مروری بر قرص‌های کنتراسپتیو خوراکی

مصرف قرص‌های ضد‌بارداری خوراکی، روشی قابل‌اعتماد برای پیشگیری‌از بارداری محسوب می‌شوند، به‌طوری‌که درصد شکست این روش به‌صورت تئوریکال تنها ۰/۱درصد است. اما به‌دلیل خطا در نحوه‌ی مصرف و احتمال فراموشی مصرف به‌موقع دارو، درصد واقعی شکست ۸درصد برآورد می‌شود.

این داروها، حاوی هورمون‌های زنانه‌ی سنتتیک می‌باشند که می‌توانند به‌صورت ترکیبی از استروژن و پروژستین‌(COC) یا پروژستین به‌تنهایی باشند؛ که البته نوع ترکیبی این قرص‌ها بیشتر مورد‌استفاده قرار‌می‌گیرد. اثرات ضدبارداری این داروها، هم توسط قسمت استروژنی و هم توسط قسمت پروژستینی اعمال ‌می‌گردد. استروژن با اثر فیدبک منفی، مانع‌از ترشح هورمون ‌FSH و سرکوب بلوغ فولیکول‌ها می‌گردد. علاوه‌براین، اثر فیدبک منفی ناشی‌از قسمت استروژنی و پروژستینی، باعث مهار ایجاد پیک LH در میانه‌ی سیکل و ممانعت از بروز تخمک‌گذاری می‌شود که مهمترین مکانیسم پیشگیری‌از بارداری این داروها محسوب می‌شود. نتایج تحقیقات بیانگر این امر می‌باشند که درمواردی‌که مصرف داروهای COC از روز پنجم آغاز شود، میزان بلوغ فولیکول‌ها بیشتر از حالتی است که مصرف دارو از روز اول خونروی آغاز‌گردد، اما درنهایت هر‌دو روش باعث مهار تخمک‌گذاری می‌شوند. این موضوع بیانگر اهمیت مهار بروز پیک LH در میانه‌ی سیکل در جلوگیری‌از وقوع بارداری می‌باشد. سایر اثرات قسمت پروژستینی، اختلال در حرکات پریستاتیک لوله‌ی فالوپ و تأثیر بر موکوزسرویکس است که  به ترتیب باعث اختلال در حرکات تخمک و اسپرم می‌گردد. همچنین این ترکیبات با نامناسب‌کردن وضعیت اندومتر، از لانه‌گزینی جلوگیری می‌کنند.

تقریباً تمامی داروهای ضدبارداری ترکیبی، حاوی استروژن سنتتیک‌اتینیل استرادیول(EE) می‌باشند. دوز EE  در ترکیبات با  دوز بسیار پایین از ۱۰µgتا۲۵، در فرمولاسیون‌های با دوز پایین از ۳۰µg‌ تا۳۵ و در فرمولاسیونهای با دوز بالا از ۵۰µg‌ به بالا متغیر است. انواعی که حاوی دوز بسیار پایین‌از EE می‌باشند، از لحاظ تئوری می‌توانند با خونروی داخل سیکلی بیشتری همراه باشند اما در بررسی‌های بالینی این موضوع به‌صورت‌قطعی اثبات نشده‌است. این داروها بهترین گزینه‌ی درمانی در زنان پیش‌یائسه با وزن کم هستند که نیازمند روش جلوگیری بوده و در‌عین‌حال به‌دلیل دوز پایین از‌EE، در‌معرض خطرات ترومبوآمبولیک قرار نمی‌گیرند. ضمن اینکه با‌توجه به محتوای استروژنی، می‌توانند در بهبود نشانه‌های وازوموتور گُرگرفتگی مؤثر واقع شوند. در زنان پیش‌یائسه که وزن بالایی دارند، به‌طورکل استفاده‌از داروهای ضدبارداری ترکیبی توصیه‌نمی‌شود زیرا ریسک ترومبوز در‌این جمعیت بالاتر است.

