شناسـایـی سلول‌هـای مانـع ‌از درمانHIV

درحال‌حاضر، پژوهش‌های جدید د‌رمورد مکان‌های مخفیHIV و درمورد این‌ موضوع ‌که این ‌ویروس دقیقاً چگونه برای سالیان ‌متمادی درون بدن باقی‌می‌ماند، سرنخ‌های جدیدی ارائه‌داده‌اند. این اکتشاف می‌تواند جستجو را برای یافتن داروهایی که قادر هستند تاHIV را از مخفیگاه‌های درازمدت بیرون برانند و عفونت را برای همیشه درمان‌کنند، سرعت‌ببخشد.

HIV نسبت‌به آنچه درگذشته تصور‌می‌شد، در انواع بیشتری از سلول‌های مغزاستخوان پنهان‌می‌شود و زمانی‌که این سلول‌ها تقسیم‌می‌شوند می‌توانند ماده‌ژنتیکی ویروس ‌را به شکلی بی‌نقص به سلول‌های «دخترشان» منتقل‌کنند. این موضوع موجب‌می‌شود که عفونت بدون‌اطلاع نگهبانان سیستم‌ایمنی، برای سال‌ها ادامه پیداکند.
محققان این کشف را با استفاده‌از نمونه‌های مغز‌استخوان اهدایی از ده‌ها بیمار مبتلا به ایدز درازمدت انجام‌دادند. این بیماران در مراکزپزشکی دانشگاه‌میشیگان، میشیگان مدیسین و در سیستم بهداشتی بنیاد هنری فورد در دیترویت درمان‌شده‌بودند.

HIV می‌تـواند در اجداد سلول‌های ‌خون‌ساز (Hematopoietic Progenitor cells(HPCsپنهان‌شود. سلول‌های مذکور به‌عنوان والدین سلول‌های‌خونی جدید ایفای نقش‌کرده و سلول‌های فرسوده را به‌طور‌مرتب جایگزین‌می‌نمایند.HIV سلول‌ها را فریب‌می‌دهد تا ماده ژنتیکی خود را درون DNA خودشان ادغام‌کنند.

«جستجو برای یافتن سلول‌هایی که پناهگاهHIV هستند، همانند جستجو به‌دنبال سوزن درکومه‌ای از کاه است. یافته‌های جدید درک ما را از نوع سلول‌هایی که قادر به‌انجام این‌کار هستند گسترش‌می‌دهد و این امر همانند یک مشکل زیست‌شناختی سرطان‌است، ژنوم ویروسی الحاقی صرفاً «جهش» درسلول‌ها است».

HPCs توسط بن‌یاخته‌های خون‌ساز «سلول‌های‌ اصلی» تولیدخون در مغزاستخوان،تولیدمی‌شوند. پژوهش‌های قبلی نشان‌داده‌اندکهHIV می‌تواند سال‌ها درمغزاستخوان پنهان‌بماند.

هنوز مشخص‌نیست که آیا این ویروس صرفاً در بن‌یاخته‌ها بقاء می‌یابد یا اینکه سلول‌های‌ اجدادی تمایزیافته‌تری نیز می‌توانند مخزن آن محسوب شوند. مشخص‌شدن این موضوع‌که سلول‌های اجدادی شکل‌دهنده مخزن‌پایایی از ویروس هستند، تعداد انواع سلول‌هایی را که باید هدف قرارگیرند افزایش‌می‌دهد.

پژوهشگران بااثبات این موضوع‌که ماده‌ژنتیکی HIV می‌تواند درسلول‌های خونی اجدادی پنهان‌شود، بررسی‌های جدید دیگری را توسعه‌می‌دهند که حاکی‌از توانایی چنین سلول‌هایی برای سال‌ها زندگی‌کردن هستند.

از منظر ویروس،یافتن پناهگاه دراین نوع سلول به‌این‌معنا است که می‌تواند از شرط‌های خود طفره‌برود و شانسی برای بقاء و تولیدمثل نهایی درصورت تضعیف‌شدن پدافندهای میزبانش به‌دست‌آورد. ویروس عامل آبله‌مرغان (واریسلا) نیز تازمانی‌که برخیزد و سبب ایجاد بیماری دردناکی به‌نام زونا شود، این‌کار را انجام‌می‌دهد و برای سالیان متمادی در سلول‌های‌عصبی که درست در زیر‌پوست قرارگرفته‌اند، مخفی‌می‌شود.

آگاهی دقیق از‌این موضوع که کدام سلول‌ها در درازمدت بهHIV پناه‌می‌دهند، برای مبارزه با عفونت‌های ماندگارحیاتی است. سایر پژوهش‌ها روی T-Cell که عملکردهای اصلی سیستم‌ایمنی را به ‌انجام می‌رسانند، متمرکز شده‌اند.

«با ایجاد این امر، هم‌اکنون آماده هستیم تا بدانیم که آیا می‌توانیم عفونتHIV را باهدف قراردادن سلول‌های اجدادی خون‌ساز درمان‌کنیم یا خیر». این تیم درحال ارزیابی داروهای بالقوه‌ای می‌باشند که می‌توانند فقط این سلول‌ها را هدف قراردهند.

برای آنکهHIV سلول اجدادی را آلوده‌کند، آن‌سلول باید نوعی‌گیرنده به‌نام CD4 روی سطح خود داشته‌باشد که ویروس بتواند به آن متصل‌شود. علاوه‌بر‌این، این پژوهشگران نشان‌داده‌اند که دو زیرنوع HIV می‌توانند این سلول‌ها را آلوده‌کنند: آن‌هایی که از کمک‌گیرنده CXCR4 برای ورود به‌سلول استفاده می‌نمایند و همچنین آنهایی که ازCCR5 استفاده می‌کنند. این امر انواعHIVهایی را که به‌طور‌بالقوه باعث ایجاد مخازن‌می‌شوند، گسترش می‌دهد.

یافتن آن‌دسته از سلول‌های اجدادی درمغزاستخوان بیماران انسانی که صرفاً برای پژوهش محض، قبول تحمل بیوپسی‌کردند، دشوار بود. اما به لطف آنها، پژوهشگران به‌روزی‌که عفونتHIV دیگر برای میلیون‌ها انسان در سرتاسر جهان حکم پایان زندگی را نداشته‌باشد، یک گام نزدیکتر شده‌اند.

«حرکت از وضعیت فعلی که بیماران همیشه باید از این داروها مصرف‌کنند به‌شکل بهتری از درمان‌که بیماران بتوانند مصرف داروها را متوقف‌کنند، تأثیر زیادی خواهدگذاشت».«داروهای امروزی عوارض جانبی و همچنین هزینه‌های مالی بالایی دارند. برای رسیدن به‌مرحله بعدی، باید انواعی از سلول‌ها ازقبیل این سلول‌های اجدادی را که عفونت نهفته تشکیل‌می‌دهند، هدف قراردهیم».

Ref: Plos Pathogens, 2017