اهمیت مو در تاریخ بشر
مو در طول تاریخ همواره یک علامت و نشانه‌ی مهم برای بشر محسوب شده و از اهمیت فراوانی برخوردار بوده است. مو به‌عنوان نمادی از جنسیت، وضعیت اجتماعی، دینی و شغلی فرد دارای اهمیتی برابر با طرز لباس پوشیدن، میزان زیورآلات (جواهرات) و حتی نوع اسلحه‌ی شخص بوده است.
قدیمی‌ترین متن پزشکی که در حال حاضر وجود دارد یک پاپیروس مربوط به نسخه‌ای از پزشکان مصر باستان در رابطه با پمادی برای درمان ریزش مو است. در این پماد از چربی کروکودیل و مدفوع اسب آبی به مقدار مساوی استفاده شده است. مصریان باستان همچنین از مخلوط پودر چنگال سگ و سُم الاغ همراه با خرما و روغن برای رفع طاسی استفاده می‌کرده‌اند. بُقراط (پزشک یونان باستان) متوجه ارتباط بین اندام‌های جنسی و طاسی مردانه شده و اولین کسی بود که گزارش کرد مردان خواجه (کسانی که قبل از بلوغ اَخته شده‌اند) دچار طاسی مردانه نمی شوند. ظاهراً علت توجه بقراط به طاسی مردانه این بوده که خود بقراط نیز طاس بوده‌است. نسخه‌ی پیشنهادی بقراط برای جلوگیری از ریزش مو مالیدن مخلوطی از زیره سبز، مدفوع کبوتر، ترب کوهی و گزنه به منطقه‌ی طاس می‌باشد. امروزه منطقه‌ای از سـر که شامل پشت و طرفین آن بوده و به‌صورت طبیعی دچار ریزش مو نمی‌شود را گاهی اصطلاحاً تاج گل‌بقراط (Hippocratic wreath) می‌نامند.
داشتن‌مو برای همه‌ی انسان‌ها مؤید جوانی و سلامتی بوده و در طرز تلقی مثبت فرد از شخصیت خودش اهمیت انکارناپذیری دارد. اهمیت فوق‌العاده‌ی مو برای بشر را می‌توان از چند زاویه مورد بررسی قرارداد:
1) موی سر دارای تأثیر بسیار زیادی در روابط اجتماعی بین انسان‌ها است. اشخاص کم‌مو یا طاس از نگاه اکثریت افراد جامعه به عنوان افراد پیر، مسن و کم‌بنیه به‌نظرآمده و این امر گاهی حتی در ترقی درجه‌ی شغلی فرد نیز دخالت مستقیم دارد. کسانی که مو داشته ولی دارای موهای زشت و بَدمنظره هستند هم معمولاً نمی‌توانند در جامعه به خوبی ظاهرشده و از برخورد با دیگران امتناع می‌کنند. این مسأله موجب شیوع بیشتر افسردگی در‌این افراد شده و از میزان موفقیت‌های شغلی و اجتماعی آنان می‌کاهد. به نمونه‌ای از طاسی همراه با موی بدمنظره و تغییر شگرف وی پس‌از پیوند موی طبیعی توجه فرمایید.
جنسیت (خانم یا آقا بودن) افراد در بروز اضطراب و نگرانی ناشی از ریزش مو بسیار مؤثر است. معمولاً عوارض منفی ناشی از ریزش مو در خانم‌ها (به ویژه اگر جوان و مجرد هم باشند) بیشتر و شدیدتر خود را نشان می‌دهد. البته شدت بروز این حالت‌های روانی با‌توجه به‌شخصیت فرد و نگاهی که خود و اطرافیان به‌ظاهر و اندام او دارند بسیار متفاوت خواهد بود.
2) مو درآنچه که هرشخص به‌عنوان تصویری از بدن در ذهن خود دارد و نیز اعتماد و احترام به نفس وی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. می‌توان گفت که هیچ قسمت دیگری از بدن مثل مو نیست که بتوان آن را به این سادگی و فوریت تغییرداد و یا آن را دست‌کاری کرد. شخص می‌تواند درعرض مدت‌کوتاهی موهایش را کوتاه یا بلندکند، موج‌دار (فِر) و یا صاف نماید، شانه کند، به آنها حالت و مدل بدهد، رنگ کند و یا بی رنگ (بلیچ) نماید، موهایش را ببافد و خلاصه هرمدلی که بخواهد به موهایش بدهد و تغییراتی که به موها می‌دهیم (برخلاف خال‌کوبی و سوراخ کردن قسمت‌های مختلف بدن) را ممکن‌است بلافاصله از‌بین‌برد.
