وزوز گوش دارویی

وزوزگوش عبارت است از احساس یک صدا به صورت زنگ زدن، خش‌خش، غرش، فش‌فش، سوت و... در گوش که معمولاً حالت ذهنی(Subjective) داشته و به‌ندرت‌حالت عینی(Objective) دارد. در حالت ذهنی یا غیرارتعاشی این صدا را فقط خود بیمار احساس می‌کند ولی‌درحالت عینی یا ارتعاشی،‌پزشک نیز به کمک وسایلی‌می‌تواند صدای فوق را بشنود. بعضی از داروها نظیر سالیسیلات‌ها، آمینوگلیکوزیدها، فلزات سنگین نظیر آرسینیک ونیزکینین،ایبوپروفن، ایندومتاسین، فنیل بوتازون، آمی‌تریپتیلین، دیسپرامین،دوکسیپن، ایمی‌پیرامین، تری‌میپرامین و ترازادون، می‌توانند با آسیب به قسمت‌هایی از گوش داخلی و نیز عصب زوج هشتم (عصب‌شنوایی) باعث وزوزگوش شوند.

این نوع از وزوزگوش که ناشی از عوارض دارویی است معمولاً فرکانسی بالا دارد و با قطع دارو نیز می‌تواند ادامه داشته باشد. لازم به توضیح است که مورد اخیر گاه حتی با یک دوز واحد و اندک از داروهای فوق می‌تواند رخ ‌دهد و در صورت قطع نکردن دارو می‌تواند باعث کاهش شنوایی  به صورت برگشت‌ناپذیر گردد. علاوه بر عوارض دارویی، سایر علل در بروز وزوزگوش می‌توانند آلودگی‌های صوتی در محیط‌های صنعتی، کارگاهی، نظامی و مناطق شلوغ و پر سرو صدای شهری و نیز پیامدهای جنگ باشند. مصرف بی‌رویه‌ی مواد شیمیایی و بعضی از بیماری‌ها را نیز می‌توان به علل فوق افزود. البته عوامل استرس‌زای محیطی و اجتماعی، اضطراب، شوک‌های عصبی و افسردگی‌های شدید را نیز نباید از مجموعه علل فوق دور دانست. شیوه‌های درمانی ارائه شده برای درمان این عارضه، درحال‌حاضر شامل درمان‌های دارویی، گیاهی، جراحی و درمان‌های غیردارویی طب‌ مکمل است. در درمان دارویی با استفاده از داروهای آرامبخش و داروهای ضدتشنج، سعی در برطرف کردن این عارضه می‌شود که در بیشتر موارد تغییر چندانی در روند بهبودی ایجاد نمی‌گردد. در درمان‌های گیاهی، با به‌کارگیری نیکوتین موجود در گیاه توتون، موفقیت‌هایی در کاهش وزوزگوش به‌دست آمده است. درمان‌های جراحی نیز طبق نظر پزشک و در موارد خاصی مانند تومورها و یا  بیماری‌های شناخته‌شده‌ی گوش انجام می‌شوند. وزوز گوش آنگاه که در نتیجه‌ی عفونت‌هایی خاص در گوش میانی و یا چسبندگی‌های استخوانی باشد، تقریباً با  انجام عمل جراحی از بین می‌رود ولی عمل‌هایی که در گذشته برای رفع وزوزگوش مبتنی بر قطع عصب هشتم شنوایی بود، امروز توصیه نمی‌شود؛ چرا که عصب‌شناسان در یافته‌های جدید خود اظهار نموده‌اند که پدیده‌ی وزوز گوش معمولاً طی فقدان شنوایی در فرکانسی خاص ایجاد می‌شود. به‌این نحو که وقتی یک فرکانس خاص  از طریق عصب شنوایی  به  مغز نمی‌رسد، در بخش‌هایی از مغز از جمله قشر شنوایی که ورودی‌ها را از گوش دریافت می‌کند، وزوز گوش شکل‌می‌گیرد. با توجه به یافته‌های فوق، یکی از شیوه‌های درمانی برای درمان وزوزگوش بازآموزی مغزی است؛ به این نحو که در این شیوه سلول‌های مغزی با فرکانسی نزدیک به فرکانسی که فقدان شنوایی دارد تغذیه می‌شوند. در این شیوه، مغز ورودی جدید را پردازش می‌کند و امر فوق منجر به کاهش احساس صداهایی شبیه وزوز می‌گردد. براساس نتایج تحققات فوق، محققین موزیک‌هایی خاص برای هرفرد