پروژستین‌ها براساس زمان سنتز به ۴ نسل مختلف طبقه‌بندی می‌شوند.

 تفاوت پروژستین‌ها در قدرت پروژسترونی و میزان متابولیسم‌ آنها به ترکیبات استروژنی می‌باشد. پروژستین‌ها دارای هر‌دو اثر استروژنی و آنتی‌استروژنی هستند و به‌دلیل قرابت ساختاری با تستوسترون، تا‌حدودی دارای خاصیت آندروژنیک نیز می‌باشند و برخی عوارض ناشی‌از مصرف COC‌ها، مانند کاهش در HDL-C، به‌همین خاصیت نسبت‌داده می‌شود. پروژستین‌هایی که فاقد اثرات آندروژنیک هستند، شامل دزوژسترل (در فرمولاسیون دزوسپتیو)، نورژستیمات و ژستودن می باشند. از‌نظر خواص آندورژنیک، Drospirenone یک‌مورد ویژه محسوب‌می‌شود زیرا این پروژستین خاصیت آنتی‌آندورژنیک و آنتی‌مینرالوکورتیکوئیدی دارد. Drospireonone از لحاظ ساختاری تشابه زیادی به اسپیرونولاکتون (دیورتیک نگهدارنده پتاسیم) دارند و می‌توانند باعث افزایش سطح پتاسیم خون گردند. بنابراین استفاده از COC‌های حاوی این پروژستین در زنانی‌که سایر داروهای افزایش‌دهنده‌ی سطح پتاسیم را مصرف‌می‌کنند (مانند مصرف مداوم یا دوز بالای NSAIDs،ACEIs،‌ARBs، هپارین، دیورتیک‌های نگهدارنده پتاسیم و آنتاگونیست‌های آلدوسترون)‌، باید با احتیاط فراوان صورت‌گیرد. همچنین در زنانی‌که به‌دلیل بیماری زمینه‌ای، خود در‌معرض هایپرکالمی هستند (مانند نارسایی کلیه، کبد و آدرنال) فرمولاسیون‌های حاوی دروسپیرنون نباید استفاده شوند ولی مصرف سایر پروژستین‌ها بلامانع است. مصرف COC‌های حاوی دوزهای پایین‌تر پروژستین در خانم‌هایی ارجحیت دارد که از عوارض افزایش پروژسترون در بدن (مانند افزایش وزن، آکنه و افزایش اشتها) شکایت دارند یا در ریسک بیماری‌های قلبی‌عروقی و اختلالات متابولیکی قرار‌دارند. داروهای ضدبارداری حاوی پروژستین تنها که اصطلاحاً به آنها مینی پیل نیز گفته‌می‌شود، نسبت به داروهای ضدبارداری ترکیبی با خونروی درون سیکلی بیشتری همراه هستند و جز در زنان شیرده، به‌ندرت استفاده می‌شوند.

دسته‌بندی‌های متعددی برای داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی وجود دارند. این داروها می‌توانند بر‌اساس ثبات دوز اجزای هورمونی، مونوفازیک یا مولتی‌فازیک باشند. در انواع مونوفازیک دوز استروژن و پروژستین در تمامی قرص‌های یک بسته ثابت می‌باشد. این در‌حالی‌است که دوز استروژن و پروژستین در انواع مولتی‌فازیک متغیر است. در فرمولاسیون‌های بای فازیک، در نیمه‌ی اول سیکل دوز ثابتی از استروژن و پروژستین و در نیمه‌ی‌دوم سیکل دوز متفاوتی وجود دارد و هفته‌ی آخر، هفته‌ی بدون‌هورمون می‌باشد. در فرمولاسیون‌های تری‌فازیک،  برای هر هفته‌ در دوره‌ی ۲۱‌روزه، یک دوز خاص از استروژن و پروژستین در‌نظر گرفته شده‌است. البته هیچ پژوهشی ارجحیت انواع مولتی‌فازیک به انواع مونوفازیک را تأیید نمی‌کند. ضمن اینکه استفاده از فرآورده‌های مولتی فازیک به‌دلیل تعدد رنگ، با درصد خطای بیشتری همراه است و در‌صورت فراموشی مصرف یک قرص، راهکارهای پیچیده‌تری می‌طلبد.

