روش‌های نوین تزریق‌چربی برای درمان ناهنجاری‌های چهره

تزریق چربی اتولوگ(Autologous fat) به‌عنوان یکی‌از روش‌های مؤثر در ترمیم ناهنجاری‌های بافت‌نرم صورت به‌شمار‌می‌آید. این تکنیک اولین‌بار توسط دکتر نوبر درسال۱۸۹۳ ابداع‌گردید. یکی‌از بزرگترین مشکلات این روش، تثبیت حجم‌چربی تزریق‌شده در دوران پس‌از تزریق می‌باشد. براساس بررسی‌های مختلف اعلام شده‌است که در تزریق‌های با حجم‌بالا، احتمال کاهش قابل‌ملاحظه حجم‌چـربی تزریـق‌شده بیشتر‌می‌شود.

عوامل مختلفی را در این کاهش حجم تدریجی در دوران پس‌از تزریق دخیل می‌دانند که از‌میان آنها می‌توان به‌مواردی از‌قبیل نبود کافی عروق خونرسان درمحل تزریق و به‌دنبال آن کاهش خونرسانی در محل، تخریب سلول‌ها در‌اثر دخالت عوامل مکانیکی، آسیب‌رسیدن به‌غشای سلول‌ها و پدیده آپوپتوز (Apoptosis) اشاره‌نمود. تحقیقات نشان‌داده‌اند که بافت آدیپوز در بدن از‌لحاظ داشتن سلول‌های ترمیم‌کننده زایشی‌(Regenerative cells) موسوم به بن‌یاخته‌ها، غنی‌تر‌از سلول‌های مغزاستخوان است. این نتیجه‌گیری به‌دنبال شناسایی بن‌یاخته‌های مشتق‌شده ‌از بافت‌های آدیپوز موسوم به ADSCs توسط دکتر زاک و همکارانش درسال۲۰۰۱ مطرح‌شد. او دریافت که این سلول‌ها قادر به تمایز سلولی در رده مزانشیمی هستند. سلول‌هایADSC را می‌توان با روش فرآوری آنزیمی از بخش استرومای عروقی ‌SVF در بافت آدیپوز در بدن جداسازی نمود.

سلول‌هایADSC از‌لحاظ خواص ژنتیکی قادر به بیان نشانگرهای سطحی ازقبیل CD73, CD90 و CD105 هستند و همچنین می‌توان آنها را در غیاب نشانگرهای CD45 و  CD34, CD14 , CD11b, CD79 و CD19 و HLA-DR مورد شناسایی قرارداد. تأثیرات متابولیکی سلول‌های ADSC شامل قدرت عروق‌زایی، قدرت آنتی‌اکسیدانی، تولرانـس ایمنی و مـدولاسیون التــهابی و پاراکرینی هستـنـد کـه هـــم در آزمایـشگاه و هم روی نمونه‌های بالیــنی به‌اثبات رسیده‌اند.

بن‌یاخته‌های موجود در چربی را می‌توان ازطریق لیپوساکشن به‌دست‌آورد و محققان توانسته‌اند از‌طریق روش‌های مهندسی‌شده بافتی، این سلول‌ها را از سلول‌های ADSC برای استفاده در روش‌های درمانی ترمیمی و طب‌زیبایی تولید نمایند. ازاین‌رو روش تزریق‌چربی غنی‌شده با سلول‌های‌ADSC دارای مزیت‌های بیشتری نسبت‌به روش‌های سنتی تزریق‌چربی می‌باشد. مشخص شده‌است که نیمی‌از حجم چربی برداشته‌شده از بدن انسان را بن‌یاخته‌های مزانشیمی تشکیل ‌می‌دهند. ولی تکنیک برداشت نامناسب چربی همراه با انتقال مواد همراه با بافت‌چربی آسپیره‌شده از بدن، سبب ناکارآمـدی سلول‌هایADSC می‌شوند. به‌این‌منظور محققان از روش انتقال چربی با کمک سلول‌های مناسب برای نگهداشت سلـول‌هـای انتـقالی به محل گیـرنده استـفاده می‌نمایـنــد. دراین تحقیق مقایسه‌ای که در اکتبر۲۰۱۷ در نشریه جراحان پلاستیک بین‌المللی منتشر شده، نتیجه کاربرد فن‌آوری جدید شستشوی چربی و غنی‌سازی آن با SVF در ترمیم ناهنجاری‌های بافت نرم درصورت مورد بررسی قرارگرفته‌است. در‌این‌تحقیق ۳۰بیمار با ناهنجاری‌های حجمی بافت صورت ازسال۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ مورد بررسی قرارگفتند. این ناهنجاری‌ها به‌علت برداشت تومورهای صورت و یا به علت بیماری سندرم پری رامبرگ ایجاد شده‌بودند. افرادی‌که دارای بیماری‌های دیابت تیپ۲، فشارخون کنترل‌نشده و ناهنجاری‌های انعقادی بودند، از این بررسی حذف‌گردیدند. همچنین افرادسیگاری و اشخاصی ‌که درگذشته تحت عمل‌ تزریق‌های مختلف انواع فیلرها و یا چربی برای ترمیم چهره قرار‌گرفته ‌بودند نیز ازبررسی خارج شدند. مابقی بیماران به‌صورت‌تصادفی به دوگروه تقسیم شدند. برای گروه‌اول از روش سنتی شستشوی‌چربی (گروه‌کنترل) و برای گروه‌دوم از روش نوین تزریق‌چربی با کمک عوامل سلولی همراه با SVF (گروه غنی‌شده) استفاده‌شد.

