اختلال شخصیت اجتنابی

زندگی لورا (جین‌وایمن) دختری تنها و خجالتی، برادر و مادرش با ورود مردی جوان (کرک‌داگلاس) تغییر می‌کند.
شخصیت اجتنابی در زبان عامه فـــردی خجالتـی و کمـــرو نامیــده می‌شــود.
افراد دارای اختلال شخصیت اجتنابی در موقعیت های اجتماعی خود را پست‌تر، نالایق‌تر و غیرجذاب می‌پندارند. لورا نیز (البته تا حدودی به‌علت نقص جسمانی یعنی لنگیدن) و داشتن اعتماد‌به‌نفس پایین چنین احساسی نسبت به خود دارد، تا‌حدی که این احساس کهتری  بـــاعث می‌شــــود از وارد شــدن به موقعیت‌های اجتــماعی گریـزان بــاشــد.
یکی دیگر از ویژگی‌های این شخصیت‌ها، دوری از وارد شدن در فعالیت‌های شعلی است زیرا می‌ترسد مورد ارزیابی وانتقاد قرار‌گیرد یا اینکه از کار اخراج شود (طرد شدن). از آنجایی که هسته‌ی اصلی یک شخصیت اجتنابی ترس از طرد شدن است، سعی می‌کند اصلا در موقعیتی قرار‌نگیرد که احتمال پذیرفته نشدن را می‌دهد، بنابراین دور از انتظار نیست که این آدم‌ها بیشتر شغل‌های سطح‌پایین و حاشیه‌ای که نیازی به خطر‌کردن یا رقابت و چالش با دیگران ندارد را انتخاب کنند. برادر لورا که انباردار شرکت است، حتماً تا حدود زیادی ویژگی‌های اجتنابی دارد.
درفیلم، لورا یک‌بار کالج را رهاکرده و اکنون کلاس تندنویسی که به‌اصرار مادر شروع‌کرده را نیز به‌دلیل ترس از موفق‌نشدن و شرمندگی، درست در موقع امتحان رها می‌کنـد.
همچنین شخصیت اجتنابی از روبرو شدن و برخورد با افراد ناشناس که می‌ترسد او را مورد ارزیابی یا قضاوت قرار دهند به شدت هراس دارد و فقط با افراد خیلی نزدیک به‌خود معاشرت می‌کند. درفیلم باغ‌وحش شیشه‌ای نیز لورا به‌حدی از مواجه‌شدن با جیم‌اوکانر‌(کــرک‌داگلاس) می‌ترسد که از نظر جسمی نیز بیـمار می‌شود.
در سکانس برخورد این دو نفر، جیم پس‌از دست‌دادن با لورا به او می‌گوید که دستش سرد است، علامتی از علائم اضطراب (سردی اندام‌ها، تپش‌قلب، رنگ‌پریدگی، حالت تهوع و...)که در‌موقعیت‌های اجتماعی در افراد دچار این اختلال دیده می‌شود.
این افراد در باطن بسیار مایل به برقراری ارتباط و نزدیک‌شدن به سایر مردمان هستند (برخلاف شخصیت‌های اسکیزویید که اصلاً علاقه‌ای به این کار ندارند) اما به‌علت ترس ذکر‌شده در بالا از این‌کار خودداری می‌کنند.
نکته‌ی جالبی که در‌فیلم هم به‌آن اشـاره می‌شود، تأثیر درمــان‌های شنـــاختی رفتاری در درمان این اختلال است. cognitive-behavioral therapy (CBT)T صحبت‌های جیم در فضایی آرام و اعتماد‌برانگیز در‌مورد نکات مثبت وجود لورا و تشویق او به یک فعالیت اجتماعی باعث می‌شود لورا تا‌حد زیادی ترس‌های خود را دورریخته و اعتماد‌به‌نفس گم شده‌اش را بازیابد.
یکی دیگر از ظرائف این فیلم در رابطه با‌شخصیت اجتنابی، بیان نحوه‌ی شکل‌گیری چنین شخصیتی است  افراد اجتنابی معمولا والدینی با زمینه‌ی ترس و اضطراب دارند.
در فیلم مادر لورا که همسرش 16سال پیش  و در اوج بحران اقتصادی آنها را ترک کرده، ترس‌ها و اضطراب‌های بی‌شماری را تجربه می‌کند: بی‌پولی، رفتن پسر بزرگتر، تنها و بی‌همسر ماندن لورا و... همچنین یا به‌علت ترس‌های خودش یا به‌علت ناتوانی جسمی لورا، درحمایت و مراقبت از او افراط می‌کند که همین عامل نیز درصورت وجود زمینه‌ی وراثتی مناسب ممکن‌است اختلال شخصیت اجتنابی را شکل‌دهد.
شخصیت‌های اجتنابی در دنیای کوچک خود روزگار می‌گذرانند. وارد‌شدن به‌دنیای آنان‌، بدون ‌ترساندن و مضطرب کردنشان، نیاز به تلاشی مداوم و خسته‌کننده دارد. مراقبتی دائمی از یک پیتر‌پـن،کودکی که هرگز بزرگ نمی‌شـود...