به‌منظور کاهش خطای بیمار در زمان‌بندی استفاده از قرص‌های ضدبارداری خوراکی، برخی شرکت‌های سازنده، قرص‌های پلاسبو که فاقد هورمون هستند را در بلیستر دارویی می‌گنجانند. به‌این‌ترتیب طبقه‌بندی دیگر قرص‌های ضدبارداری ترکیبی خوراکی بر‌اساس تعداد قرص‌های حاوی هورمون، شامل ۲‌نوع ۲۱عددی و ۲۴‌عددی می‌باشد. در انواع ۲۱‌عددی حاوی پلاسبو، بیمار ۲۱قرص حاوی هورمون و ۷‌روز قرص‌های فاقد هورمون را به‌ترتیب مصرف‌کرده و سپس بسته‌بعدی را شروع‌می‌کند  اما در انواعی که فاقد پلاسبو هستند (مانند‌Yasmin، سیپروترون کامپاند، دزوسپتیو، تری‌فازیک، LD و‌HD) این فاصله ۷‌روزه باید توسط مصرف‌کننده اعمال شود. در انواع ۲۴‌عددی، مانند YAZ، ۲۴‌قرص صورتی رنگ حاوی هورمون مصرف شده و سپس ۴‌روز بعدی ۴‌قرص سفیدرنگ پلاسبو مصرف‌می‌شود و بسته‌ی بعدی شروع‌می‌شود. البته هیچ الزامی به مصرف قرص‌های پلاسبو نمی‌باشد و مصرف این قرص‌ها فقط به‌منظور کاهش احتمال فراموشی روز دقیق شروع بسته‌‌ی بعدی توصیه‌می‌شود. متد فاصله‌ی ۷‌روزه بدون هورمون (رژیم‌های۷/۲۱)‌، تا سال‌ها متدی پذیرفته شده بود، اما طبق تئوری، دوره‌ی کوتاه‌تر ۴‌روزه (رژیم‌های‌۴/۲۴)‌، نه‌تنها برای القای خونروی مجدد کافی است، بلکه به‌دلیل کاهش رشد فولیکول‌های تخمدانی، در سرکوب تخمک‌گذاری مؤثرتر  نیز می‌باشد؛ هرچند این قضیه هنوز در کارآزمایی‌های بالینی به‌طور‌دقیق به اثبات نرسیده‌است. ضمن اینکه در متد ۴‌روزه‌ی بدون هورمون، میزان خونروی ماهیانه کاهش‌یافته و عوارض ناشی‌از عدم دریافت هورمون (مانند سردرد و تغییرات خلقی) کمتر می‌باشد.

در جدول مندرج در مقاله، داروهای ضدبارداری موجود در بازار دارویی ایران را مشاهده می‌فرمایید.

قرص‌های۲۱‌عددی ۳‌فازه با دوز استروژن کم، در ۳‌رنگ نارنجی، زرد و سفید‌رنگ در بلیستر دیده می‌شود. ابتدا باید ۶ قرص نارنجی سپس ۵ قرص زرد رنگ و در نهایت ۱۰‌قرص سفیدرنگ به‌ترتیب استفاده شوند.

بلیستر آن حاوی ۲۵‌قرص می‌باشد. ۲۴‌قرص اول آن که حاوی هورمون می‌باشد، صورتی رنگ بوده و ۴‌قرص سفیدرنگ پلاسبو است. در هر‌پک این قرص‌ها یک لیبل مندرج با روزهای هفته وجود دارد که جهت کاهش خطای بیمار در روزهای مصرف قرص، طبق اولین روز مورد استفاده روی بلیستر قرص چسبانده می‌شود.

