مشکلات مربوط به جوشگاه رسیده:
علل نامناسب بودن وضع ظاهری جوشگاه رسیده شده فراوان است.
ترنجشها: وقتی که جوشگاه میرسد، ممکن است کوتاه شود و به این ترتیب موجب تغییر شکل ساختارهای مجاور یا محدودیت انعطافپذیری در مفاصل شود. وجود جوشگاه طولی درسطح خمکنندهی انگشت دست به طور شایع موجب محدود شدن اکستانسیون انگشت میگردد و وجود اسکار (جوشگاه) نزدیک لبهی آزاد پوست مانند پلک، لب یا حاشیه گوش ممکن است موجب فرورفتگی notching یا اکستروپیون گردد. جوشگاههای سوختگی در دیوارهی قدامی قفسهی سینه غالباً موجب محدودیت آبدوکسیون بازوها و ایجاد ترنجش(کنتراکتور)در لایههای قدامی زیر بغل میگردد.
برای پیشگیری ازپیدایش ترنجش، غالباً با استفاده از Z پلاستی باید جوشگاه را از بین برد برای این کار دو فلاپ کوچک در هم رونده مثلثی شکل که به شکل Z برجسته شده باشد اختیار کرده و سپس روی هم قرار میدهند. بههمین ترتیب، برای اصلاح و درازکردن ترنجش ایجاد شده میتوان از Z پلاستی استفاده کرد. اعضای Z پلاستی استاندارد با یکدیگر زاویهی 60درجه میسازند. جوشگاه دچار انقباض را نیز میتوان با فرو کردن گرافت پوستی دراز کرد. این روش به ویژه در فضای پردهای میان انگشت اشاره و شست و در چین زیر بغل سودمند است.
همچنین احتمال دارد بدون وارد آمدن آسیب به پوست روی محل، ترنجش ایجاد شود. بیرونزدن مواد سمی از ورید extravasation و ورود آن به فضای زیرجلدی دور ورید موجب وارد آمدن آسیب به تاندونها و مفاصل زیرین میشود، بدون آنکه پوست روی آن محل آسیب ببیند. در این مورد باید با احتیاط و فوراً با روش لیپوساکشن یا ریختن محلول نمکی Saline Flush، مواد مضر را از محیط دورکرد. ترنجشهای شدید ممکن است در مواردی ایجاد شود که یک مفصل برای مدت طولانی در حال فلکسیون قرار دارد و در این صورت به مانیپولاسیون مفصل زیر بیهوشی نیاز باشد.
جوشگاه فرورفته یا چین خورده: سفت بستن جوشگاه به ماهیچه زیرین یا سایر ساختارهای عمقی موجب میشود تا پوست به وضع نامناسبی چین خورده شود. برای آنکه تکیهگاهی مناسب از بافت نرم زیر جوشگاه ایجاد شود، مانورهای متعددی میتوان انجام داد. استفاده از هریک از این مانورها به تنهایی یا همراه یکدیگر، موجب اصلاح فرو رفتگی جوشگاه میشود. برای این کار، پوست طبیعی را از لبهی جوشگاه آزاد میکنند. برای آنکه این مجموعه حفاظت شود، جوشگاه را داپیتلیالیزه نموده و در عمق زخم نگاه میدارند. سپس میتوان در بالای آن، فلاپ های زیر جلدی را چین داد و بالاخره لبههای پوست تازه را بست.
جوشگاه دریچهای: جوشگاه نیمه حلقوی غالباَ ضمن جوش خوردن، منقبض میشود و یک تودهٌ مرکزی برجسته ایجاد می کند که اصلاح آن دشوار است. این جوشگاه را میتوان با بریدن و در آوردن(اکسیزیون) بخشی از جوشگاه به همراه تودهٌ مرکزی و سوتور کردن دقیق و مجدد لبههای پوست از بین برد. به همین ترتیب، میتوان از Z پلاستی در طول جوشگاه استفاده کرد که حالت ترنجش را از بین میبرد.
جوشگاه عریض یا کشیده شده: جوشگاههای بعضی مناطق به خصوص پشت و پاها، ظرف چند ماه اول کشیده خواهند شد. در صورتی که با استفاده از سوتورهای عمقی درم یا ایجاد اتکا در پوست با بخیهی زیرکوتیکولی بتوان در این دوره مقدار فشار را به حداقل رساند، گرایش کشیده شدن جوشگاه به حداقل میرسد. جوشگاههای کشیده شده ممکن است بعداز رشد طبیعی18 (ماه) قرمز باقی بمانند و درمان با لیزر عروقی به رفتن رنگ آنها منتهی خواهد شد.
