شماره ۱۰۷۰

عوامل خطرساز در آلزایمر

پزشکی امروز

باتوجه به اینکه تابه‌امروز شیوه‌ی درمانی مناسبی برای زوال عقل وجود ندارد.

ازاین‌رو‌ رژیم‌غذایی، مصرف داروی مناسب، سوخت‌و‌ساز بدن، بهداشت روانی، بیماری‌های از پیش موجود و شیوه‌ی‌زندگی، همگی عواملی هستند که در‌مقابله با این بیماری مؤثرند و ارزیابی شواهد، بیانگر پیچیدگی توسعه‌ی بیماری آلزایمر و چگونگی تغییر عوامل خطرساز ابتلای به این بیماری است.

محققان درجستجوی عوامل مرتبط با توسعه‌ی بیماری آلزایمر هستند تا بتوانند میزان تغییر این عوامل و در‌نتیجه کاهش کلی خطر را مشخص‌کنند.

با بررسی‌های صورت‌گرفته توسط محققان‌، آنها شواهد مهمی را به نفع اثر محافظتی برای هورمون استروژن زنان، داروهای پایین‌آورنده‌ی کلسترول (استاتین‌ها)، داروهای کاهنده‌ی فشار‌خون بالا و داروهای ضدالتهابی(NSAIDs) و فولات‌، ویتامین ‌C و ‌E و قهوه به‌دست آوردند و به‌طور‌مشابه، داده‌های جمع‌آوری ‌شده حاکی‌از وجود ارتباطی قوی بین سطح بالای هموسیستئین (اسید‌آمینه‌ای که در بدن تولید می‌شود) و عامل افسردگی و افزایش قابل‌توجه احتمال توسعه‌ی بیماری آلزایمر می‌باشد و کلیه‌ی این شواهد به نقش پیچیده‌ی شرایط از‌پیش موجود (عوامل افزایش یا کاهش‌دهنده‌ی خطر) اشاره دارد.

از عوامل مرتبط با افزایش خطر بروز آلزایمر می‌توان به ضعف عمومی، تنگی شریان کاروتید، فشار‌خون بالا یا پایین و دیابت نوع2 (در جمعیت آسیایی) اشاره نمود. عوامل مرتبط با کاهش خطر شامل سابقه‌ی ابتلا به بیماری آرتریت، بیماری‌های قلبی، سندرم متابولیک و سرطان می‌باشد و به‌نظر‌می‌رسد که عوامل خاص دیگری با تغییر خطر بروز بیماری (بسته به طول‌عمر و پس‌زمینه‌های نژادی) مرتبط هستند.

به‌عنوان‌مثال، بالابودن یا پایین‌بودن شاخص توده‌ی بدن (BMI) در میانسالی و پایین‌بودن سطح آموزش، باافزایش احتمال ابتلا به بیماری همراه بود. در‌حالی‌که BMI بالا در دوران پیری، تمرین ذهنی فرد، استفاده از سیگار (به‌استثنای جمعیت آسیایی)، نوشیدن مشروبات‌الکلی به‌میزان کم تا متوسط و استرس، با کاهش خطر همراه بودند و هیچ‌ نوع ارتباط قابل‌ملاحظه‌ای درخصوص عوامل خطرساز مربوط به محیط کار یافت نشد.

سپس محققان‌، خطر منتسب به جمعیت (PAR:population attributable risk) را برای‌ ۹‌عامل خطرساز بررسی کردند که در داده‌های جمع‌آوری شده، شواهدی قوی دال بر وجود ارتباط بین این عوامل و بیماری آلزایمر و شیوع جهانی بیماری مشاهده گردید.

PAR به فرمول ریاضی به‌کاررفته برای تعیین نسبت بیماری در یک جمعیت تعریف شده اشاره دارد که در‌صورت قرارگرفتن در‌معرض عامل خطرسازی که باید حذف شود، ناپدید خواهد شد.

۹عامل خطرساز شامل چاقی، مصرف سیگار (در جمعیت آسیایی)، تنگی شریان کاروتید، دیابت نوع‌2 (در جمعیت آسیایی)، سطح پایین آموزش، سطح بالای هموسیستئین خون، افسردگی، فشارخون بالا و ضعف بودند.ترکیب‌PAR نشان‌داد که این ۹عامل (که هر‌کدام به‌طور بالقوه قابل اصلاح هستند)، در‌ میان حدود دوسوم از موارد کلی بیماری آلزایمر مشارکت دارند.

با‌این‌که بررسی‌های صورت‌گرفته توسط محققان به‌صورت تجربی و مشاهده‌ای (observational) بوده، ازاین‌رو نمی‌توان به نتیجه‌گیری قطعی در‌مورد علت و معلول در‌آن دست‌یافت. بااین‌حال، محققان پیشنهاد ‌می‌نمایند که اقدامات پیشگیرانه، بهبود رژیم ‌غذایی، مصرف درست داروها، سلامت سوخت‌و‌ساز بدن، بهداشت‌روانی، بیماری‌های زمینه‌ای و شیوه‌ی‌زندگی ممکن‌است به محدود‌‌کردن تعداد موارد جدید بیماری آلزایمر کمک نماید.

Ref: J. of Neurology Neurosurgery & Psychiatry June 2015

 

تعداد بازدید : 1377

ثبت نظر

ارسال