نحوه تجویز داروهای‌COC:

تجویز داروهای ضدبارداری خوراکی را می‌توان پس‌از اندازه‌گیری فشارخون و دریافت یک تاریخچه‌ی پزشکی دقیق از بیمار شروع‌کرد. نکته‌‌ی حائز‌اهمیت در هنگام تجویز COCها این است که در هرحالت باید ریسک بروز عوارض ناشی‌از مصرف‌COC درمقابل عوارض احتمالی بارداری ناخواسته به‌دقت مقایسه‌شده و بهترین تصمیم برای بیمار اتخاذ گردد. به‌ویژه‌که معرفی نسل جدیدی از این داروها که حاوی استروژن و پروژستین کمتری می‌باشند، باعث کاهش عوارض جانبی و مشکلات قلبی‌عروقی ناشی‌از آنها شده‌است. بنابراین درسال‌های اخیر، FDA محدودیت سنی تجویز این داروها را در زنان سالمی که سیگار نمی‌کشند به‌طورکامل برداشته است و مصرف این داروها می‌تواند تا سنین یائسگی در‌این جمعیت ادامه پیدا کند. این در‌حالی‌است‌که استفاده از قرص‌های خوراکی ضدبارداری برای زنانی‌که سنین ۳۵ به بالا‌دارند و بیش‌از ۱۵‌سیگار در روز مصرف می‌کنند ممنوعیت دارد ولی در خانم‌هایی که کمتر‌از ۱۵‌سیگار در روز می‌کشند طبق صلاحدید پزشک با احتیاط می‌تواند مصرف‌گردد.
در‌هنگام تصمیم‌گیری باید در‌نظر‌داشت که در بسیاری‌از موارد، بیماران ممکن‌است تعداد سیگار مصرفی در روز را کمتر‌از مقدار واقعی اعلام‌کنند.

به‌این‌ترتیب در بسیاری از منابع عنوان‌شده که مصرف‌COC برای تمامی زنان بالای ۳۵‌سال که سیگار می‌کشند ممنوعیت دارد.

به‌طور‌کلی به‌دلیل اینکه هیچ یک از COC‌ها نسبت به دیگری ارجحیتی ندارند، هر‌یک از COC‌های با دوز کمتر‌از ۵۰µg EE قابلیت تجویز در کاندیدهای دریافت ضدبارداری‌های خوراکی را دارند. از آنجا‌که وزن بالای 70.5 kg با درصد شکست بیشتری در مصرف COC‌ها همراه است، مصرف دوزهای بالاتر برای  این دسته توصیه‌می‌شود.

برای شروع استفاده‌از‌COC، سه متد مختلف وجود دارد:

• شروع سریع: که مصرف اولین قرص COC بلافاصله و بدون توجه به روز سیکل انجام‌می‌شود.

• متد روز اول سیکل: که مصرف اولین قرص COC در اولین روز قاعدگی صورت‌می‌گیرد.

• متد یکشنبه: که مصرف اولین قرص COC در اولین یکشنبه پس‌از شروع قاعدگی صورت می‌گیرد (این متد به‌منظور تعویق زمان بروز خونروی سیکل بعدی به بعد‌از تعطیلات هفتگی مورد استفاده قرار‌می‌گیرد).

بیشتر پزشکان، برای اطمینان بیشتر، در تمام مدت اولین سیکل استفاده‌از‌COC، استفاده از یک روش ضدبارداری دیگر را پیشنهاد می‌کنند. برخی دیگر معتقد هستند درصورتی‌که مصرف COC‌ها در ۵روز اول خونروی آغاز شود، نیازی به استفاده از یک روش ضدبارداری دیگر وجود ندارد. در بروشور تمام فرمولاسیون‌های COC نیز عنوان شده‌است که در‌صورتی‌که مصرف COC از اولین روز سیکل آغاز شود، نیازی به استفاده از متد‌های پیشگیری دیگر نیست. در‌صورتی‌که بیمار از روش شروع سریع یا متد یکشنبه برای مصرف COC استفاده کند، باید تا 1‌هفته‌ی اول از یک روش ضدبارداری مطمئن دیگر نیز استفاده‌کند.  