جوشگاه حاوی چرک: چرکی که درون زخم می ماند و به صورت خالکوبی درمیآید در زمان بروز حادثه و با اسکراب کامل زخم، بهتر از درون زخم درمیآید. هر گاه فرصتی برای انجام این کار موجود نباشد، برداشتن مادهی خارجی به عنوان روش مرحلهی دوم مشکل خواهد بـود. استـفاده از لیــزر dehctiwS-Q از همان نوعی که در درمان خالکوبیهای معمولی استفاده میشود در این مورد سودمند خواهد بود.
جوشگاه کج و معوج: درمان جوشگاههایی که عمود بر چینهای طبیعی پوست یا خطوط لانگر هستند بسیار دشوار است. در خط آوردن مجدد جوشگاه با استفاده از Z پلاستی ممکن است به تغییر جهت بخش مرکزی جوشگاه انجامیده و موجب تغییر شکل آن شود. یادآوری این مساله مهم است که جوشگاه عمل اصلاحی قبلی نیز ممکن است به مرحلهی رشد و پختگی طبیعی رسیده باشد و چندین ماه پیش از استقرار کامل قرمز بماند.
جوشگاه پلهای: قرار گرفتن ناهموار لبههای پوست ممکن است موجب پیدایش برجستگی قابلتوجه در جوشگاه شود. این حالت را معمولاً میتوان با ترمیم اسکار درمان کرد و طی این روش لبههای پوست را درست بست.
جوشگاه وسیع: زمانی که مناطق وسیعی از پوست مثلاً به علت آسیب ناشی از خراشیده شدن یا سوختگی آسیب دیده باشند، یک جوشگاه هیپرتروفیک ایجاد خواهد شد. با استفاده از پوشاکهای فشارندهای که موجب مسطح شدن و از بین رفتن جوشگاه میشود، میتوان این جوشگاه را ترمیم کرد. استفاده از پوشش ژل سیلاستیک نیز به کاهش خارش و بهبود ظاهر جوشگاههای هیپرتروفیک منتهی میشود.
آکنه جوشگاه شونده: ایجاد گودال در پوست صورت که به علت آکنهی شدید ایجاد میشود به بروز نامنظمی درم میانجامد. در حال حاضر میتوان این حالت را با لیزر از بین برد و سطح صورت را سرو سامان داد. در این حالت از ضربانهای کوتاه انرژی لیزری اکسیدکربن در پوست استفاده میشود تا مناطق بافتی را صاف کنند و ضمن انتقال گرما و آسیب به بافت اطراف ضایعه را به حداقل برسانند. برای رسیدن به نتایج مطلوب چند بار گذراندن لیزر از منطقه ضرورت دارد. اگر چه به ندرت سطح پوست به حالت طبیعی بر میگردد ولی ظاهر گردالی پوست صافتر میشود و همزمان کلاژن درمال زیر آن جمع شده و ظاهر کلی پوست بهبود مییابد.
جوشگاههای هیپرتروفیک و کلوئیدها: سیر پیشرفت بسیاری از جوشگاهها از مرحلهای است که طی آن بافت کلاژن درون جوشگاه قرمز و سخت خواهد بود. بعد از چند ماه، معمولاً پختگی و رسیدگی خود به خودی بروز کرده و جوشگاه نرم و رنگ پریدهای به جای خواهد ماند. ولی در بعضی بیماران، این جوشگاه در بالای حد پوست اطراف آن ضخیم شده و دچار خارش میگردد. در تعداد کمی از بیماران، بافت جوشگاه به رشد خود ادامه میدهد و جوشگاه انبوه و برجسته یا کلوئید از خود بر جای میگذارد. دراینگونه اسکارها، کلاژن ائوزینوفیلیک متراکمی به صورت حلقه یا دسته وجود خواهد داشت و اپیتلیوم روی آن نازک و بدون ضمائم طبیعی پوست خواهد بود.
غالباً گرایش ایجاد جوشگاههای کلوئیدی در خانوادهها و به ویژه در سیاهپوستان آفریقائی جزایر کارائیب و نیجریه دیده میشود. منطقه جلوی استرنوم و نرمههای گوش و مناطق دلتوئید از محلهای شایع ایجاد جوشگاه کلوئید میباشند.
تشخیص جوشگاه کلوئید به طور معمول آسان است ولی نکته مهم آن است که جوشگاه مدور و برجسته کلوئیدی را با کیست اشتباه نکنیم زیرا بیوپسی اینگونه ضایعات موجب تشدید مساله جوشگاه شدن میگردد.
