شماره ۱۰۱۳

کلیات پارگی طحال

دکتر فرشادمهدوی - جراح

پاره‌شدن طحال، یک اورژانس طبی است و زمانی اتفاق می‌افتد که یک شکاف در‌سطح طحال به‌وجود بیــایـــد. طحــال درست زیر قفسه‌ی‌سینه در سمت چپ‌جای دارد و به بـدن درمقــابلــه با عفونت و پاک‌کردن جریـان‌خـون از گویـچــه‌های سـرخ پیــر کمک می‌کند.
پاره‌شدن طحال معمولاً در‌اثر ضربه‌ی محکم به شکـم به‌عنوان‌مثال ضمن مسابقه‌های ورزشی، وارد‌آمدن مشت به شکم یا تصادم اتومبیـل به‌وجـــود می‌آیـــد. بـدون درمان اورژانــس، پـاره‌شــدن طحــال ممکـن‌است سبب پیدایش خونـروی تهدید‌کننده گردد.
با‌وجودی‌که بعضی موارد پاره‌شدن طحال به عمل‌جراحی اورژانس نیاز دارد ولی در بعضی موارد ممکن‌است با چند روز مراقبت دربیمارســــتان هم درمان شود.
شناسه‌ها و نشانه‌های پارگی طحال عبارت است از:
ـ دردبخش فوقانی چپ شکم
ـ حساسیت به لمس بخش فوقانی چپ شکم
ـ سبک‌شدن سر
ـ اغــتشــاش فکـــــر (کونفوزیون confusion)
ممکن‌است طحـال به‌علـل زیـر پاره شود:
وارد‌آمدن صدمه به‌سمت چپ بدن. پارگی طحال به‌طور مشخص دراثر وارد‌آمدن ضربه به بخش فوقانی و چپ شکم یا بخش تحتانی و چپ قفسه‌ی‌سینه اتفاق می‌افتد مثل مواردی که ضمن مسابقه‌‌ی ورزشی، مشت‌زنی و حوادث اتومبیل دیده می‌شود. ممکن‌است بلافاصله بعد‌از ضربه‌ی شکم، پارگی بروز کند و یا در‌بعضی موارد، چند روز یاحتی چند هفته بعد ازصدمه به‌وجود آید.
 • بزرگی طحال. وقتی یاخته‌های خونی درطحال انباشته می‌شوند طحال بزرگ می‌گردد. انواع مختلف مشکلات زمینه‌ساز مثل منونوکلئوز و سایر عفونت‌ها، بیماری‌ کبد و سرطان‌های خـون سبب بـزرگی طحال می‌شوند.
پارگی طحال سبب بروز خونروی تهدید‌کننده درحفره‌ی شکم می‌شود.
آزمون‌ها و رویه‌های مورد استفاده درتشخیص پارگی طحال عبارتند‌از:
معاینه جسمی. برای تعیین بزرگی طحال و وجود حساسیت به لمس، شکم با دست لمس می‌شود.
کشیدن مایع ازشکم. با سوزن یک نمونه مایع از شکم کشیده می‌شود. در‌صورتی‌که مایع بیرون کشیده شده خونی باشد، بیمار به درمان اورژانس نیازدارد.
آزمون‌های تصویرسازی شکم. درصورتی‌که تشخیص روشن نباشد توصیه به CT اسکن شکم یا سایر روش‌های تصویرسازی می‌شود تا علت احتمالی نشانه‌ها روشن گردد.
درمان پارگی طحال به شرایط بیمار بستگی دارد. بعضی افراد دچار پارگی طحال به عمل‌جراحی فوری نیاز دارند. درسایر موارد، ممکن‌است طحال با استراحت و گذشت زمان ترمیم شود.
بستــری‌شدن در بیمارستان برای ترمیم:
بسیاری‌از صدمه‌های کوچک و بسیاری‌از صدمه‌های طحال با اندازه‌ی‌ متوسط ممکن‌است بدون جراحی ترمیم شوند. به این منظور تا زمانی که پزشک لازم بداند، بیمار دربیمارستان بستری می‌شود تا زیر نظر باشد و مراقبت‌های غیرجراحی و در‌صــورت لــزوم انتقال خون انجام گردد.
برای اطمینان از ترمیم طحال به‌صـــورت دوره‌یی‌CT اســکن انجام می‌شود.
جراحی به‌منظور ترمیــم یا برداشتن طحال:
جراحی بــرای پـارگی طحال به‌صورت‌های زیر است:
جراحی برای ترمیم طحال. جراح ممکن‌است بتواند با بخیه، پارگی طحال را ترمیم کند.
جراحی برای برداشتن بخشی از طحال. درصورتی‌که طحال به نوعی پاره شده باشد که بتوان بخشی از آن را برداشت، جراح ازاین رویه استفاده خواهد کرد که طحال برداری ناقص یا جزئی partial or subtotal splenectomy نامیده می‌شود.
طحال‌برداری. انسان برای بقای حیات به طحال نیاز ندارد. اما نداشتن طحال سبب افزایش احتمال بروز عفونت‌های جدی می‌شود. جراح در‌این‌زمینه راه‌هایی برای کاهش احتمال بروز عفونت توصیه خواهد کرد.
عمل‌جراحی برای ترمیم یا برداشتن طحال معمولاً با لاپاروسکوپی laparoscopy انجام می‌شود. برای این کار چند برش کوچک در شکم داده می‌شود. وسایل خاص جراحی و یک دوربین با عدسی و یک منبع نوری از راه این برش‌ها وارد حفره‌ی شکم می‌شود. دوربین، تصاویری به مانیتور ارسال می‌کند، جراح با نگاه کردن به مانیتور، ابزار جراحی را هدایت می‌کند. در بعضی موقعیت‌ها، ممکن‌است جراح برای رسیدن به طحال از برش‌ بزرگ شکم استفاده نماید.
درصورتی‌که تشخیص بزرگی طحال مطرح باشد، باید درمورد نحوه‌ی انجام فعالیت‌هایی که ممکن‌است سبب پارگی طحال گردد به بیمار توضیح داد. به‌عنوان‌مثال، افراد مبتلا به منونوکلئوز که یک عفونت ویروسی است و سبب بزرگی طحال می‌شود باید از انجام ورزش‌های تماسی و سایر فعالیت‌ها به‌مدت چند‌هفته پرهیز کنند که سبب افزایش احتمال بروز صدمه به شکم می‌شود. حفاظت از طحال در‌برابر ضربه وضغطه سبب کاهش احتمال پارگی شکم می‌گردد.

 

تعداد بازدید : 7940

ثبت نظر

ارسال