شماره ۹۶۴

تریکوتیلومانیا

دکتر حورا چیت ساز - پزشک سلامت‌روان

تریکوتیلومانیا به معنای از دست‌دادن مکرر مو می‌باشد (که توسط خود شخص اتفاق می‌افتد) و با احساس تنش قبل ازکشیدن مو و یک احساس خوب وحس خشنودی بعد ازکندن مو همراه است. اما بعضی از افراد مبتلا این حس را انکار می‌کنند. عده‌یی ازبیماران مبتلا به تریکوتیلومانیا دردسته‌ی اختلالات وسواس اجبار قرارمی‌گیرند. دراین بیماران ممکن است جویدن ناخن، مکیدن انگشت، نیشگون گرفتن پوست، اختلالات تیـک و اختلالات غـذا‌ خــوردن دیده شود.
به هرصورت تریکوتیلومانیا دربیماران دچار وسواس اجبار بیش ازمتوسط جامعه دیده می‌شود. اما درعین حال تفاوتهایی نیز بین این دو گونه دیده می‌شود. مثل تفاوت سن شروع اختلال، میزان بیماری‌های همراه، اختلاف جنسیتی، اختلالات سیستم عصبی و اختلالات شناختی.
با توجه به اینکه تریکوتیلومانیا ممکن است درگروه‌های سنی متفاوتی تظاهر کند پیش‌آگهی و درمان این اختلال را در سه زیر گروه پیش‌دبستانی ، نوجوانی و جوانی، بزرگسال بررسی می‌کنند.
تریکوتیلومانیا ممکن است یک عمل اتوماتیک یا تمرکز یافته باشد و دربچه‌ها اغلب این عمل غیرارادی و اتوماتیک است. اما در سایرین معمولاً یک عمل تمرکز یافته و ارادی است.
تریکوتیلومانیا معمولاً محدود به یک یا دو منطقه می‌شود اما احتمال دست‌اندازی به مناطق متعدد را هم دارد. شایعترین منطقه ناحیه‌ی سر و سپس ابروها، مژه‌ها، صورت ودست و پا هستند. درمناطقی مثل ناحیه‌ی پوبیس، زیر بغل، ریش و قفسه‌ی‌‌سینه شیوع کمتری دارد. این شرایط ممکن‌است به صورت مقطعی عود کند یا روزها، هفته‌ها، ماهها یا سال‌ها ادامه داشته باشد. طول تار موهای این افراد متفاوت است. بعضی از تارها شکسته شده‌اند. برخی تازه رشد کرده‌ا‌ند. بعضی مدتی از رشد‌شان گذشته است و بعضی دست نخورده باقی مانده‌اند. پوسته ریزی در سر مشهود نیست وحجم موها ازنظر پرپشتی تغییری نکرده است. این افراد از اعتماد به نفس پایینی برخوردارند. تعدادی از این افراد از کلاه گیس، مژه‌‌ی‌مصنوعی ومداد ابرو استفاده می‌کنند و موهای خود را طوری آرایش می‌کنند که عیوب آن کمتر مشخص باشد.
برخی‌از آنان به‌دنبال تریکوتیلومانیا دچار تریکوفاژیا می‌شوند و دراین موارد احتمال انسدادهای دستگاه گوارش وجود دارد. درصورت تکرار تریکوفاژیا و عدم‌تشخیـــص تریکوبـزوارها ممکن‌ است کشنده باشنـد (Rapunzel syndrome).
افراد افسرده، مضطرب و وسواسی بیشتر درمعرض تریکوتیلومانیا هستند.این اختلال دربسیاری موارد با اختلال استرس پس از سانحه دیده می‌شود و اغلب شروع آن با یک استرس حاد دیده می‌شود. عوامل محیطی نیز درایجاد آن دخالت دارد.
دربعضی موارد تریکوتیــلومانیا به صورت عادتــی است وگــاهـی با بروز استرس ایجاد  و سپس برطرف می‌شود.
دربرخی بررسی‌ها موتاسیون ژنSlitrk1 و در بررسی دیگری تغییرات ژن‌های رسپتور SerotoninA2 و موتاسیــون ژن Hoxb8 بـا رفتارهای غیـــرعــادی و کشیــدن مــو دیده شده است.
 پس‌زمینه‌ی ژنتیک ممکن است دراین مورد دخالت داشته باشد.
 بیماران از این رفتار خود شرمنده‌اند و سعی در پنهان کردن آن دارند و این پنهان‌کاری باعث دشواری تشخیص و یا مخفی‌ماندن آن می‌شود.
تشخیص‌های افتراقی  تریکوتیلومانیا عبارتند از آلوپسیای منطقه‌یی، کچلـی سـ ر، آلوپسیای کششی
در تریکوتیلومانیا تست کششی مو منفی است و بیوپسی ممکن است به تشخیص کمک کند. در تریکوتیلومانیا فولیکول‌های مو تروماتیزه و خونروی پری فولیکولار وموهای قطعه‌قطعه‌ شده در درم، فولیکول‌های خالی و غلاف‌های دفورمه‌ی مو به طور تیپیک دیده می‌شود.
روش تشخیص دیگر تراشیدن موهای یک منطقه ونظارت بر رشد مجدد موهای آن منطقه  است.
پایه‌ی درمان وابسته به سن بیمار است. درسنین قبل ازمدرسه معمولاً پاسخ خوبی نسبت به درمانهای محافظتی دیده می‌شود. درجوانان اطمینان دادن به فرد و خانواده‌اش بسیار مهم است و رفتار درمانی توصیه می‌شود. ارجاع به روانشناس و روانپزشک توصیه می‌شود. اگر تریکوتیلومانیا در بزرگسالی شروع شود معمولاً با سایر اختلالات روانپزشکی همراه است. در روش Habit Reversal Training درمانگر به بیمار کمک می‌کند تا انگیزه‌ی‌کارش را شناسایی کند. درمان‌های رفتاری شناختی بیش‌از سایر روش‌های درمانی به تنهایی کمک‌کننده هستند.
کلومیپرامین (انافرانیل) فلوگزتین وسایر داروهای گروه SSRI داروهای انتخابی هستند. در بعضی موارد ازدرمان دو دارویی استفاده می‌شود.
درصورت شروع تریکوتیلومانیا قبل ازسن 5 سالگی معمولاً بیماری خود محدود شونده است و در بزرگسالان معمولا ثانویه به سایر اختلالات روانشناختی است وعلائم مدت زیادی طول می‌کشد.
 عفونت‌های ثانویه به‌دنبال کندن مو با خراشیدگی محل ممکن‌است ایجاد شود ولی سایر عوارض نادر است. درمان‌های حمایتی بسیار کمک‌کننده هستند.

تعداد بازدید : 1818

ثبت نظر

ارسال