درمان جوشگاه هیپرتروفیک یا کلوئید مشکل است و نتایج آن را نمیتوان به آسانی پیشبینی کرد. در این موارد، فرصتهای درمانی متعددی موجود است.
تزریق داخل ضایعه: انجام تزریقهای مکرر کورتیکوستروئیدهای طویلالاثر (مثل تریامسینولون) در جوشگاه ممکن است موجب نرم شدن ضایعه شده و به چروکیدن آن بیانجامد. در ابتدا، انجام تزریق به علت تراکم بافت مشکل است ولی با گذشت زمان، جوشگاه نرم میشود و انجام درمان آسانتر میگردد. در بعضی بیمارانی که از سوزن هراس دارند، دارو را میتوان با فشار هوا و به وسیلهی درموجت تجویز کرد. کورتیکوستروئید از مقدار کلاژن جوانی که در بافت ایجاد میشود و دردرمان جوشگاههای کلوئیدی در حال پیشرفت و مستقر سودمند است، خواهد کاست. بعضی جوشگاهها به طور کامل به یک بار تزریق پاسخ میگویند و در باقی موارد حتی استفاده از یک دسته تزریق طولانی سودمند نخواهد بود.
درمان با ژل سیلاستیک نیز در نرم کردن جوشگاه مؤثر است. این ژل را با استفاده از میکروپوریا نوار چسب به طور 24 ساعته در مجاورت جوشگاه قرار میدهند و با پوشش Tubigripمیبندند. مکانیسم دقیق اثر این ماده معلوم نیست ولی تصور میرود بارهای الکتروستاتیک موجب تحریک رسیدگی جوشگاه شوند.
اکسیزیون و رادیوتراپی: در بیمارانی که به روشهای ذکر شده در بالا پاسخ نمیگویند، میتوان جوشگاههای کلوئیدی را بریده و درآورد (اکسیزیون) و با رادیوتراپی تحت درمان قرار داد تا از فعالیت فیبروبلاست کاسته شده و احتمال رجعت به حداقل برسد. اگرچه این روش معمولاً روش مناسبی برای درمان اسکارهای کلوئیدی است ولی در همه موارد با موفقیت روبهرو نمیشود و نمیتوان آن را تکرار کرد. رجعت این حالت غیرشایع است.
لیزر دیاکسیدکربن: اگرچه استفاده از لیزر دیاکسیدکربن برای قطع جوشگاه کلوئید به تصور بسیاری، موجب به حداقل رسیدن احتمال رجعت کلوئید میشود ولی موفقیت این روش تضمین نشده است. استفاده از لیزر بیشتر ممکن است به تأخیر پیدایش رجعت بیانجامد و در بعضی موارد نیز روشهای دیگری برای کنترل ایجاد اسکارهای کلوئیدی موجود نباشد و در این موارد است که اکسیزیون توصیه می شود.
سرطان: در بعضی زخمها که زمان زیادی برای جوش خوردن دارند ممکن است در جوشگاه، سرطان ایجاد شود. کارسینوم اسکواموس سل که در اسکار سوختگی ایجاد میشود غالباً بهنام اولسر Marjolin نامیده میشود. در اسکارهای همراه لیکن اسکلروزوس و آتروفیکوس، نکروبیوز لیپوئیدی در بیماران دیابتی و در اسکارهای همراه اپیدرمولیزبولوزا ممکناست سرطان به وجود آید. هر نوع اولسر غیرمعمولی که در اسکار به وجود میآید برای رد احتمال سرطان باید بیوپسی شود.
آینده:
تحقیقات بسیاری دردرمان جوشگاههای کلوئیدی در حال انجام است و آشکارا، نتایج درمان تا به امروز امیدوار کننده نبوده است جوشگاه شدن بعد از جراحی درون زهدانی در جنین حیوانات غالباً در حداقل مقدار است. تصور می شود که ملکول تبدیل کنندهی فاکتور بتای رشد (T.GF-b) در هماهنگی ترمیم شدید زخم اهمیت دارد و هنگامی که داروهایی برای وقفه فعالیت این ملکول روی زخمهای در حال ترمیم به کار میرود، امکان کاهش هیپرتروفی جوشگاه موجود خواهد بود.
استفاده از یک آنزیم به دست آمده از میوه پاپایا برای از بین بردن چروک یا تغییر اسکارهای کلوئیدی مکانیسم درمانی پیشنهادی دیگری برای اسکار است ولی این امر موکول به انجام کارآزماییهای وسیع است.
ثبت نظر