شماره ۱۰۷۸
دکتر محمدرضا شفیعی - پوست، زیبائی و لیزر
بروز ترک روی نواحی مختلف بدن بهویژه نزد دختران و زنان، در زمرهی دغدغههای شایع و نگرانکنندهای است که برای محو و درمان ترکهای نازیبا و ناخواسته، آنان را به اقدامات علمی و حتی در برخی موارد اقدامات غیرعلمی وادار میسازد.
با نگاهی به آمار بروز و شیوع ترکهای بدن، به اهمیت محو و درمان آن بیشتر پیخواهیم برد:
بروز ترکها روی پوست بیشاز 50درصد از جوانان مشاهده میگردد که در مقطع بلوغ، پدیدارشدن این ترکها بیشتر نزد دختران (25درصد) و کمتر نزد پسرها (10درصد) اتفاق میافتد.
در مناطقی همچون زانوها، باسن و کفلها بیشتر از سایر نقاط بدن ترکها ظاهر میشوند.
نزد زنان باردار، بروز ترکهای دوران بارداری شایعتر بوده و بخصوص از ماه ششم بارداری بین 50تا70 درصد از زنان باردار، روی پوست شان ترک ظاهر می گردد.
نزد اینان، ترکهای ناشیاز حاملگی به طور عمده در نواحی دور ناف و شکم ظاهر گشته و شکل آنها بیشتر خطی و مستقیم بوده و در نواحی پستانها و کفلها، به شکل زیگزاگ و مارپیچ خود را نشانمیدهند.
شیوع ترکهای بدن، نزد زنانی که به مناطق آفریقای شمالی تعلق دارند نیز بیشتر دیده میشود.
علل ایجاد:
الف: علل مکانیکی:
عواملی همچون مقاطع رشد سنی، بلوغ و نیز تغییرات سریع افزایش و یا کاهشوزن و در رأس آن تغییرات هورمونی و وزنی در دوران حاملگی، از جمله عوامل مکانیکی می باشند.
ب:دارویی:
استفاد از کورتون، چه بهصورت سیستماتیک و چه استفاده در شکل موضعی، در زمرهی عواملی هستند که باعث بروز و نیز تشدید ترک میگردند.
مصرف خوراکی کورتون و نیز استروئیدهای آنابولیزان برای مدت ۴ ماه، ترکهای نازیبا و نافرمی را روی پوست بدن ایجاد مینمایند.
ترکیبات دارویی حاوی فلوئور، تنها طی 3تا4 هفته پساز مصرف، باعث ایجاد و نیز تشدید ترکهای بدن میشوند.
ج: پاتولوژیک:
اغلب بیماریهای آندوکرین مانند کمکاری تیروئید، کوشینگ و... به لحاظ ایجاد طوفانهای هورمونی در بدن، باعث ایجاد ترک در بدن میشوند.
چگونگی پیدایش و سیر پیشرفت ترک های بدن:
پیدایش خطوطی طولی و نامنظم روی پوست بدن، در حقیقت بیانگر وجود فشار زیاد روی لایهی درم بوده و دو فاز در این روند مطرح میباشد:
1 ـ فاز اول:
فاز التهابی به مرحلهی پیدایش اولیهی ترکهای روی پوست اطلاق میگردد که شیارهای ملتهب به رنگهای قرمز، بنفش و بنفش تیره روی پوست بدن ظاهر گشته و این روند از 12تا24ماه، ادامه خواهد یافت.
دراین مرحله، آنزیمهای پروتئولیتیک افزایش یافته و یک همافزائی و تشدید فعالیتهای ماستوسیتها و ماکروفاژها را شاهد میباشیم.
همچنین در این فاز، سیتوکینهای التهابی و فاکتورهای رشد نیز آزاد می گردند.
