشته است.

کلیندامایسین به‌عنوان بخشی‌از رژیم دارویی بر ضد التهابات ناحیه‌ی لگنی زنان(PID) و همچنین دوران بارداری مؤثر بوده ولی در مردان چنین تأثیری از آن دیده نشده است. تجویز کلیندامایسین در حین بارداری دارای مزیت کاهش خطر پارگی غشاها و زایمان زودرس ناشی ‌از ک.تراکوماتیس و سایر پاتوژن‌ها نیز می‌باشد.

تجویز دوزهای متعدد رژیم‌دارویی پنی‌سیلین نیز‌برضد ک.تراکوماتیس مؤثر‌بوده ولی معمول نمی‌باشد.

همچنین رژیم ریفامیین خوراکی به‌میزان ۶۰۰ گرم یک‌بار در روز به‌مدت ۷‌روز نیز در این مورد مؤثر بوده است.

درمان عفونت کلامیدیایی تناسلی غیر‌پیچیده‌ی جوانان و بزرگسالان‌:

رژیم‌های توصیه‌شده‌ی معمول برای درمان عفونت ک.تراکوماتیس تناسلی غیر‌پیچیده‌ی جوانان و بزرگسالان عبارت از: تجویز ۷‌روزه‌ی داکسی‌سیکلین خوراکی با دوز ۱۰۰mg‌ ۲بار در روز یا یک تک‌دوز ۱‌گرمی آزیترومایسین خوراکی می‌باشد. جایگزین‌های این رژیم عبارت ‌از: تجویز ۷‌روزه‌ی افلوگزاسین خوراکی با دوز ۳۰۰mg‌،دوبار در روز، اریترومایسین (پایه) خوراکی با دوز ۵۰۰mg‌ هر ۶‌ساعت برای ۷‌روز یا مشتق اتیل‌سوکسینات اریترومایسین خوراکی بـــا دوز ۸۰۰mg‌ هر ۶‌ساعت به‌مدت ۷‌روز می‌باشند. از سولفافورازول با دوز ۵۰۰mg‌ هر‌۶‌ساعت به‌مدت ۱۰روز نیز می‌توان استفاده‌کرد.

درمان عفونت کلامیدیایی تناسلی حین بارداری‌:

درمان عفونت ناشی‌ازک ـ تراکوماتیس حین بارداری به‌علت تأثیر داروها و خود عفونت بر دوره‌ی بارداری، دارای پیچیدگی و حساسیت زیادی است. درحال‌حاضر درمان انتخابی اریترومایسین با دوز ۵۰۰mg‌ (داروی پایه) هر ۶‌ساعت به‌مدت ۷‌روز می‌باشد. چون اریترومایسین دارای عوارض گوارشی شدید بوده و ممکن‌است توسط خانم باردار تحمل نشود، جانشین آموکسی‌سیلین با دوز خوراکی ۵۰۰میلی‌گرم سه‌بار در روز به‌مدت ۷‌تا‌۱۰‌روز توصیه‌شده است.

از مشتق اریترومایسین استولات در‌حین بارداری به‌علت سمیت‌های کبدی احتمالی وابسته به دارو، نباید استفاده شود.

درمان عفونت کالامیدیا تراکوماتیس نوزادان و کودکان‌:

برای کودکان با وزن کمتر از ۴۵kg‌، درمان توصیه‌شده عبارت از اریترومایـسیــن بــا دوز روزانه‌ی ۴۵mg/kg‌ طی‌ ۴‌دوز منقسم به‌مدت ۱۰‌تا‌۱۴روز بوده و برای کودکان با وزن بالاتر از ۴۵kg‌ و کوچکتر از ۸سال سن، دوز بزرگسالان اریترومایسین توصیه شده است.

برای کودکان بـا وزن بالاتر از ۴۵kg‌ و ۸‌سال سن یا بالاتر، دوز بزرگسالان داکسی‌سیکلین توصیه شده‌است. ازیترومایسین در این مورد جانشین قابل‌قبول‌تری است. برای نوزادان رژیم توصیه‌شده‌ی دارویی عبارت ‌از: اریترومایسین با دوز روزانه ۵۰mg/kg‌ طی ۴‌دوز منقسم به‌مدت۱۰‌تا‌۱۴‌روز می‌باشد. رژیم توصیه‌شده‌ی قبلی دراین‌ مورد شامل یک سولفوتامید نظیر سولفافورازول با دوز روزانه ۱۵۰mg/kg‌ طی دوزهای منقسم به‌مدت حداقل ۱۴‌روز می‌باشد. همانند ن.گنوره‌آ، درمان مادر و زوجش نیز در‌چنین مواقعی مهم بوده و باید انجام شود.

درمان سندرم ریتر همراه با عفونت کلامید یا تراکوماتیس‌:

شواهد روزافزونی در‌حال انتشار است مبنی‌بر اینکه بخشی‌از مبتلایان سندرم ریتر‌(Reiter) یا آرتریت‌های با منشأ ناقص جنسی، به‌صورت مستقیم یا غیر‌مستقیم ناشی‌از عفونت کلامیدیا تراکوماتیس بوده‌اند. درمان درازمدت با یک تتراسیکلین به‌نظر می‌رسد در بهبود بیماری مؤثر باشد.

پیگیری بیماران درمان شده‌:

در ارتباط با بیمارانی که درمان‌های توصیه‌شده را انجام‌داده و بهبود یافته باشند، انجام تست‌های معمول عفونت توصیه نشده و فاقد ارزش می‌باشند.

ولی بیمارانی‌که به رژیم‌های درمانی تجویز‌شده پاسخ‌نداده و یا دچار عود مجدد عفونت شده باشند، باید مجدداً مورد آزمایش قرارگیرند. بدیهی است زوج چنین بیمارانی نیز باید سریعاً بررسی و تحت‌درمان یک رژیم مناسب ضد ک.تراکوماتیس قرار‌گیرند.

منابع در دفتر نشریه موجود می‌باشد.


تعداد بازدید : 1913

ثبت نظر

ارسال