وقتی در مورد ریزش موی یک فرد صحبت می‌شود فقط ظاهر قضیه مهم نبوده بلکه باید در‌نظر گرفت که این فرد چقدر خود را از نگاه دیگران جستجو می‌کند زیرا دغدغه‌ی ذهنی فرد در رابطه با طاسی (بسته به اینکه وی چقدر به نظر دیگران در مورد خودش بها بدهد) ممکن‌است از یک مشغله‌ی فکری و درگیری ذهنی‌گذرا تا احساس خودکم بینی، حقارت، کاهش اعتماد به نفس و اضطراب مزمن متغیر باشد و گاهی هم انواع بیماری‌های جسمی مانند سردردهای مکرر، اختلالات گوارشی مثل زخم معده و غیره رخ‌می‌دهد که در این موارد لازم است فرد مبتلا ابتدا توسط یک روان پزشک مجرب تحت بررسی و درمان مناسب قرار‌گیرد.
3)موهای سر را نمی‌توان با لباس پوشانید یعنی کاملاً در معرض دید هستند و لذا معمولاً موی انسان اولین مشخصه‌ای است که دیگران به آن دقت کرده و در غالب موارد موی سَر و موارد آرایشی و بهداشتی در رابطه با آن نخستین و مهم‌ترین بخشی از مشخصات ظاهری فرد می‌باشد که به آن اشاره می‌شود.
4) شیوه‌ی آرایش و مدل موهای هر فرد می‌تواند علامتی از طبقه‌ی اجتماعی، حرفه‌ای، فرهنگی و مذهبی وی بوده و با نگاه‌کردن به موی شخص می‌توان فهمیدکه تصورات ذهنی وی نسبت به خودش و دیگران به چه میزان است. گاهی دید شخص به وضعیت موهایش حالت وسواس‌گونه پیدا می‌کند به‌طوری که دائماً در‌حال شمارش و بررسی موهایی است که پس از شانه زدن و یا در حمام به‌روی زمین می‌افتند. در این موارد استرس به وجود آمده ممکن‌است منجر به ریزش واقعی مو شده و یک چرخه‌ی فرساینده‌ی روحی به‌وجودآورد.
5) مو وسیله‌ی مهمی برای ابراز وجود شخصی انسان در اجتماع بوده و از دست دادن آن ممکن‌است موجب کاهش اعتماد به نفس و درمواردی بروز ناامیدی گردد. گاهی فرد با‌مکانیسم‌های دفاعی غلط مانند پنهان‌کردن موها و یا دوری‌گزیدن از جمع دوستان و خانواده با ریزش موی خود مقابله نموده و استرس مضاعفی را به خود وارد می‌کند. بنابراین مو برخلاف ظاهر ساده و معمولی‌اش یک ارگان بسیار با ارزش و پیچیده می‌باشد.
6) مو نقش بسیار مهمی از نظر تعیین سن و وضعیت کلی سلامتی شخص دارد زیرا فرد با موهای سالم و پرپشت جوان‌تر و سرحال‌تر به‌نظر می رسد. البته نشانه‌های دیگری هم برای این مسایل وجود دارند از قبیل وضعیت پوست، شفافیت چشم‌ها، توده‌ی‌عضلانی فرد و طرز رفتار وی ولی فرق این‌ها با مو در این است که همه‌ی این نشانه‌ها را می‌توان با آرایش کردن و طرز لباس پوشیدن تغییر داد ولی موها درمعرض دید مستقیم و عریان دیگران بوده و اثرآن به مراتب بیشتر می باشد. یک سر پُر از موهای زیبا و سالم همیشه علامتی ازجوانی، بَشاش‌بودن و در نگاه دیگران خوش‌تیپ‌بودن فرد است.
وقتی که موی سر یک مرد خاکستری (سفید) شده و یا می‌ریزد معمولاً طرز تلقی جامعه و افراد نسبت به وی تغییر می‌کندکه می‌تواند مثبت و یا منفی باشد. ممکن‌است اشخاص دیگر در‌مورد فردی که طاس شده‌است این‌طور فکر کنندکه آماده شروع زندگی، کارکردن و تولید‌مثل می‌باشد و به‌طور‌کلی مرد شده‌است یا اینکه پیر و از کار افتاده شده، از مردانگی کافی برخوردار نیست و توانایی‌های سابق خود را ندارد.
ثبت نظر