رژیم‌های‌COC با سیکل طولانی یا ممتد در زنان با برخی اختلالات زمینه‌ای مانند آنمی، دیس‌منوره، منوراژی و اندومتریوز (کاهش تغییرات هورمونی سیکل با هدف کاهش اثر هورمونی بر بافت اندومتریوز) گزینه درمانی مناسبی به‌شمار می‌آیند. در‌این‌موارد، پس‌از اتمام قرص‌های حاوی هورمون، قرص‌های پلاسبو مصرف نمی‌شود، دوره‌ی 4‌یا‌7‌روزه بدون هورمون حذف‌شده و مصرف بسته‌ی بعدی بلافاصله بعد آخرین قرص حاوی هورمون آغاز می‌شود؛ بنابراین خونروی ماهیانه صورت‌نمی‌گیرد. در رژیم‌های سیکل طولانی یا ممتد، استفاده از قرص‌های مونوفازیک به‌دلیل تأمین دوز یکنواخت از هورمون ارجحیت دارد.  از لحاظ مدت امتداد سیکل، هر میزانی پذیرفته‌می‌باشد اما بیشتر صاحب‌نظران، پیشنهاد‌می‌کنند که COC برای ۳ ‌یا‌ ۴ ماه متوالی مصرف‌شده و سپس فاصله‌ی ۴ ‌تا‌ ۷ روزه‌ی بدون هورمون برای خونروی در‌نظر‌گرفته شود (متد فصلی). سیکل‌های ممتد، بسیار بیشتر از متد ماهیانه‌ی استاندارد، باعث بروز خونروی و لکه‌بینی طی مصرف دارو می‌شوند. به‌طوری‌که در ۴۱درصد از موارد،‌ در ماه‌های اولیه‌ی استفاده از این متد،  لکه‌بینی یا خونروی برای مصرف‌کنندگان پیش‌می‌آید که با ادامه‌ی مصرف قطع‌می‌شود. درصورتی‌که خونروی پس‌از ۶‌ماه مصرف مداوم COC ادامه‌یابد، معاینه‌ی لگنی بیمار توصیه‌می‌شود. تاکنون بررسی دقیقی روی عوارض دراز‌مدت مصرف COC به‌صورت سیکل‌های طولانی یا ممتد نشده است؛ اما به‌نظر‌می‌رسد قاعدگی نرمال و قابلیت باروری بعد‌از قطع مصرف هورمون بلافاصله بازمی‌گردد.

پس‌از شروع تجویز‌COC، مانیتور‌کردن بیمار به‌صورت سالانه صورت‌می‌گیرد اما طبق توصیه گایدلاین‌ها، بهتر‌است ویزیت بعدی، ۳‌ماه بعد، جهت بررسی‌کردن عوارض جانبی ناشی‌از مصرف دارو، میزان رضایت بیمار از متد و بررسی مجدد فشار‌خون صورت‌گیرد.

فراموشی قرص:

