داروهای ضدفشارخون در بارداری (۳)

داروهایی غیر‌از هیدرولازین تزریقی برای مثال: labetalol تزریقی یا Nifedipine خوراکی به‌علت کاهش اثرات ناخواسته روی مادر و جنین ارجح می‌باشند.

انتخاب داروی ضد‌فشارخون برای استفاده در بارداری:

با بازبینی(Food & Drug Adminstration (FDA در اطلاعات انسانی و حیوانی باخطر Fetal exposure در بارداری، بیشتر داروهای ضد‌فشار‌خون‌مورد استفاده در بارداری در طبقه‌ی«C» قراردارند.

مکانیسم عمل این داروها  رادای راه‌های مختلفی می‌باشد:

۱ـ دسته‌ی اول داروهای با اثر بازدارنـده روی سیـستم عصبی سمپاتیک:

(Sympathetic Nervous System inhibitim)

متیل‌دوپا همچنان یکی‌از پُرمصرف‌ترین داروها برای درمان فشار‌خون در بارداری باقی‌مانده‌است.

اثرات:

ـ کنترل فشار‌خون به‌طور آهسته و تدریجی در طول ۶ تا ۸ ساعت.

ـ به‌خاطر مکانیسم اثربخشی غیرمستقیم آن، Teratogen نیست.

از پیشرفت بعدی فشارخون به سوی فشار خون شدید بارداری جلوگیری می‌کند.

ـ اثرات زیان‌بار روی همودینامیک رحمی- جفتی جنینی یا سلامت جنین ندارد.

عوارض جانبی:

• Mental alterness

• Xerostomia

• ↑Liver enzyme in5

• Hepatitis

• Hepatic Necresis(rare)

• +Coomb’s test in chronic use

• Clinical hemolytic anemia

داروی دیگری از این دسته Clonidin است که شبیه متیل‌دوپا عمل می‌کند ولی با بی‌خطری و تأثیرپذیری مشابه. اما ایجاد اختلال بسیار زیاد خواب در نوزادان مادران مصرف‌کننده، گزارش شده‌است. در بارداری، این دارو به‌عنوان داروی خط سوم برای کنترل فشار‌خون مقاوم به درمان استفاده می‌شود.(Refractony Hypertension).

۲ـ دستـه‌ی دوم داروهـای با اثر بــازدارندگی محیــطی روی گیرنده‌های آدرنرژیک:

(Penihenally acting adnenergic Recepior anitagonists) از این دسته بلوک‌کننده‌، گیرنده‌ها‌یß قابل‌ذکر هستند (داروهای بازدارنده‌ی اثر محیطی گیرنده‌های بتا‌آدرژنیک) (ß Blackers)

1ـ این داروها از گذشته به‌طور وسیع در بارداری استفاده می‌شده‌اند.

2ـ مــدارک انـــدکی دال‌بــر lower brith WT. infant گزارش شده‌است.

3ـ تراتوژنیک نیستند.

از این گروه، داروهای زیر قابل‌ذکر می‌باشند:

Atenolol: در یک بررسی کوچک، مصرف بین هفته‌ی ۱۲ تا ۲۴ بارداری باعث:

1ـ Significant fetal growth Retardation

2ـ .placental wt↓در‌‌مقایسه با دارونما بوده است.

نتایج مادری با مصرف بتابلوکر:

1ـ کنترل مؤثر فشارخون

2ـ کاهش بروز فشارخون بالا(شدید)

3ـ کاهش میزان بستری بیمارستانی قبل‌از ترم

Labetalol: در بارداری، قبول گسترده‌ی استفاده‌ از آن به‌صورت خوراکی در فشار‌خون مزمن (به‌نظر می‌رسد چون متیل‌دوپا مؤثر است)، گرچه با دوز بالای Neonatal Hypoglycemia گزارش شده‌است. این دارو باعث Reduction in feto placental blood flow نمی‌گردد.

این دارو جانشین هیدرالازین گردیده است.

اَشکال موجود دارو (Supply):

به‌صورت قرص‌های ۱۰۰ و ۲۰۰ و ۳۰۰ میلی‌گرمی  و  آمپول ‌۲۰میلی‌لیتری تا ‌۱۰۰‌میلی‌گرمی (۵میلی‌گرم میلی‌لیتر) وجود دارد.

موارد عدم مصرف دارو:

•bradycardia

•pulmonary oedema

•brochospasm

•2nd &3rd degree A.V.block

عوارض‌جانبی دارو:

•Fatigue

•Lethargy

•Exercise intolerance

•Bronchospasm

•Peripheral vasoconstriction

•Sleep disturbances

داروهای دیگر از دسته‌ی دوم:

داروهای بازدارنده‌ی اثر محیطی، گیرنده‌های آلفا آدرنـرژیک می‌باشند:

از این دسته داروها پرازوسین و فنوکسی‌بنزامین قابـل‌ذکر می‌بـاشند (Prazocin & Phenoxybenzamin) که با بتابلوکرها به‌عنوان داروی ضمیمه استفاده می‌شوند. اما به‌علت محدودیت تجربه،‌ این داروها در بارداری به‌طور معمول استفاده نمی‌شوند.

۳ـ دسته‌ی سوم داروهای بازدارنـــده‌ی کانال کلسیــم (Calcium channel Antagonists):

این داروها در درمان:

1ـ فشارخون مزمن

2ـ پر‌اکلامپسی بروز‌کرده در اواخر بارداری

3ـ فشار‌خون سریع افزایش یافته‌ی(Urgent Hypertension) همـراه با پر‌اکلامپــسی، مورد مصرف دارند.

از این دسته، داروهای Nifedipinie و Verapamil قابل‌ذکر هستند که به‌نظر نمی‌رسد اثر تراتوژن داشته باشند و باعث کاهش جریان‌خون رحمی نمی‌گردند اما تداخل دارویی با Mg.sulfate دارند. اما خود Mg.sulfate عوارض جانبی و موارد عدم استفاده‌ی خود را دارد (بایدها و نبایدها).

عوارض جانبی سولفات‌منیزیم:

ـ افسردگی

ـ اسهال

ـ برافروختگی صورت

ـ بلوک‌های قلبی

موارد عدم استفاده از سولفات منیزیم:

ـ بلوک‌های قلبی

ـ نارسایی کلیه

با‌توجه به عوارض این دارو در موارد فشار‌خون بارداری همراه با پر‌اکلامپسی، آن‌را می‌توان با داروهای روزآمد دیگر جانشین نمود.

عوارض داروهای دسته‌ی سوم:

ـ برادیکاردی

ـ تپش قلب

ـ اِدم محیطی  

ـ سردرد

ـ برافروختگی صورت