شماره ۹۹۳
استئوآرتریتosteoarthritis شایعترین شکل التهاب مفصل یا آرتریت arthritis است و درسراسر جهان میلیونها نفر به این بیماری مبتلا هستند. این بیماری که به آرتریت بپوش و پاره کن wear and tear arthritis هم معروف است وقتی بروز میکند که غضروف محافظ انتهای استخوانها با گذشت زمان پاره میشود.
درعینحال که استئوآرتریت ممکن است سبب صدمهی هریک از مفاصل (بندها) بدن با گذشت زمان شود ، ولی این نابسامانیدر بسیاری موارد مفاصل دستها، گردن، کمر، زانوان ولگن را مبتلا میسازد.
استئوآرتریت باگذشت زمان بهتدریج وخیم میشود و راه علاجی برای آن وجود ندارد. اما با استفاده از روشهای درمانی میتوان سیر بیماری استئوآرتریت راکند کرده، درد را تسکین داده و کارمفصل را بهبود بخشید.
غالباً نشانههای استئؤآرتریت بهآهستگی ایجاد شده و با گذشت زمان بدتر میشوند. شناسهها و نشانههای استئوآرتریت شامل استبر:
درد. ممکناست ضمن حرکت یا بعداز آن، مفصل درد بگیرد.
حساسیت به لمس. وقتی روی مفصل فشار سبکی وارد میآید ممکناست درد احساس شود.
سفتی. صبحها پساز بیدارشدن ازخواب یا پساز یک دورهی بیحرکتی، سفتیمفاصل، قابلتوجهترین علامت استئوآرتریت است.
ازبین رفتن انعطاف. ممکناست بیمار نتواند مفصل خود را بهطور کامل حرکت دهد.
احساس غژغژ. وقتی بیمار از مفصل مبتلا استفاده میکند، ممکناست صدایی بشنود و یا احساس سایش نماید.
خار استخوان. ممکناست در اطراف مفصل مبتلا، تکههایی اضافی از استخوان شکل گیرد که شبیه یک برجستگی سفت شود.
وقتی باگذشت زمان، غضروفهایی که در انتهای استخوانها قراردارند و بهعنوان بالشتک عمل میکنند ازبین بروند، استئوآرتریت پدید میآید. غضروف بافت سفت و لغزندهای استکه امکان حرکت تقریباً بدون سایش مفصل را فراهم میآورد. در استئوآرتریت، سطح صاف غضروف زبر میشود. در نهایت، در صورتی که غضروف به طور کامل از بین رفت، ضمن حرکت استخوان روی استخوان سائیده میشود.
عواملی که سبب افزایش احتمال استئوآرتریت میشوند عبارتنداز:
• سن بالا. خطر بروز استئوآرتریت با افزایش سن بیشتر میشود.
• جنس. خانمها به احتمال زیادتر دچار این بیماری میشوند، ولی علت آن معلوم نیست.
• تغییر شکلهای استخوانی. بعضی افراد با مفاصل بدشکل یا غضروف ناقص بهدنیا میایند که این حالات، خود احتمال بروز استئوآرتریت را میافزاید.
صدمههای مفصلی. صدمههایی مانند صدماتی که ضمن ورزش روی میدهد یا بهعلت حادثه بهوجود میآید، احتمال بروز استئوآرتریت را میافزاید.
چاقی. بالابودن وزن بر مفاصلی که وزن را تحمل میکنند مثل زانوها فشار میآورد.
بعضی مشاغل. درصورتیکه لازم است برای انجام کار کراراً وظایفی انجام شود که بر مفصل خاصی فشار میآورد، آن مفصل درنهایت دچار استئوآرتریت خواهدشد.
بیماریهای دیگر. دچاربودن به دیابت، تیروئید کم کار، نقرس یا بیماری پاژه paget استخوان سبب افزایش احتــمال ایجاد استئوآرتریت میشود.
استئوآرتریت، یک بیماری دژنراتیو degenerative است که با گذشت زمان بدتر میشود. درد و سفتی مفصل ممکناست آنقدر شدید شود که کار روزانه با مشکل انجام گردد. درمواردیکه درد مفصل زیاد است، انجام عمل تعویض مفصل توصیه میشود.
در زمان معاینهی جسمی، پزشک از نزدیک مفصل گرفتار را معاینه نموده ازنظر حساسیت به لمس، ورم یا سرخی بررسی خواهد کرد. وسعت حرکت مفصل نیز بررسی میشود. در پایان ممکناست تصویــرسـازی و آزمایش هم توصیهگردد.
آزمونهای تصویرسازی:
ضمن آزمونهای تصویرسازی میتوان از مفصل گرفتار تصویر تهیه کرد و به عنوان مثال:
• رادیوگرافی. در تصاویر رلدیوگرافی نمیتوان غضروف را مشاهده کرد ولی با باریک شدن فضای میان استخوانهای یک مفصل میتوان به ازبینرفتن غضروف رسید. در رادیوگرافی میتوان خارهای استخوانی اطراف مفصل را مشاهدهکرد. گاهی در بسیاری افراد پیشاز بروز نشانهها، علایم استئوآرتریت وجود دارد.
•تصویرسازی تشدید مغناطیسی(MRI). در MRI از امواج رادیوئی و یک میدان قوی مغناطیسی برای تولید تصاویر مشروح استخوان و بافت نرم ازجمله غضروف استفاده میشود. این آزمون در تعیین دقیق علتدرد سودمند است.
آزمونهای آزمایشگاهی:
با تجزیهی خون یا مایع مفصلی میتــوان به روشـن شــدن علت کمک کرد.
• آزمونهای خون. انجام آزمونهای خون به رد سایر علل درد مفصل ازجمله آرتریت کمک خواهدکرد.
• آنالیز مایع مفصلی. پزشک ممکناست با استفاده از سوزن، مایع مفصل گرفتار را بیرون بکشد. بررسی و آزمودن مایع از مفصل به مشخصشدن التهاب و یا گرفتاری مفصــل به نقــرس یا عــفونــت کمک میکند.
راه علاج شناختهشدهای برای استئوآرتریت وجود ندارد ولی با استفاده از درمانهایی میتوان به کاهش درد و حفظ حرکت مفصل کمک کرد.
ثبت نظر