به‌طور‌کلی پیشنهاد‌می‌شود که مصرف‌کنندگان قرص‌های ضدبارداری، دارو را سر‌ساعت معین و ترجیحاً شب‌ها پس‌از غذا یا قبل‌از خواب استفاده‌کنند تا هم تهوع احتمالی ناشی‌از مصرف دارو کاهش یابد و هم مصرف دارو فراموش نشود. دستورالعمل مصرف قرص درصورت فراموشی هر وعده برای فرمولاسیون‌های مختلف در بروشور دارویی آورده شده‌است، اما طبق یک قانون کلی در‌صورتی‌که بیمار یک قرص را فراموش‌کند، باید پس‌از یادآوری هرچه سریعتر آن‌را مصرف کند. در‌مورد بسیاری از فرمولاسیون‌ها عنوان‌می‌شود درصورت فراموشی یک قرص، باید روز بعدی ۲‌قرص مصرف ‌کرده و الباقی بسته را طبق روش معمول مصرف‌کند. در‌صورت فراموشی ۱قرص، استفاده از روش‌های دیگر ضدبارداری نیازی نیست. اما درصورتی‌که فرد ۲‌قرص پیاپی در هفته‌ی اول یا دوم مصرف COC را فراموش کند، باید ۲‌قرص را  در روز یادآوری و ۲‌قرص را فردای آن روز مصرف‌کند. در‌این‌مورد بیمار باید تا 1‌هفته از یک روش دیگر ضدبارداری‌استفاده‌کند. در‌صورتی‌که فرد مصرف ۲‌قرص متوالی در هفته‌ی سوم را فراموش‌کند‌، باید بسته‌ی فعلی را دور انداخته و بسته‌بعدی را بلافاصله همان روز شروع و تا ۱‌هفته از یک روش پیشگیری مطمئن استفاده کند. در‌این‌مورد به‌دلیل مصرف مداوم قرص ممکن‌است خونروی ماهیانه صورت‌نگیرد. در‌صورتی‌که فرد ۳‌قرص متوالی یا بیشتر را در هرزمانی از سیکل فراموش‌کند، باید مانند مورد قبل عمل‌کرده و پک جدیدی را شروع‌‌کند. در‌صورتی‌که از یک فرآورده با دوز بسیار پایین استروژن (کمتر‌از 30µg از EE) استفاده شود، با فراموشی حتی ۲ قرص در هر زمانی از سیکل باید بسته‌ی جدیدی شروع شده و تا یک هفته از یک روش پیشگیری دیگر نیز استفاده‌شود.  

تداخلات دارویی مهم:

اتینیل استرادیول پس‌از کونژوگه شدن در کبد، در صفرا دفع‌شده، توسط باکتری‌های روده هیدرولیز و به‌صورت متابولیت فعال مجدداً از روده جذب‌می‌شود. بیشتر آنتی‌بیوتیک‌ها با کاهش جمعیت باکتری‌های ساکن در روده، سیکل انتروهپاتیک را مختل‌نموده و منجر به کاهش سطح استروژن در بدن می‌شوند. طبق تئوری هر آنتی‌بیوتیکی که اثر قابل‌توجهی روی باکتری‌های ساکن روده داشته باشد، می‌تواند اثربخشی‌COC را تحت‌تأثیر قرار‌دهد. اما اینکه این تئوری تا‌چه حد حائز‌اهمیت بالینی باشد، در هاله‌ای از ابهام است. آنتی‌بیوتیک‌های ریفامپین و گریزوفولوین از‌جمله شناخته‌شده‌ترین تداخلات دارویی با COC‌ها محسوب‌می‌شوند. سایر آنتی‌بیوتیک‌هایی که در مقالات باعث شکست در روش ضدبارداری شده‌اند شامل آمپی‌سیلین، پنی‌سیلین‌G، تتراسایکلین و ماینوسایکلین می‌باشند. اما به ‌نظر ‌نمی‌رسد که در‌مورد این داروها، خطر شکست در روش پیشگیری چندان چشمگیر باشد اما برای اطمینان بیشتر می‌توان به بیمار توصیه‌کرد که در‌طول مصرف آنتی‌بیوتیک و تا بروز خونروی بعدی، از یک روش دیگر جلوگیری استفاده‌کند. در‌مورد آنتی‌بیوتیک‌های گریزوفولوین و ریفامپین، با‌توجه به ریسک اثبات‌شده‌ی شکست در روش ضدبارداری، توصیه‌می‌شود که از یک روش  دیگر پیشگیری درطول دوره‌ی مصرف آنتی‌بیوتیک و تا 4هفته پس‌از آن استفاده شود.

