شماره ۹۹۰

کراتوزسبورئیک

دکترسهراب مهران - جراح

کراتوز سبورئیک seborrheic keratiosis یک جوانه‌ی پوستی بسیار شایع و بی‌آزار و معمولاً پیگمانته و غیرسرطانی است.

این ضایعه، معمولاً به صورت جوانه‌ای بی‌رنگ، سیاه یا قهوه‌ای در پشت، شانه‌ها، قفسه‌ی‌سینه یا صورت ظاهر می‌شود ولی ممکن‌است در هرجای پوست پدید آید. کراتوز سبورئیک را پاپیلوم بازال سل basal cell papilloma یا زگیل سبورئیک seborrheic wart هم می‌نامند. بنا به نظر آکادمی درماتولوژی آمریکا اگرچه ممکن‌است ظاهر کراتوز سبورئیک نگران‌کننده باشد ولی این ضایعه خوش‌خیم بوده و سرطانی نیست. این ضایعه از حدود میانسالی به بعد ظاهر می‌شود و در بعضی افراد فقط یک مورد وجود دارد اما در بسیاری موارد به چندین عدد می‌رسد. کراتوزسبورئیک مسری نیست.
کراتوزسبورئیک را باید از حالات زیر تشخیص داد:
ـ زگیل
ـ خال
ـ سرطان پوست
ـ کراتوزهای اکتینیک که به‌صورت لکه‌های زبروفلسی سالها پس‌از تماس با آفتاب روی پوست ایجاد می‌شوند.
به‌هر‌حال کراتوزسبورئیک متفاوت از جوانه‌های پوستی فوق‌الذکر است. کراتوزهای‌سبورئیک دارای ظاهر مومی هستند. ظاهر این ضایعات آنگونه است که گویی روی پوست چسبیده‌اند. بعضی از ضایعات به‌صورت قطره‌ی شمع مومی قهوه‌ای رنگی روی پوست جلوه می‌کنند حال‌آنکه در سایر موارد، این ضایعات ظاهری شبیه جانور نرم‌تنی پیدا می‌کنند که به شاخه‌های لنگر کشتی می‌چسبد.
کراتوزهای سبورئیک:
• معمولاً به‌صورت برجستگی‌های کوچک و زبر آغاز می‌شوند که به‌تدریج ضخیم‌تر شده و سطحی زگیلی ایجاد می‌کنند.
•‌ دارای ظاهر مومی بوده و به‌نظر می‌رسد که گویی به پوست چسبیده‌اند.
• قهوه‌ای رنگند ولی ممکن است به هر رنگی در فاصله‌ی سفید تا سیاه هم باشند.
• ممکن‌است به هر اندازه‌ای از بسیار ریز تا بیش از ۲/۵سانتی‌متر برسند.
• ممکن‌است دارای خارش باشند.
• درد ندارند.
علل:
علت کراتوزهای سبورئیک به طور کامل معلوم نیست ولی عوامل زیر ممکن است در این زمینه دخیل باشند:
• آفتاب. زیرا این ضایعات در بسیاری موارد در نقاطی از بدن ظاهر می‌شوند که درمعرض نور خورشید است و به‌این‌جهت بسیاری حدس می‌زنند که ممکن‌است نور فرابنفش در به‌وجود‌آمدن این ضایعات مؤثر باشد
• ژنتیک. به‌نظر می‌رسد کراتوز سبورئیک در خانواده‌ها دیده‌شود. دانشمندان دانشگاه رگنسبورگ آلمان گزارش کرده‌اند که موتاسیون ژن رمزبندی‌کننده‌ی گیرنده‌ی فاکتور رشد با کراتوز سبورئیک مرتبط است.
• جامعه‌ی درماتولوژیست‌های آمریکا معتقد است که این ضایعات از روی هم قرارگرفتن یاخته‌های معمولی پوست ایجاد می‌شوند.
به‌خلاف خال‌ها، کراتوز سبورئیک به علت ویروس ایجاد نمی‌شود.
تشخیص:
بعد‌از معاینه و بررسی فیزیکی، پزشک باید بتواند کراتوز سبورئیک را تشخیص دهد. از آنجا که گاهی ضایعات تیره‌تر شبیه به سرطان پوست (ملانوم ندولر) می‌شود، به این جهت گرفتن بیوپسی و مشاهده‌ی ضایعه زیر میکروسکوپ، ضروری است.
در آنالیز 9204مورد کراتوز سبورئیک در بیمارستان عمومی ماساچوست و دانشکده‌ی پزشکی هاروارد مشخص‌شد که 61 مورد ملانوم است.
در‌صورتی‌که کراتوز سبورئیک روی پوست بوده و بسیار نازک باشد، به سختی می‌توان آن را از سرطان پوستی lentigo maligna افتراق کرد.
درمان:
در‌صورتی‌که پزشک به‌تشخیص کراتوز سبورئیک مطمئن باشد و به‌وجود ضایعه‌ای جلدی شک نکند، این ضایعه به درمان نیاز ندارد.
درصورت وجود هر‌یک از موارد زیر توصیه به برداشت ضایعه می‌شود:
• تشخیص ضایعه از سرطان سخت باشد.
• درخواست بیمار، مبنی بر برداشتن ضایعه.
• بروز مشکلات لباس‌پوشیدن و استفاده از زیور‌آلات.
در بسیاری موارد، درصورتی‌که به بیوپسی نیاز باشد، احتمالاً درماتولوژیست می‌تواند ضمن انجام بیوپسی، کراتوز سبورئیک را بردارد.
راه‌های برداشت کراتوز سبورئیک عبارتند از:
• کرایوسرجری. با یک دستگاه افشانه یاسواب پنبه‌ای روی ضایعه نیتروژن مایع می‌زنند. ضایعه در همانجا فریز شده و ظرف چند روز می‌افتد. وقتی جوانه افتاد، در محل ضایعه، یک تاول شکل می‌گیرد که در نهایت خشک شده و کبره بسته و خواهد افتاد.
• الکتروکوترو یا کورتاژ. برای سوزاندن (کوتر‌کردن) جوانه از جریان الکتریکی استفاده می‌شود. پیش از شروع این کار، برای بی‌حس کردن ناحیه از ماده‌ی بی‌حس‌کننده استفاده می‌شود. برای تراشیدن جوانه‌ی سوخته پزشک از یک وسیله به شکل قاشق و به‌نام کورت استفاده می‌کند و به‌همین‌جهت، این‌کار را کورتاژ می‌نامند.
بعضی بیماران فقط به الکتروکوتر electrocautery، بعضی به کورتاژ curtage و بعضی به هر دو نیاز دارند.
• آبلیشن. آبلیشن ablation به معنای تبدیل به بخار کردن جوانه با لیزر است.
بعد‌از برداشتن کراتوز سبورئیک، پوست ناحیه و نیز نقاط اطرافش روشن‌تر می‌شود ولی، اگرچه نه همیشه، رنگ ناحیه شبیه پوست مجاور خواهد شد. در بسیاری از موارد، جوانه‌ باز نمی‌گردد ولی ممکن‌است در سایر مناطق بدن جوانه‌های تازه ظاهر شود.

 

 

تعداد بازدید : 5677

نظرات

محمد کامرانی

9 سال و 7 ماه و 1 روز پیش

با سلام از توضیحات بسیار مفید شما بسیار سپاسگزارم. من همین امروز نتیجه پاتولوژی را گرفتم و در بیمارستان لکه کراتوز سبورییک را با کوتر الکتریکی برداشتم.راهنمایی های شما بسیار مفید بود.بازهم سپاسگزارم.

ثبت نظر

ارسال