اسامی تجاری: Utram, Tramal, Dromadol
شکل‌تزریقی: (ml ۱،۲) ۵۰mg/ml
شکلخوراکی :قرص‌های ۵۰mg و۱۰۰mg، قرص پیوسته رهش ۱۰۰mgو‌کپسول.50mg
ترامادول یک ضددرد صناعی با فعالیت مرکزی است که هم دارو و هم متابولیت فعال آن (M1) همانند یک آگونیست اپیوئیدی عمل کرده و به‌طور اختصاصی روی رسپتور µ فعالیت می‌کند.
به‌علاوه آگونیست فعال آن از بازجذب منوآمین‌هایی نظیر نوراپی‌نفرین و سروتونین جلوگیری می‌کند و به‌همین‌دلیل مشخص می‌شود که این دارو اثر ضددرد دارد. گرچه ترکیبات مختلف ترامادول نظیر متابولیت فعال آن(M1) در بدن اثرات ناشناخته‌ای دارند، در مدل‌های حیوانی این متابولیت 6بار قوی‌تر ازداروی اصلی اثر ضددرد داشته و با قدرت۲۰۰ بار بیشتر به گیرنده‌یµ باند می‌شوند.
موارد مصرف:
ترامادول خوراکی به‌عنوان ضددرد در دردهای متوسط تا نسبتاً شدید و یا مزمن مثل درد بعداز عملجراحی، بیماری‌های مربوط به زنان (دیسمنوره)، درد زایمان و دردهای سرطانی نیز استفاده می‌شود.
طریقه تجویز:
ترامادول هیدروکلراید به‌صورت خوراکی مصرف می‌شود، چرا‌که غذا اثری روی مقدار جذب ترامادول ندارد. به‌علاوه اشکال دیگری به‌صورت شیاف و آمپول تزریقی نیز وجود دارد که هم به‌صورت تزریق عضلانی و هم به‌صورت انفوزیون وریدی قابل استفاده است.
مقدار مصرف:
مقدار مصرف معمول ترامادول هیدروکلراید در افراد بالغ و بچه‌های بالای ۱۶سال و با درد خفیف تا نسبتاً شدید۵۰ و۱۰۰میلی‌گرم است .برای ادامه‌ی درمان، این مقدار را می‌توان درصورت نیاز هر ۴تا۶ساعت تکرار کرد .معمولاً مقدار مصرف دارو از ۴۰۰میلی‌گرم در روز نباید تجاوز‌کند .با‌وجود‌این بیمارانی‌که به‌طور مزمن کار‌بامازپین دریافت‌می‌کنند شاید به دوبرابر این مقدار نیاز پیدا‌کنند(تا مقدار۸۰۰ میلی‌گرم در روز). در بیماران بالاتر از ۶۵سال و با نقص کلیوی و کبدی، مقدار مصرف روزانه از ۳۰۰میلی‌گرم نباید تجاوز‌کند.
موارد احتیاط:
مقدار معمول توصیه‌شده‌ی ترامادول به‌خوبی تحمل می‌شود و شیوع بعضی‌از عوارض‌جانبی ممکن‌است به‌علت مقدار و روش تجویز باشد.
عوارض‌جانبی:
۱ـ عوارض سیستم عصبی مرکزی:
بیشترین عارضه‌ی‌جانبی ترامادول در سیستم عصبی شامل گیجی و سرگیجه بوده که در بیماران دریافت‌کننده با شیوع ۲۶درصد، ۳۱درصد و ۳۳درصد به‌ترتیب در ۳۰، ۷ و۹۰ روز مصرف گزارششدهاست .وقوع گیجی شاید وابسته به دوز دارو باشد و سردرد نیز در ۱۷درصد، ۲۶درصد و ۳۲درصد از بیماران دریافت‌کننده‌ی دارو برای طول مدت به‌ترتیب۷، ۹۰،۳۰روز اتفاق افتاده که آن نیز ممکن‌است وابسته به دوز دارو باشد.
تحریکاتCNS (ترکیبی‌از عصبانیت، بی‌قراری، لرزش، اسپاسم، سرخوشی، تغییر‌خلق و توهم( در۷درصد،۱۱درصد و ۱۴درصد از بیماران دریافت‌کننده‌ی ترامادول برای به‌ترتیب 7، 30و 90روز اتفاق افتاده است و همچنین به‌دنبال تزریق سریع وریدی، احتمالاً عرق‌کردن وجود داشته است .به‌علاوه اضطراب، گیجی، اختلال در هماهنگی اعمال حرکتی، خوابآلودگی، عصبانیت و اختلال‌خواب در1درصد تا5درصد از بیماران دریافت‌کننده‌ی ترامادول گزارش شده‌است .طرز راه‌رفتن غیرطبیعی، فراموشی، اختلال‌شعور، دپرسیون، اختلال در تمرکز، خستگی، توهم، ضعف عمومی بدن، کم‌حسی و لرزش در کمتر‌از 1درصد بیماران گزارش شده‌است. میگرن، بی‌قراری و اختلال حرکتی نیز دیده شده‌است.
