شماره ۱۲۲۰
لاک‌زدن ناخن‌ها؛ رعایت و مخاطرات
پزشکی امروز
شاید صحبت از عوارض و مخاطراتی که استفاده‌از لاک و انجام مانیکور، سلامتی ناخن‌ها را تهدید نموده و می‌تواند بیماری‌هایی را روی نسج ناخن ایجاد نماید،
اگر امری تعجب‌آور نباشد، ولی حتماً امری دور از ذهن است که چگونه مانیکور و مالیدن لاکناخنها که از زمان‌های بس گذشته، تبدیل به علاقه‌ای شایع و کاملاً فراگیر نزد تعداد بالای زنان (از نوجوانی و پیش‌از بلوغ تا کهنسالی) بوده، می‌تواند با مخاطرات جدی همراه باشد.
اتفاقاً به‌‌دلیل فوق که همان علاقه‌مندی زنان و فراگیری جهانی استفاده‌از لاکناخنها و تولید آن باهر‌کیفیت نازل و متوسط بوده و می‌تواند موجب بیماری‌های قارچی و عفونی ناخن شود، ضرورت پرداختن به این مقوله به‌شدت فراگیر نزد زنان، بیش‌از پیش مطرح‌می‌گردد.
تاریخچه:
از پس قرن‌های بس طولانی، می‌توان سابقه استفاده از لاک برای ناخن‌ها و آرایش و زیبانمودن ناخن‌ها(مانیکور) را مشاهده‌نمود:
زنان در ایران باستان و درپی آن زنان اشراف ساکن در حکمرانی‌های مسیر جاده ابریشم همچون زنان چینی، با ترکیبی از صمغ ناحیه مدیترانه با سفیده تخم‌مرغ و موم عسل، ترکیبی را برای رنگ‌آمیزی و براق‌کردن ناخن‌ها به‌کار‌می‌بردند.
کمی بعدتر، مصری‌ها با اضافه‌نمودن حنا به ترکیب فوق، تنوع بیشتری را به تزیین‌نمودن ناخن‌هایشان دادند.
ازسال۱۹۲۰میلادی در اروپا محصولی به‌نام «واکس‌ناخن» برای جلاانداختن و رنگ‌آمیزی ناخن‌ها در شکل‌و‌شمایل مشابه با لاک‌های فعلی، به‌بازار اروپا وارد گردید.
این ترکیب در ابتدا مایعی با غلظت و چسبندگی بالا و در رنگ‌های محدود و با ماندگاری چندساعت تا چند روز بود که چسبندگی شدید آن، سبب ایجاد حساسیت‌های شدید روی صفحه ناخن و نسج زیرین آن می‌گردید.
به‌لحاظ تقاضای بسیار بالا در تمامی کشورها و سود سرشار آن، هر روزه شاهد رقابت بالای تولیدکنندگان لاک‌ناخن در کاهش عوارض متعدد و افزایش مرغوبیت آن در نوع ترکیبات بهکارگرفتهشده، روان‌بودن مایع، مدت زمان ماندگاری بیشتر، بدون بروز حساسیت‌بودن و راحت پاک‌کردن آن تا این زمان می‌باشیم.
حال ضروری است تا ترکیبات لاک‌ها و ترکیبات بهکارگرفتهشده در مانیکور‌ناخن را مورد‌بررسی قراردهیم:
الف: ترکیبات:
پایه و اساس تمامی لاک‌ها و ترکیبات به‌کار گرفته‌شده در مانیکور‌ناخن، عبارتند‌از:
۱ـ رزینی به‌نام«نیتروسلولوز» که این رزین، موجب ایجاد چسبندگی مطلوب ترکیبات لاک بر صفحه ناخن می‌گردد.
۲ـ اخیراً به‌جای رزین نیتروسلولز، از رزین دیگری استفاده می‌شود که همین ویژگی چسبندگی را برای لاک ایجاد می‌نماید و نام آن TSFR بوده که اختصار از ترکیب چهار ماده شیمیایی Toluen+Sulfonamide+Formaldeide+Resin میباشد.
۳ـ ماده دیگری که وظیفه ماندگاری و شفافیـت و براقی لاک‌ناخن را تأمین می‌نماید، به‌نام اختصاریTPHP شناخته‌می‌شود که از اختصار دو ماده
Tri Ethyl Citrate+Tri Phenyl Phosphate حاصل می‌گردد.