مطابق فرکانس‌های صدای  وزوز گوش وی یا نزدیک به فرکانس‌های فوق ساختند و به این نحو صدای گوش و یا وزوز گوش را در بیماران فوق به نحو چشم‌گیری کاهش دادند. در یک تحقیق دیگر به منظور شناسایی مکان‌هایی از مغز که درگیر وزوز گوش هستند، تصاویر پت‌اسکن که یک نوع شیوه‌ی تصویربرداری گسیل پروتون (Positron Emission Tomography: PET) است، از مغز افراد سالم و افرادی که دچار وزوز گوش بودند تهیه شد. سپس از مغز این افراد ام-آر-آی مغز نیز گرفته شده و در مرحله‌ی بعدی با استفاده از نرم‌افزارهای خاص، تصاویر پت‌اسکن و ام-آر-آی  همپوشانی داده شدند و در نتیجه مناطقی از مغز که در افراد مبتلا به وزوزگوش بیشتر فعال است را شناسایی نمودند. سپس از مهندسی پزشکی‌کمک‌گرفته‌شدتا دستگاه‌های سرکوب‌گر را در آن قسمت از مغز به‌کار گیرند و به این نحو وزوز گوش را به صورت کنترل شده کاهش دادند. لازم به توضیح است که در روش فوق قابلیت شبیه‌سازی نوع صدایی که بیمار مبتلا به وزوز گوش احساس می‌کند نیز وجود  دارد، به طوری که می‌توان شدت فرکانس و دامنه‌ی صدای فوق را تعیین‌نموده وباکمک موسیقی‌درمانی و تولید موزیک‌هایی نزدیک به فرکانس و دامنه‌ی صدای مزاحم و نیز خاص هر فرد، به نتایج بسیار مطلوبی در کاهش و یا قطع کامل صدای وزوز گوش دست یافتند. در خصوص‌آلودگی‌های‌صوتی‌در مناطق شلوغ و پرسر و صدای شهری، آنچه بیش از همه در ایجاد وزوز گوش مهم به نظر می‌رسد، صدای بوق بی‌جای رانندگان بخصوص آنهایی است که یا تازه شروع به رانندگی نموده و یا تازه ماشین خریده‌اند و به نحوی می‌خواهند خود را مطرح کنند و یا اینکه دیگران را به‌اصطلاح آدم کنند! جالب است بدانید در بعضی از کشورهای آسیای جنوب شرقی اگر راننده‌ای بوقی نابجا بزند، همه به او می‌خندند که دست فرمان ندارد و این ضعف در رانندگی را با بوق‌زدن می‌خواهد جبران کند. در بعضی دیگر از کشورهای آسیایی که جمعیتی یکصدمیلیونی‌دارند، اگر راننده‌ای  دست از روی بوق بردارد اصلا نمی‌تواند یک متر هم رانندگی کند و نیز در کشورهایی که در فرهنگ رانندگی عامه، حق تقدّم به‌جای ماشین جلویی یا ماشین عقبی،با  خودرویی است که مدل بالاتری دارد. اصولاً تک بوق، سلامی آشناست. بوق- بوق، تشکر و بوق ممتد فحش و ناسزاست! گاهی وزوزگوش بدون‌هیچ عارضه‌ی پاتولوژیک، فیزیولوژیک و نیز فارماکولوژیکی نیز ممکن است رخ‌دهد که نه تنها در گوش بلکه در مغز  انسان نیز وزوزی از نوع سوت‌کشیدن احساس‌می‌شود و مورد اخیر هنگامی به‌وقوع می‌پیوندد که ناگاه یکی (حالا هر کسی) برای آن که دخلش با خرجش بخواند، بهای ارائه‌ی خدمات و سایر اموری که در اختیار دارد را چند برابر می‌کند و بعد هم با مظلوم نمایی، گردن فلان و بهمان می‌اندازد! در خصوص مورد اخیر نه توسط درمان‌های دارویی و نه جراحی و نه گیاهی و نه از هیچ یک از روش‌های طب مکمل، تاکنون گزارشی درمانی ارائه نشده است!! روش‌های غیردارویی طب مکمل جهت رفع صداهای مزاحم در اثر عوامل فیزیولوژیکی، پاتولوژیکی، فارماکولوژیکی و غیره در افراد مختلف نتایج مطلوبی به‌همراه داشته‌اند که می‌توان فهرست‌وار به روش‌های بیوفیزیک درمانی، هیپنوتراپی و طب سوزنی اشاره نمود.