از‌آنجا‌که اتینیل استرادیول سوبسترای سیتوکروم P 450  3A4 می‌باشد، استفاده از القاکنندگان این آنزیم مانند داروهای ضد‌صرع (فنی‌توئین، کاربامازپین، اکس‌کاربازپین، فنوباربیتال، پیریمیدون و توپیرامات) می‌تواند منجر به کاهش کارایی داروهای COC شود؛ به‌ویژه که داروهای COC جدیدتر حاوی مقادیر کمتری‌از استروژن و پروژستین بوده و در‌صورت هرگونه افزایش در متابولیسم، می‌تواند اثرات ضدبارداری را به‌شدت دستخوش تغییر‌کند. بر‌اساس همین دیدگاه، برخی‌از پزشکان COC با دوزهای بالاتری برای بیمارانی‌که داروهای فوق را مصرف می‌نمایند، تجویز ‌می‌کنند اما برخی دیگر ترجیح می‌دهند با افزایش دوز COC بیمار را در‌معرض عوارض‌جانبی گسترده‌تر قرار نداده و صرفاً از یک روش دیگر برای جلوگیری‌از بارداری استفاده‌کنند. طبق توصیه‌ی WHO، زنانی‌که از داروهای ضدصرع مذکور یعنی فنی‌توئین، کاربامازپین، بابیتورات‌ها، پریمیدون، توپیرامات و اکس‌کاربازپین استفاده‌می‌کنند، نباید از روش‌های ضدبارداری هورمونی (به استثنای تزریق DMPA) استفاده‌کنند؛ مگر اینکه بیمار نتواند هیچ گزینه‌ی درمانی دیگری به‌جز داروهای هورمونی را استفاده‌کند که در‌این‌صورت بااحتیاط فراوان می‌تواند داروهای ضدبارداری هورمونی را مصرف‌کند. سایر داروهای ضد‌صرع که به‌نظر‌نمی‌رسد با COC تداخل داشته باشند شامل گاباپنتین، لوتیراستام، لاموتریژین  و تیاگابین هستند که البته در‌مورد لاموتریژین، به‌نظر‌می‌رسد که داروهای COC با افزایش متابولیسم این دارو، می‌توانند کنترل صرع را دچار چالش‌کنند.

سایر کاربردهای‌‌COC:

درمان آکنه: تاکنون 4فرمولاسیون از COC برای درمان آکنه به تأییدیه FDA رسیده‌اند که از بین آنها فقط (YAZ (ِDrospirenone/EE در بازار دارویی ایران موجود است. اندیکاسیون مصرف‌COC در درمان آکنه و ولگاریس متوسط در زنان بالای 14‌سال که هیچ ممنوعیتی برای مصرف COC‌ها ندارند می‌باشد. البته تمامی COC‌ها به‌دلیل داشتن قسمت استروژنی می‌توانند در بهبود آکنه مؤثر واقع شوند. استروژن منجر به کاهش فعالیت غدد سباسه، کاهش تولید آندروژن و افزایش سنتز SHBG  (اتصال به آندروژن ممانعت از بروز اثرات آن می‌کند) می‌شود. پروژستین‌ها با خواص آندروژنی بیشتر مثلاً لوونورژسترل می‌توانند با تولید بیشتر سبوم توسط غدد سباسه منجربه ‌بدتر‌شدن آکنه شوند. ازبین COC‌ها، فرمولاسیون‌هایی که حاوی نورژستیمات و دزوژسترل هستند، خاصیت آندروژنی کمتری دارند و این در‌حالی‌است که دروسپیرنون خاصیت آنتی‌آندروژنیک داشته و بهترین گزینه‌ی درمانی برای آکنه محسوب‌می‌شود. در کشور ما تا پیش‌از ورود YAZ به بازار دارویی ایران، بیشترین دارویی که برای آکنه و هیرسوتیسم تجویز‌می‌شد، سیپروترون کامپاند بود که البته در بازار دارویی آمریکا موجود نیست و به‌همین‌دلیل دارای تائیدیه‌ی FDA برای مصرف در آکنه و هیرسوتیم نمی‌باشد. اما از‌آنجا‌که خاصیت آنتی‌آندروژنیک دارد، برای درمان آکنه گزینه‌ی مناسبی محسوب می‌شود.