۴ـ ترکیب مهم دیگری که نقش تعیین‌کننده در تنوع و جذب مشتری‌ها را عهده‌دار میباشد، مواد رنگی و رنگدانه‌های طبیعی و صنعتی و شیمیایی هستند که طیف وسیع و متنوع رنگ‌های مانیکور و لاک‌ها را ایجاد می‌نمایند.
۵ـ فلزات‌سنگین مانند‌سرب، سیلیس، سیلیکوم، تیتانیوم در زمره موادی هستند که برای ساخت لاک و آرایش ناخن‌ها مورد استفاده قرارمی‌گیرند.
۶ـ ترکیبات آلی و مواد‌آروماتیک همچون تولوئن، فرمآلدئید، دی‌بوتیل فتالات‌و... که بیشترین مخاطرات و مسمومیت‌ها ناشی‌از وجود این مواد‌آروماتیک در لاک‌ها میباشد.
ب: طیف متنوع رنگ‌ها:
تنوع و گوناگونی انبوه رنگ‌ها که در طیف رنگ‌آمیزی ناخن‌ها به‌کارگرفته می‌شود، به‌حدی وسیع و متنوع است که امکان تهیه فهرستی از نام این رنگ‌ها میسر نمی‌باشد. به‌ویژه این که در این دو دهه اخیر، مقوله مانیکور دیگر به تمیزکردن و لاک‌زدن ناخن‌ها محدود نبوده و روی هر بیست ناخن دست و پا، طراحی و نقاشی‌های متفاوت و متنوعی انجام می‌گیرد.
به این تنوع رنگ‌ها قابلیت‌های جدیدی همچون لاک‌های دانه‌دار و برجسته و یا تغییر رنگ‌دادن لاک‌ها در مواجهه با نور آفتاب و یا با حرارت را نیز باید اضافه نمود.
انواع لاک‌ها:
۱ـ لاک‌های کم حساسیت‌زا:
برای پیشگیری‌از بروز مخاطرات نازیبا و آسیب‌رسان، از دهه۱۹۵۰ به‌بعد سعی‌شد تا از موادمحرک و آسیب‌رسان مانند کافور و رزین‌های‌آروماتیک همچون:
فرمآلدئید، تولوئن و کولوفان در ترکیبات سازنده لاک استفاده‌نشده و این نوع ترکیب جدید و کم‌مخاطره را «لاک با حساسیت‌کم» نامگذاری نمودند.
۲ـ لاک‌های بیو(BIO):
با همان قصد کاهش بروز حساسیت در مصرف لاک برای ناخن‌ها و پوست، این نوع لاک به بازار عرضه گشته و جایگزین مواد آلرژن همچون آروماتیک‌ها و حلال‌ها و... شده و ترکیبات گیاهی و «بیو» مانند سیب‌زمینی، ذرت، کتان و... را جایگزین آنان نموده‌اند.
۳ـ لاک‌های عاری‌از مواد‌آلی (لاک‌های‌آبکی):
این نوع لاک‌های ناخن برخلاف دیگر‌محصولات، عاری ترکیبات‌آلی(تولوئن، فرمآلدئید) و حلال‌شیمیایی از دی‌بوتیل فتالات، فرمآلدئید، استون و فلزات‌سنگین ساخته‌شده است.
این نوع لاک، کاملا ً‌بهداشتی و بدون هیچ حساسیت و آلرژی میباشد ولی چون از براقی و درخشندگی لازم برخوردار نیست، معطر‌نبوده و پایداری آن‌کوتاه است و حداکثر تا سه‌روز ماندگار میباشد، مورد اقبال زنان قرار‌نگرفته است.
۴ـ لاک‌های درمانی:
این نوع به‌علت دارابودن سیلیسیوم، گوگرد، ویتامین‌دی، کلسیم و... برای درمان سستی و ناهمواری‌ها و تقویت استحکام ناخن‌ها استفاده‌می‌گردد.
۵ـ لاک‌های طولانیاثر:
مدت زمان ماندن لاک‌ناخن حداکثر ۵روز بوده و نباید از یک‌هفته بیشتر روی ناخن‌ها بماند. لایه ناخن باید بدون پوشش و اوقاتی در تماس با هوا باشد تا از خشک‌شدن، پوسته‌پوسته‌شدن، نازک‌شدن و مستعد ابتلا به بیماری‌های قارچی و اگزمایی‌شدن حفظ‌گردد.
لاک‌های طولانیاثر حاوی فرمآلدئید، تیتانیوم، سیلیکون، زیرکونیوم، نایلون، ابریشم، رزین‌های‌اکریلیک و... بوده و به‌لحاظ این ترکیب سنگین که ایجادکننده ماندگاری درازمدت این نوع لاک می‌شوند، درطی زمان طولانی بیشترین عوارض را برای ناخن ایجاد می‌نمایند.
