شماره ۱۱۰۲

جلبک‌‌ دریایی، بن‌یاخته‌ها و درمان زخم‌ها

دکتر فریدون یموت‌پور جراح

جلبک‌‌ دریایی، بن‌یاخته‌ها و درمان زخم‌ها

بن‌یاخته‌ها مناسب التیام زخم‌ها:

شواهـد علمـی نشانگر آن هستـنـد که  از بـن‌یاختـه‌هایی که از بافت‌های ‌چربی ‌‌به‌دست ‌آمده‌اند‌، (بن‌یاخته‌های ‌‌‌‌Mesenchymal که از چربی به‌دست‌آمده‌اند) جهت کاهش التهاب و افزایش سرعت بسته‌شدن محل زخم و التیام آن می‌توان بهره‌جست‌. با‌این‌حال، تا‌به‌امروز با محدودیتی که کارشناسان در استفاده از آن داشتند؛ ذخیره‌ی این بن‌یاخته‌ها توسط افراد ماهر و تحت شرایط خاص، ‌کار‌برد آن‌ را محدود ساخته بود‌.

در‌این مقاله‌ی علمی، نشان‌داده می‌شود که به‌جای حفظ آنها در دمای ۳۷‌درجه‌ی سلسیوس در اکسیژن موجود در جو و ۵ ‌درصد دی‌اکسیدکربن، پوشاندن بن‌یاخته‌ها با ژل‌آلژینات می‌تواند در دمای محیط اطراف، عمر آنها را تا ۳‌روز افزایش‌دهد.

به‌این‌وسیله می‌توان در مورد چالش‌های مرتبط با جابه‌جایی کشت سلول‌ها، راه‌حلی ساده و کارآمد را ارائه‌ نمود.

آلژینات ماده‌ای طبیعی است که از جلبک دریایی‌(Seaweed) استخراج و از آن در ساخت مواد آرایشی و صنایع‌غذایی و اخیراً در زمینه‌ی پزشکی و مراقبت بهداشتی نیز استفاده‌می‌شود. از آلژینات به‌تنهایی و بدون بن‌یاخته‌ها برای پانسمان زخم‌ها و مرطوب نگهداشتن آنها استفاده می‌شود. در این بررسی پس‌از گذشت ۳‌روز، در دامنه‌ی دمای بین ۴‌تا‌۲۱‌درجه‌ی سانتیگراد، تاحدود ۹۰‌درصد از بن‌یاخته‌ها هنوز هم زنده (Viable) و برای التیام بیماری دردسترس (Available) بودند. از‌لحاظ کاربردپزشکی، ۷۰‌درصد قابلیت زنده‌ماندن، قابل‌قبول تلقی‌می‌گردد.

گروه تحقیقاتی بر‌این‌عقیده‌اند که پوشاندن آلژینات تاحدودی آن را از محیط اطراف حفظ‌کرده و آلژینات همچون شکم‌بندی (Corset) از‌ پراکندگی و نابودی بن‌یاخته‌ها جلوگیری می‌کند؛ به این فرآیند، «زوال تدریجی سلول» گفته‌می‌شود که معمولاً طی یک‌روز و زمانی روی می‌دهد که سلول‌ها بدون حفاظ در وضعیت مایع خود نگهداری می‌شوند.

روش پوشاندن بن‌یاخته‌ها‌:

با استفاده از محلول آلژینات، گروه تحقیقاتی دانشگاه نیوکاسل موفق‌شدند  دانه‌هایی از بن‌یاخته‌ها و نیز ژلی بسازند که بتوان آنها را در قالبی گذارده تا یک تامپون یا لایه‌ی ژله‌ مانندی شکل بگیرد. بن‌یاخته‌ها را در حالت انجماد استاندارد رشد‌داده و سپس آنها را با محلول آلژینات مخلوط می‌نمایند.

آلژینات را می‌توان در شیشه‌ی کوچک کلسیم‌کلراید نگهداری کرد؛ به‌این‌وسیله، پیوندهایی شیمیایی شکل‌گرفته و موجب سفت‌شدن آلژینات و پدید‌آمدن دانه‌های ریزی می‌گردد. یا می‌توان ژل را در قالبی قرار‌داد تا لایه‌ای تشکیل شود که طی چند‌دقیقه سخت‌‌ می‌گردد‌ که از این مخلوط برای ساختن گچ و بانداژ استفاده می‌شود‌.

«در‌این بررسی مشخص‌گردید که صفحه‌ای مدور به قطر ۱ اینچ می‌تواند به‌شکلی کارآمد، یک میلیون بن‌یاخته را حفظ‌کرده و به‌راحتی می‌توان تا ۱۰‌میلیون سلول را در‌آن جای‌داد».

با استفاده از این فناوری نوین، می‌توان به‌طور‌مستقیم بن‌یاخته‌ها را روی زخم باز قرار‌داده و روی آن را با بانداژ ژل آلژینات پوشاند.موادشیمیایی که این سلول‌ها ایجاد می‌کنند عمل التیام را انجام می‌دهند. همچنین می‌توان از این محصول در جهت تکثیر سلول (Cell printing) استفاده‌کرد؛ به‌عنوان نمونه، پزشک جراح می‌تواند بسته‌ای از بن‌یاخته‌ها را به‌صورت ژل آلژینات خریداری و آن را در یخچال نگهداری‌کند و در زمان نیاز، بافت‌ها را تکثیر و به‌این‌وسیله کم‌و‌بیش دارویی اختصاصی و سریع (Rapid personalized medicine) را ایجاد‌ نماید.

 

تعداد بازدید : 1407

ثبت نظر

ارسال