تمامی تزریق‌ها توسط یک گروه از جراحان انجام‌شدند و هدف از تزریق، ایجاد قرینگی در نواحی آسیب‌دیده درصورت بود. تمامی بررسی‌های آزمایشگاهی و تست‌های خونی و قلبی و تصویربرداری‌ها به‌صورت یکسان در دوگروه انجام شدند.

• روش جراحی:

برای تمیزنمودن ناحیه برداشت چربی از شکم، از محلول کلرهگزیدین استفاده‌شد و محلول نرمال‌سالین نیم‌درصد همراه با اپی‌نفرین با رقت «Diluted 1:500,000» با استفاده‌از سوزن نمره ۲۲ در منطقه شکم انفیوژن گردید.

با کمک کانولای بلانت (به قطر ‌۳میلی‌متر و طول۲۰سانتی‌متر) مقدار ۲۰۰ سی‌سی چربی با فشار مکش ملایم دست برداشته‌شد.

چربی‌های برداشته‌شده با دو روش سنتی و نوین آماده‌سازی شدند. پس‌از بلوکه‌کردن نواحی مختلف صورت (اینفرا اربیتال، سوپراربیتال، منتال) با لیدوکائین۲درصد، برش‌هایی در نواحی تمپـورال و درقاعده لاتـرال غضروف آلار (Alar cartilage) ایجادشده و به‌وسیله یک‌کانولای متصل به سرنگ ۳سی‌سی، چربی‌های آماده‌شده به ۲روش فوق در ۲گروه از بیماران درمحل‌های موردنظر به‌صورت یکنواخت تزریق‌گردیدند.

• نتایج درمان:

از‌هر‌گروه ۵‌بیمار به‌صورت تصادفی برای بررسی‌های تخصصی نتایج درمان انتخاب شدند.

در تصویر۱، بیماری را مشاهده‌می‌کنید که به‌ سندرم پری‌رامبرگ (Parry-Romberg syndrome) مبتلا بوده و توسط روش سنتی با تزریق ۷۰میلی‌لیتر چربی تحت‌درمان قرارگرفته‌بود. تصویرB، ۶‌ماه و تصویرC، ۱‌سال بعد‌از تزریق را نشان‌می‌دهد. در تصویر E، (سی‌تی‌اسکن پس‌از ۱سال) مشاهده‌‌می‌شود که میزان چربی تزریقی از ۷۰سی‌سی به ۶۰سی‌سی تنزل‌یافته (۱۰درصد کاهش‌حجم) است. تصویرD، نشان‌دهنده سی‌تی‌اسکن پیش‌از‌عمل می‌باشد.

در تصویر۲، بیمار خانمی است ۲۶ساله که به سندرم پری‌رامبرگ مبتلا می‌باشد و با روش نوین Enriched، برای درمان ناهنجاری صورتش چربی فرآوری‌شده به محل آسیب‌دیده تزریق‌گردید. (تصاویرB‌ و D نتایج پس‌ازعمل هستند). میزان کاهش حجم چربی تزریقی پس‌از یک‌سال حدود ۶درصد بوده است.

در تصویر۳، تصاویر سی‌تی‌اسکن پیش‌ و پس‌از یک‌سال ارائه‌شده‌اند و طبق محاسبات دقیق میزان کاهش حجم اندازه‌گیری گردیده است.

در جدول مندرج درمقاله، نتایج درمان تحت عناوین مختلف ازجمله عالی‌(Excellent)، خوب (Good)، رضایت‌بخش و ناراضی تقسیم‌بندی و فهرست شدند. طبق جدول؛ دراین‌تحقیق مشاهده‌می‌شود که سهم موارد رضایت‌بخش در گروهی که با روش جدید Enriched (غنی‌شده) تحت‌درمان قرارگرفتند، بسیار بیشتر‌از گروه سنتی (Control Traditional) بوده‌است.

نتیجه‌نهایی تزریق حاکی ‌از‌این ‌است که تزریق چربی‌های غنی‌شده با SVF روشی ایمن‌بوده و همراه با نتیجه بهتر برای نگهداشت و تثبیت حجم بافت ترمیم‌شده درصورت بیمار می‌باشد. از این روش می‌توان برای تزریق چربی در نواحی دیگر بدن نیز بهره‌برد. نکته اصلی در‌این‌روش، فرآوری محصول برای تزریق می‌باشد که درشرایط استاندارد باید به مرحله اجرا گذاشته شود. البته این تکنیک هزینه‌بردار است ولی با گذراندن مراحل آزمایشگاهی و با تهیه کیت‌های مناسب و با صرفه، می‌توان از هزینه آن درآینده کاسته و به‌صورت روتین برای عموم مردم به‌اجرا درآورد.

Ref: Aesthetic Surgery Journal, Volume 37, Issue9,1 October 2017