2ـ فاز دوم:
در این مرحله، ترکها بهتدریج از التهابشان کاستهشده و به خطوط آتروفیک در رنگهایسفید، خاکستری و طوسی کمرنگ تبدیلمیشوند.
در این فازتئوری کلاّژن مطرح میباشد. براساس این تئوری، کلاّژنها دچار دژنرسانس گشته و میکروفیبریلهای فیبرهای الاستیک بویژه فیبریلینها نیز در این مرحله دژنره شده و براساس این تغییرات، التهاب ترکها ازبینرفته و تبدیل به خطوط آتروفیک، سفید، خاکستری و طوسی کمرنگ میگردند.
هیستولوژی:
در بررسی میکروسکوپیک از ترکهای بدن، نازکشدن شدید لایهی درم و نیز در محل اتصال لایه درم به اپیدرم و نیز کاهش محسوس میکروفیبریلها (فیبریلینها) را شاهد میباشیم.
کاهش شبکهی الاستین همراه با افزایشمـقدار گیلیکوزآمینوگیلیکانها در محدودهی ترکهای ایجادشده، ازجمله یافتههای هیستولوژیک ترکهای پوست میباشد.
ولی نکتهی مهم و اساسی در این حوزه، همان کاهش زیاد و قابلتوجه فیبروبلاستها در محدودهی ترکها میباشد.
فیبروبلاستهای پوست، درپی تغییرات بیوشیمی و بیومکانیک، دچار انفعال در تولید فیبریلها گشته و با کاهش تعداد و فعالیت فیبروبلاستها، طبیعتاً قوام و کشش پوست دچار وقفه و کاهش میشود که حاصل این افت قوام و یکپارچگی پوست، ظهور ترکها در بدن میباشد.
درمان:
همانگونه که در ابتدای بحث نیز به آن اشارهشد، ظاهرشدن ترک روی پوست بهویژه نزد دختران، سلامت و بهداشتروان آنان را به خطر میاندازد. بهطوریکه برای محو و زایلکردن این خطوط نازیبا، آمادهی هراقدام علمی و حتی غیرعلمی و آسیبرسان هم خواهند بود.
تا این زمان، محو و زایلنمودن کامل ترکهای بدن ازطریق درمانهایی همچونپیلینگ، مزوتراپی و یا استفاده از کرم هایی مانند ترکیبات ایزوترتینوئین، هنوز نتوانسته نتیجهی مطلوبی را ارائه نماید و از این رو عدمرضایت این افراد از درمانهای یادشده را هرروزه در مطبهای پزشکان پوست شاهد میباشیم.
درمان ترکهای بدن توسط لیزر فراکشنال:
در حوزهی پوست و زیبایی، بیماریها و آسیبها و عوارض نافرم و نازیبایی وجود دارند که درمان آنها توسط درمانهای جاری گذشته امکانپذیر نبوده و تا قبل از ورود لیزر به حوزهی پوست و زیبایی، یأسها و نا امیدیهای زیادی برای درمان بیماریها و نازیباییهای پوست (همچون درمان اسکار و کلوئید زخم ها، سوختگیها، محو موهای زائد و غیرزائد، محو ترکهای بدن و ...) وجود داشت که با ورود این پدیدهی نوین و درمان قاطع بیماریها و مواردی که قبلاز لیزر، امکان درمان آن بههیچ روی میسر نبود، جای خود را به بهبودی و برطرفشدن عوارض داد. درمان ترکهای بدن توسط لیزر فراکشنال نیز در زمرهی مواردی بود که دلسردی و ناامیدی به محو و زایل نمودن ترکها از طرق درمانهای جاری (دارویی، پیلینگ، مزوتراپی و...) را ازبینبرد و با نتایج امیدبخشی که توسط لیزر فراکشنال بهدستآمد، امید روشنی برای افرادیکه سالیان طولانی از حضور خطوط بد شکل و آزاردهنده در رنج بودند، ایجاد نمود.
