علائم ناباروری و تاثیر آن بر سلامت روانی مردان و زنان

ناتوانی یک زوج در باردار شدن پس از یک سال رابطه جنسی( داشتن تماس جنسی منظم) بدون جلوگیری از بارداری، ناباروری اطلاق می شود.این زوج باید جهت مشاوره، ارزیابی و درمان به مراکز ناباروری مراجعه نمایند. در زنان بالای 35 سال یا دارای قاعدگی های نامنظم شروع ارزیابی بایستی زودتر و پس از 6 ماه رابطه جنسی منظم و بدون جلوگیری باشد.

ناباروری

10-15 درصد زوج های 15 تا 44 سال در جهان نابارورند و در کشورهای در حال توسعه از هر 4 زوج ، 1 زوج ناباورند.علت ناباروری در 15-20 در صد موارد نامشخص است.40 درصد موارد مرتبط با مشکلات زنان و 40 درضد باقیمانده مرتبط با مشکلات مردان می باشد.

در سال های اخیربا افزایش شیوع ناباروری به علل مختلف، تغییرشرایط محیطی، افزایش آگاهی عمومی از درمان پذیر بودن ناباروری و اخبار درمان های موفق و دسترسی بیشتر به امکانات درمانی ومراکز ناباروری مراجعه به این مراکز افزایش یافته است.

ناباروری ممکن است اولیه یا ثانویه باشد.در ضد کمتری از زوجین نابارور درگروه  ثانویه (داشتن تجربه بارداری،زایمان و داشتن فرزند و مواجهه با مشکل برای فرزند بعدی) قرار می گیرند اما این موضوع نباید موجب غفلت از ناباروری های ثانویه شود.

علل ناباروری

علل ناباروری در زنان متعدد می باشد. از جمله : مشکلات تخمک گذاری، مشکلات لوله های رحمی (انسداد ناقص یا کامل)، سندروم تخمدان پلی کیستیک، آندومتریوز،عفونت های بدون علامت، چسبندگی، تومورها، فیبروم، مشکلات سرویکس، اختلال سیستم ایمنی، افزایش سن به علت تاخیر در ازدواج و فرزند آوری، چاقی، لاغری، مواد غذایی، کمبود برخی مواد معدنی و ویتامین ها، گیاهخواری، داروها، ورزش، دخانیات، حشیش، آلودگی های محیطی و...

این علل درمردان عبارتند از: سن بالا ، اختلالات مربوط به اسپرم، مشکلات مجاری، واریکوسل، تروما، عفونت ها، عوامل ژنتیکی، سرطان ها و روش های درمانی آن ها، بیماری های مزمن، فشارهای روانی، ناتوانی جنسی، انزال زودرس، سموم وآلودگی های محیطی، عوامل شیمیایی، عوامل فیزیکی، شیوه زندگی، ضربه، داروها، چاقی، لاغری، مواد غذایی، حرارت، کمبود برخی مواد معدنی و ویتامین ها، گیاهخواری، داروها و...

البته تعدادی از عوامل بر هر دو جنس تاثیرگذارند مانند چاقی، لاغری، عوامل شیمیایی (فلزات سنگین، سموم کشاورزی، سفید کننده های حاوی کلردیوکسین، دیوکسین ناشی ازسوزاندن ناقص زباله های بیمارستانی، پلاستیک، حشره کش ها، علف کش ها، ظروف پلاستیکی یک بار مصرف، پدها بهداشتی )، عوامل فیزیکی، فشارهای روانی، بیماری های مزمن، برخی از کمبودهای مواد غذایی، مواد نگهدارنده، دخانیات و...

دخانیات یکی از عواملی است که نیازمند توجه زیادی است. مواد دخانی برکیفیت و کمیت اسپرم، کیفیت و کمیت تخمک، میزان خونرسانی به رحم و تخمدان، بیماری های لوله ای و حاملگی خارج از رحم، سقط خودبه خودی وموفقیت درمان تاثیر دارد.

بررسی ها نشان داده است که ترک سیگاردو ماه قبل ازIVF احتمال موفقیت را افزایش می دهد.

ناباروری برسلامت اجتماعی  و روانی زنان ومردان تاثیر می گذارد. تصورناقص بودن.

احساس عدم کفایت، کاهش اعتماد به نفس، احساس تنهایی، عدم حمایت و عدم فهم متقابل، احساس طرد شدن، رویارویی با درمان های پرزحمت، وسواس در مورد باردارشدن، افسردگی،ناتوانی، ناامیدی و... به دنبال ناباروری مشهود است.

چه باید کرد؟

در اولین قدم شرح حال دقیق بسیار کمک کننده است . شرح حال کامل با تاکید خاص بر سابقه مصرف داروها(به خصوص دارو‌های ضد فشار خون، دارو‌های مخدر، دارو‌های ضد اشتها به‌ویژه آنها که آمفتامین دارند مانند فِن فلورامین، داروهای ضد دیابت و دارو‌های هورمونی، استروییدها، داروهای زخم معده، بیماری های قلبی ، آنتی بیوتیک ها )، الکل، دخانیات وشغل

معاینه فیزیکی هم جایگاه خود را دارد. در گام بعدی پاراکلینیک کمک کننده است.

توصیه به شیوه زندگی سالم فراموش نشود.

افزایش آگاهی عمومی درباره رفتارهای جنسی پرخطر، تشویق مبتلایان به STIs به مراجعه سریع به پزشک همراه با همسر، گنجاندن درمان STIs در خدمات بهداشتی اولیه، ایجاد سرویس اختصاصی برای افراد با رفتارهای پرخطر، دسترسی به کاندوم های با کیفیت و قیمت مناسب  کمک کننده است.

ارتقاء آگاهی و نگرش و عملکرد جامعه، توجه به عوامل محیطی، توانمندسازی ارائه دهندگان خدمات باروری سالم ودسترسی به پوشش خدمات بیمه موثرند.

فرزند صالح گلی از باغ بهشت است.