در صبح یک روز دلپذیر دو آقای سالمند تصمیم گرفتند تا گلف بازی کنند و مرد جوان‌تر در آغاز بازی و پس از آن که به توپ ضربه‌ای زد و آن را پرت نمود، روبه همبازی خود کرده و از او پرسید: دیدی توپ من کجا رفت؟
چشم‌های چشم‌های من دیگر نمی‌توانند مسیر توپ را به‌خوبی تشخیص دهند. دوست مسن‌تر او پاسخ داد: توپ را دیدم. اما نمی‌توانم به‌یاد آورم که کجا رفت؟!
پیر‌شدن فرایندی است که مؤید موفقیت فرد و جامعه در فائق‌آمدن بر مشکلات و سنجش برای مراحل اولیه‌ی زندگی است. بسیاری از ما آرزوی داشتن دوران پیری سرشار از سلامت جسمی و روحی داریم، در‌حالی‌که این مهم ممکن‌است برای تعداد قابل‌توجهی از افراد امکان‌پذیر باشد، اما نمی‌توان این حقیقیت را نادیده گرفت که کاهش عملکرد و افزایش بیماری‌های مزمن و مـــخرب (Degenerative) در سالمندی در‌مقایسه با دوره‌های قبلی زندگی شیوع بیشتری دارد و کاهش قوای شناختی ازجمله تظاهرات شایع بالینی در اختلالات عصبی ـ اضمحلالی (Neurodegenerative) و از عوامل اصلی از‌دست‌رفتن سال‌های زندگی فعال به‌علت ناتوانی در سراسر جهان می‌باشد. در‌حالی‌که جمعیت جهان رو به پیری می‌رود، جمعیت افراد مبتلا به اختلالات شناختی نیز به‌طور تصاعدی در سال‌های آینده روبه افزایش خواهد گذاشت. نکته‌ی حائز‌اهمیت این است که ما درصورتی می‌توانیم به چالش‌های مربوط به جامعه‌ی درحال پیر‌شدن خود نائل آئیم که قادر به ارزیابی، تشخیص و درمان مناسب نیازهای این جمعیت رو‌به‌رشد باشیم. بنابراین پُر‌واضح است که فهم مبانی عملکرد شناختی و چگونگی ارزیابی آن، اولین گام اساسی در‌این راستا می‌باشد.
درطی ۱۰سال گذشته دکتر سمندری دریافته بود که گروه روبه رشدی از بیمارانش را افراد بزرگسال مبتلا به اختلالات روانپزشکی تشکیل می‌دهند که درجایی، دچار اختلال شناختی نیز هستند. او به این نتیجه رسید که برای پاسخگویی به نیازهای بیماران سالمند باید اطلاعات بیشتری درمورد روانپزشکی سالمندان کسب کند به‌همین‌منظور یک دوره‌ی ۶ ماهه فلوشیپ در مرکز بهداشت روانی ویژه‌ی سالمندان در استرالیا را به اتمام رساند.
حُسن افتخار آشنایی با دکتر سعید سمندری را در خلال اقامت ایشان در استرالیا داشتم و حقیقتاً تحت‌تأثیر تعهد کاری و اشتیاق فراوان به یادگیری ایشان قرارگرفتم. وی درطی این مدت از مراکز مختلفی در شهر «پُرت» دیدن‌کرده و با هم‌کلام شدن با همکاران متعددی درمورد موضوعات مربوط به روانپزشکی سالمندان اطلاعات فراوانی کسب کرده بودند، ایشان ضمن ابراز نگرانی خود به من یادآوری می‌کرد که افراد کمی در ایران قادر به آموزش روانپزشکی سالمندان هستند و بسیاری از متون موجود دراین‌زمینه به زبان انگلیسی است که بخش قابل‌توجهی از همکاران او در ایران به آن دسترسی ندارند و بنا‌به همین دلایل بود که نطفه‌ی اولیه‌ی نگارش این کتاب مرجع (روانپزشکی سالمندان)منعقد گردید. این کتاب نتیجه‌ی سال‌ها مطالعه، کار و آموزش است که در آن با کمک همکارانش ابعاد کلیدی اختلالات عملکرد شناختی سالمندان را از چگونگی ارزیابی عملکردهای شناختی بنیادین تا نحوه‌ی نظام تابلوی بالینی اختلالات شناختی شایع را به‌صورت نقایص شناختی مورد بررسی قرار‌داده‌اند. این کتاب نه‌تنها اطلاعات ارزشمندی را درمورد بررسی اختلالات شایع دوران سالمندی ارائه می‌نماید بلکه به بهترین روش‌های موجود در مدیریت آنها نیز اشاره دارد.
اما چه کسی باید این کتاب را مطالعه کند؟ در‌حقیقت مطالعه‌ی این کتاب را به تمامی دست‌اندرکاران بهداشتی که با سالمندان سر‌و‌کار دارند توصیه می‌شود. اگرچه مطالعه‌ی آن به‌ویژه برای روانپزشکان، متخصصان‌اعصاب (نورولوژیست‌ها)، متخصصان طب‌سالمندی، روانشناسان و پرستاران می‌تواند بسیار مفید واقع گردد، همچنین دانشجویان پزشکی و روانشناسی نیز از توصیه‌ها و راهنمایی‌های عملی، که فصول مختلف کتاب ارائه می‌کند بهره‌ی کافی خواهند برد.
در پایان فرصت را غنیمت دانسته ضمن تقدیر و تشکر از دکتر سمندری به‌خاطر سخت‌کوشی ایشان در تدوین این اثر و به‌خاطر بینش والا و عزم راسخی که در رشد و گسترش دانش روانپزشکی سالمندی در ایران داشته‌اند، با اشتیاق فراوان در انتظار شکوفایی و به‌بار نشستن گسترده‌ی اولین بذر کاشته شده در این راه هستم.
با اجازه و در‌خواست از آقای دکتر سعید سمندری سعی می‌کنم مباحثی از این کتاب را برای هفته‌نامه‌ی «پزشکی‌امروز» برای ماندگاری یاد شادروان دکتر فرخ سیف‌بهزاد که چراغ فروزانی در این راه بود، حتی‌المقدور تقدیم بدارم.
ثبت نظر