تأثیرات مثبت روی سیکل‌های ماهیانه:

COC می‌تواند سیکل‌های ماهیانه را تنظیم و میزان خونروی در هر سیکل را کاهش‌دهد. کاهش هرچه بیشتر خونروی با ترکیباتی مشاهده‌می‌شود که نسبت پروژستین به استروژن در‌آنها بیشتر است، زیرا پروژستین در نگهداری هرچه بیشتر اندومتر مؤثر می‌باشد.  مصرف COC همچنین در بهبود دیسمنوره‌ی بدون علت نیز مؤثر است به‌طوری‌که میزان درد با شروع مصرف‌‌COC حدود‌۶۰درصد کاهش‌می‌یابد. همانند مورد قبل، ترکیباتی که نسبت بالاتری از پروژستین به استروژن را دارند، در کاهش درد مؤثرتر عمل‌می‌کنند.

سندرم پیش‌از‌قاعدگی:

PMS، بروز دوره‌ای یک‌سری نشانه پیش از شروع خونروی می‌باشد که در بیشتر موارد شامل نفخ، دپرسیون و تحریک‌پذیری است. PMDD، فرم شدیدتر PMS است که دارای کرایتریای تشخیصی خاص خود می باشد. مصرف COC‌ها با بهبود چشمگیر نشانه‌هایPMDD در مقالات همراه بوده است اما در‌مورد PMS، نتایج با تضادهای بیشتری همراه بوده و علت این موضوع به عدم یکنواختی نشانه‌های این سندرم در افراد مختلف مربوط‌می‌شود. اما به‌طورکلی به‌نظر‌می‌رسد که مصرف COC در بهبود تغییرات خلقی و دپرسیون مؤثر باشد؛ هرچند این اثر در انواعی که دوز پایین دارند، بسیار کمتر مشهود است. از‌بین تمام فرمولاسیون‌ها تنهـا 2‌مورد برای این اندیکـاسیـون  تأییدیه FDA دارند که از‌بین آنها فقط (‌YAZ(Drospirenone/EE  در بازار دارویی ایران وجود دارد.

سرطان اندومتر و تخمدان و اثر بر کیست‌های فعال تخمدانی:

نتایج تحقیقات حاکی از آن است که مصرف COC منجر به محافظت در‌برابر سرطان اندومتر می‌شود. اثر محافظتی به‌طور‌مستقیم به‌طول مدت استفاده از COC مرتبط بوده  و تا ۲۰‌سال از مصرف آخرین قرص COC، حفظ‌می‌گردد. طبق  بررسی‌های انجام‌شده، خطر بروز سرطان‌کولون نیز در مصرف‌کنندگان COC‌ها کاهش می‌یابد.

با وجود یافته‌های متناقض، در اغلب بررسی‌ها عنوان شده‌است که با مصرف COC خطر تشکیل کیست‌های تخمدانی فعال جدید کاهش‌یافته، همچنین کیست‌های موجود نیز سریعتر برطرف می‌شوند و احتمال نیاز به جراحی برای برداشتن کیست‌ها کمتر می‌شود. احتمالاً این اثرات به‌دلیل سرکوب تخمک‌گذاری، کاهش تولید آندروژن و افزایش سطح پروژسترون دیده‌می‌شود. همچنین به‌ازای هرسال مصرف COC، خطر بروز سرطان‌تخمدان، ۷‌تا‌۹درصد کاهش می‌یابد و این اثر محافظتی پس‌از قطع مصرف دارو همچنان باقی‌می‌ماند. البته در سرطان‌های تخمدانی وابسته به BRCA ۱/۲ کاهش خطر بروز سرطان همچنان در هاله‌ای از ابهام بوده و نیاز به بررسی‌های دقیق‌تر دارد.