۲ـ عوارض‌گوارشی:
شایع‌ترین عارضه‌ی جانبی ترامادول که در ۲۲درصد، ۳۸درصد و ۴۶درصد از بیمارانی که به‌ترتیب به‌مدت ۳۰، ۷و۹۰روز دارو را دریافت‌کرده‌اند رخ‌داده، یبوست است. همینطور ممکن‌است تهوع و استفراغ نیز به‌دنبال تزریق وریدی با دوزهای بالا ایجاد شوند. از دیگر عوارض‌گوارشی شایع سوء‌هاضمه، خشکی‌دهان و اسهال بوده و همچنین دردهای شکمی، بی‌اشتهایی و نفخ نیز در۱درصد تا ۵درصد از بیماران گزارش شده‌است. خونروی دستگاه‌گوارش، هپاتیت، گاستریت و اختلال بلع نیز به‌ندرت گزارش‌شده که ارتباط آن (دیسفاژی) با ترامادول هنوز به اثبات نرسیده است.
عوارض دیگر:
با مصرف ترامادول، واکنش‌های نادر و شدید و شوک‌های آنافیلاکسی نیز گزارش شده‌است و دیگر واکنش‌های حساسیتی شامل کهیر، برونکواسپاسم و آنژیوادم در بیمارانی‌که کدئین یا دیگر آگونیست‌های اپیوئیدی مصرف کرده‌اند را نباید از‌نظر دور داشت.
تولیدکنندگان توصیه‌می‌کنند که ترامادول برای بیمارانی‌که به آگونیست‌های اپیوئیدی وابسته هستند یا به‌طور مزمن این آگونیست‌ها را مصرف می‌کنند، نباید تجویز شود. داروی ترامادول باعث وابستگی فیزیکی و روانی به انواع مشتقات مرفین شده) آگونیست‌های اوپیوئیدµ) و درصورت مصرف ترامادول احتمال افزایش تحمل بهدارو، ایجاد سوء‌مصرف و رفتارهای Drug-seeking گزارش شده‌است.
همچنین در بیمارانی‌که قبلاً تمایل به مصرف آگونیست‌های اپیوئیدی را داشته‌اند به‌علت احتمال مجدد وابستگی فیزیکی به دارو، مصرف آن توصیه‌نمی‌شود. درمورد بیمارانی‌که اخیراً دارو را مصرف کرده‌اند، احتمال بروز سندرم قطع(Withdrawal Syndrome) زیاد است .چون ترامادول ممکن‌است اثر دیگر دپرس کننده‌هایCNS نظیر الکل، بیهوش‌کننده‌ها، فنوتیازین‌ها، سداتیوها و خواب‌آورها را تشدید کند و لذا دارو باید با احتیاط و دوز کنترل‌شده در‌این بیماران مصرف‌گردد.
ترامادول بازجذب سیناپتیک نوروترانسمیترهای نوراپی‌نفرین و سروتونین را کاهش‌می‌دهد. همچنین بررسی روی حیوانات افزایش مرگ‌و‌میر در مصرف همزمان ترکیب ترامادول با MAOIها را نشان‌داده است.پس باید ترامادول در بیماران مصرف‌کننده‌ی MAOI با احتیاط مصرف‌شود. سندرم سروتونین (شامل درد قفسه‌ی‌سینه، تاکیکاردکی، سایکوز، بی‌قراری، لرزش) در مصرف همزمان ترامادول با سرترالین یا پاروکستین که جزو SSRIS هستند، گزارش‌شده که باید به بیمار آگاهی‌داد.
ترامادول باید در بیمارانی‌که دارای افزایش فشار جمجمه و یا صدمات مغزی هستند با احتیاط استفاده‌شود. تغییرات مردمک نظیر میوز ناشی‌از ترامادول شاید با اختلالات داخل جمجمه اشتباه‌شود.
درصورت قطع ناگهانی ترامادول نشانه‌ی سندرم قطع مثل اضطراب، تعریق، بی‌خوابی، درد، تهوع، تِرِمور، اسـهال، نشانه‌ی دستگاه‌تنفس (Flu Like) فوقانی و به‌ندرت توهم گزارش شده‌است.
آسیب در عملکرد کلیوی باعث کاهش Rate و مقدار دفع ترامادول و متابولیت فعالM1 آن می‌شود. بنابراین کاهش دوز ضروری به‌نظر‌می‌رسد و در بیماران با کلیرانس کراتی‌نین کمتر‌از۳۰ml/min، ترامادول و متابولیتM1 آن باید کاهش دوز داده شوند. همچنین در بیماران هپاتیتی یا سیروز پیشرفته، کاهش دوز توصیه می‌شود. به‌علاوه با افزایش نیمه‌ی‌عمر ترامادول در بیماران با نقص کلیوی و کبدی زمان رسیدن به Steady-state غلظت پلاسمایی دارو با تأخیر روبه‌رو می‌گردد. باید به بیمار آگاهی‌داد که ترامادول می‌تواند باعث ایجاد نقص عملکرد مغزی و فیزیکی گردیده و باید در کارهایی نظیر رانندگی و کار با دستگاه‌های مخاطره‌آمیز، با احتیاط بسیار مصرف شود. همچنین در مصرف همزمان ترامادول با الکل و داروهای آرامبخش و خواب‌آورها و ضددردهای اپیوئیدی که نقص در توانایی‌های عملکرد مغزی ایجادمیکنند نیز باید احتیاط کرد.
علاوه‌بر‌این خانم‌های بیماری که باردار هستند یا تصمیم به بارداری دارند، باید پزشک خود را آگاه سازند (مصرف در بارداری رده‌یC). همچنین ترامادول برای بیمارانی‌که قبلاً به این دارو یا دیگر داروهای مشابه با فرمولاسیون ترامادول حساسیت نشان‌داده‌اند و نیز برای بیمارانی‌که دیگر CNS دپرسانت‌ها نظیر الکل، سداتیوها و خواب‌آورها را مصرف‌می‌کنند، منع مصرف دارد.
ثبت نظر