شماره ۱۰۹۳

متفورمین جدید و کمک به بیماران بیشتر

دکتر هوشنگ سلطان‌زاده داروساز

تأثیر کاهش قند متفورمین که به‌طور گسترده‌ای‌دردیابت نوع۲ مورد استفاده است، در واقع در روده رخ‌می‌دهد ونه در جریان خون.

به‌این‌معنا که شکلی از متفورمین که با تأخیردربدن‌رها می‌شود (Delayed - Release)، برای ۴۰درصد از مبتلایان به دیابت نوع‌2 که نمی‌توانند از متفورمین فعلی استفاده‌نمایند کاملاً مناسب است.

متفورمین کوتاه اثر تقریباً ۶۰ سال است که برای درمان دیابت نوع‌2 استفاده می‌شود و باوجود سابقه‌ی مصرف طولانی این دارو، محققان در چگونگی و محل تأثیر آن در بدن و اینکه بیشترین اثر کاهش‌قند در کدام قسمت بدن رخ می‌دهد، با ابهام مواجه‌اند.

بررسی صورت گرفته توسط محققان در دانشکده‌ی‌پزشکی کارولینای شمالی، شواهدی قوی دال براینکه متفورمین بیشتر کار خود را در روده انجام می‌دهد و نه در‌ جریان‌خون، ارائه نموده است.

این گروه از محققان در مقاله‌ی خود توضیح‌می‌دهند که چگونه آزمایش‌های مرحله‌ی اول و دوم را روی داروی آزمایشی متفورمین تأخیری (Metformin DR) انجام داده‌اند. متفورمین تأخیری صرفاً باعمل در قسمتهای پایین‌تر روده، مقدار متفورمین موجود در خون را به‌میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. درحالی‌که تأثیر این دارو روی کاهش قندخون را همچنان حفظ می‌کند.

آزمایش‌ها نشان‌می‌دهند که متفورمین تأخیری می‌تواند برای بیماران مبتلا به اختلالات کلیوی بسیار  مناسب باشد.

از دلایلی که موجب مناسب نبودن متفورمین برای تمام بیماران مبتلا به دیابت نوع‌2 می‌شود، این است که در‌افرادی‌که عملکرد کلیوی خوبی ندارند، این دارو در خون تجمع پیدا کرده و خطر بروز وضعیتی مرگ‌آور به‌نام اسیدوز لاکتیکی(Lactic acidosis) را افزایش‌می‌دهد که دراین‌حالت اسیدلاکتیک سریعتر از میزان دفع آن از جریان‌خون به آن وارد می‌شود و در خون تجمع می‌یابد.

در‌حال‌حاضر حدود 4‌میلیون شهروند آمریکایی مبتلا به دیابت نوع‌2 وجود دارند که به دلیل اختلالات کلیوی نمی‌توانند از متفورمین استفاده کنند.

در آزمایش مرحله‌ی اول، محققان دوزهای 1‌بار در روز از متفورمین تأخیری را با متفورمینی که سریع در بدن آزاد می‌شود (Immediate Release: IR) و متفورمینی که در درازمدت و بتدریج آزاد می‌شود (Metformin XR) در ۲۰ فرد سالم به‌دقت مقایسه‌کردند که این افراد تصادفاً برای دریافت هر‌یک از این ۳ نوع دارو انتخاب شده بودند.

نتایج نشان‌داد که میزان متفورمین موجود در خون بیمارانی که از نوع DR استفاده کردند، نصف افرادی بود که از نوع‌IR‌ یا‌XR مصرف ‌نموده بودند.

در آزمایش مرحله‌ی‌دوم،محققان تأثیر دوزهای مختلف متفورمین DR را در‌مقایسه بادارونما یا متفورمین XR، در ۲۴۰بیمار مبتلا به دیابت نوع‌2 در درمانگاه‌های متعدد کنترل دیابت بررسی کردند.

متفورمین‌DR در‌مقایسه با متفورمین‌‌XR حدوداً ۴۰درصد قویتر عمل می‌کند و متفورمین DR در‌طی ۱۲هفته در‌مقایسه با دارونما، کاهشی قابل‌ملاحظه و پایدار در میزان قندخون ناشتای بیماران ایجاد‌کرد.

بیشتر بیماران به‌خوبی این شیوه‌ی‌درمانی را تحمل‌کردند و عوارض‌جانبی آن تا‌حد زیادی با همان عوارضی مطابقت داشتند که از قبل به‌عنوان عوارض‌جانبی انواع فعلی متفورمین شناخته‌شده بودند.

این یافته‌ها فرصتی برای ساخت یک گزینه‌ی درمانیِ متفورمینی جدید برای۴۰‌درصد از بیماران دیابت نوع ۲ ایجاد می‌کند که در‌حال‌حاضر به‌دلیل عملکرد ضعیف کلیه‌ها و تجمع این دارو در خونشان، نمی‌توانند از آن (نوع IR) استفاده‌کنند؛ با وجود اینکه این نوع متفورمین IR‌ همچنان بهترین و اولین گزینه‌ی درمانی برای دیابت نوع‌2 محسوب می‌شود.

 

تعداد بازدید : 1739

ثبت نظر

ارسال