بنابراین توصیه می‌شود تا از مصرف‌‌نمودن این نوع لاک خودداری شود.
عوارض لاک و مواد مانیکور برای پوست و ناخن‌ها:
۱ـ ایجاد حساسیت و تشدید آلرژی‌ها:
بروز حساسیت نزد خانم‌هایی که در درازمدت از لاک‌های حاوی مواد آروماتیک و نیز فلزات‌سنگین استفاده‌می‌نمایند گزارش‌شده و بروز اگزما، به‌ویژه نزد زنانیکه پیشینه حساسیت و اگزما دارند، می‌تواند نسج زیر ناخن، پوست کناره‌های ناخن‌ها و حتی جاهای دورتر مانند پلک‌چشم‌ها را دچار التهاب، خارش و... نماید.
در زنانیکه سابقه ابتلا‌به بیماری پسوریازیس و اگزمای آتوپیک را دارند، انجام مانیکور باید با پرهیز از لاک و موادمحرک انجام‌پذیرد.
۲ـ مسمومیت توسط لاکناخنها:
جذب مواد بهکارگرفتهشده در لاک‌ها به‌ویژه ترکیباتی همچون فرمآلدئید، تولوئن، کافور و دی‌بوتیل‌فتالات (که مصرف آن درفرانسه ازسال۲۰۰۱ ممنوع‌گشته است)؛ درصورت ایجاد خراش درپوست و نسج زیرناخن، مواد یادشده جذب سیستمیک شده و می‌تواند فرد را با مخاطرات مسمومیت مواجه سازد.
۳ـ ظاهرشدن چندرنگی و بی‌رنگی روی سطح ناخن:
اگر در ساخت لاک از مواد ساینده و محرک استفاده شود و لاک به‌مدتی طولانی روی ناخن قرارگیرد و پاک نگردد، مواد یادشده سطح ناخن را تحریک‌نموده و بانفوذ خود به لایه‌های ناخن، بی‌رنگی و لکه‌های متعدد را ایجاد‌می‌نمایند.
۴ـ قارچ انگشتان:
استفاده‌از لاک‌های غیراستاندارد و طولانیاثر، می‌تواند ناخن‌های نازک و شکننده و یا ناخن‌هایی که در‌اثر بروساژ ساییده و نازک شده‌اند را دچار بیماری قارچی نماید.
همچنین به زنانیکه پیشینه ابتلا به قارچ انگشتان را دارند، پیشنهاد‌می‌گردد که از «لاک‌های‌درمانی» و یا «لاک‌های‌آبکی» استفاده‌نموده و اکیداً از مصرف لاک‌های درازمدت پرهیز‌کنند.
توصیه‌های ضروری:
* کودکان نباید تا سه‌سالگی از لاک ناخن استفاده‌کنند و سپس تا نوجوانی فقط از «لاک‌های‌آبکی» استفاده‌نمایند.
* چند روز و اگر میسر نیست، حداقل یک‌روز به ناخن خود استراحت‌داده و با نزدن‌لاک به ناخن‌ها، اجازه‌دهید تا لایه خارجی ناخن که بافتی زنده بوده و نیاز به قرارگرفتن درمعرض هوا دارد، مستحکم و طبیعی رشد کند.
* زنانیکه دچار آلرژی پوستی و یا اگزمای فامیلی (آتوپیک) و یا درماتیت تماسی هستند، برای پرهیز از تشدید حساسیت خود باید از لاک‌های ناخن که فاقد تولوئن، گزیلن، فرمل و کافور هستند، استفاده‌نمایند.
* خانم‌هایی که دارای ناخن‌های‌شکننده و نازک هستند باید:
الف: از لاک‌های فاقد تولوئن، فرمل و کولوفان استفاده‌نمایند.
ب: مدت زمان قرارداشتن لاک روی ناخن‌های آنان باید حداکثر ۵روز تا یک‌هفته باشد.
ج: از زدن لاک‌های درازمدت باید پرهیز‌نمایند.
د: اینان برای پیشگیری‌از تشدید بیماری خود، می‌توانند از لاک‌های «بیو» یا «آبکی» استفاده نمایند.
هـ : برای پاک‌کردن لاک ناخن‌های خود باید از محلول‌های پاک‌کننده ناخن که فاقد استون هستند، استفاده‌نمایند.
برچسب ها
مطالب مرتبط
ثبت نظر