برای دستیابی به نتیجهای مطلوب و ایجاد رضایتمندی برای فردیکه از داشتن ترکهای متعدد در رنج می باشد، ضروری است در بهکارگیری لیزر فراکشنال نکات اساسی ذیل توسط پزشک معالج، کاملاً رعایت گردد:
1ـ فوتوتیپهای پوست:
در محونمودن ترکهای بدن، تیپهای پوستی یا «فوتوتیپ های فیتزبرگ» باید مدنظر دقیق پزشک معالج قرارگیرد. پوستهای روشن (تیپهای پوستی یک و دو) به درمان با لیزر بهخوبی پاسخداده و در کمترین مدت زمانی و بدون کوچکترین لک یا بدرنگی، نتایج مطلوبی را بهدست میدهند.
نزد پوست های آسیایی(فنوتیپسه)، دقت بالای پزشک در بهکارگیری پارمترهای لیزر، نقش تعیین کنندهای داشته و با کاهش منطقی کلیهی پارمترهای لیزر فراکشنال، بهخوبی میتواند از بروز عارضههای لیزر، جلوگیری نماید.
نزد پوستهای تیره همچون پاکستانیها و هندیها (فوتوتیپ چهار) و همچنین نزد سیاهپوستان (فوتوتیپ پنج) که احتمال پُررنگشدن و یا بدرنگ شدن ترکهای بدن وجود دارد، بهکارگیری کمترین وضعیفترین پارامترهای لیزر برای پیشگیری از بروز چنین عوارضی، توسط پزشک معالج کاملاً ضروری میباشد.
2 ـ عمق نفوذ لیزر:
موضوع مهمی است که قبلاً در مبحث مستقلی بهنام «عمق نفوذ لیزرها» بطور مبسوط، به آن پرداختهشده.
برای رسیدن انرژی مورد نظر به ناحیهی درم و تحریک فیبروبلاستها، باید از اندازهی 120Beam استفاده نمود. در اندازهی 120نانومتر است که تشعشعات ساطعشده از لیزر، میتواند به هدف یا Cible موردنظر وارد گردند.
3ـ قدرت یا توان لیزر (Power):
مقدار انرژی بهکار گرفته دقیقاً باید براساس پارامترهایی همچون فنوتیپ پوست، جدید یا قدیمیبودن زمان ایجاد ترک در بدن، رنگ ترکها، علل و اتیولوژی ایجاد ترکها انتخاب گردد. حداکثر توان در لیزر فراکشنال 30 وات بوده که براساس پارامترهای یادشده، بایداز این توان کاستهشود.
4ـ مقدار انرژی وارد شده در یک شات (Pulse Energy):
مقدار مجاز در لیزر فراکشنال، بین 30تا40میلی ژول بوده که براساس پارامترهای یادشده، مقدار انرژی وارده تغییر خواهد کرد.
5ـتراکملیزر(Total Density):
به تعداد ستون لیزر در ۱سانتیمتر مربع اطلاق میگردد. برای درمان ترکهای بدن توسط لیزر فراکشنال، حداکثر تعـداد ستـونهای لـیزر در ۱ سانتیمتر میباشد که این تعداد در تیپهای پوستی سه و چهار و پنج، کاهش مییابد.
اقدامات پساز انجام لیزر:
1ـ تا 24 ساعت، نباید با آب در تماس باشد.
2ـ از پمادهای لیزر و ضدالتهاب، برطبق تجویز پزشک معالج باید استفاده شود.
3ـ از هرگونه تحریک،خاراندن، خوردن غذاهای محرک و ادویه دار و ... باید اکیداً اجتناب شود.
4ـ از تماس با آفتاب شدید و نیز سولاریوم باید اکیداً خودداری شود.
5ـ از پوشیدن لباسهای تنگ و چسبان، تا زمانیکه ترکها ملتهب میباشند، باید اکیداً خودداری شود.
ثبت نظر