فشارخون بالا (هیپرتانسیون) در دوران بارداری، چه فشارخون بالا پیش از آبستنی به وجود آمده باشد وچه پس ازآن، به مراقبت اختصاصی نیازدارد. دراین مقاله آگاهی‌های لازم در مورد فشارخون بالا و بارداری آمده است.
چرا فشارخون بالا در دوران بارداری مشکل‌ساز است؟
فشارخون بالا در دوران بارداری، خطرات متنوعی ایجاد می‌کند ازجمله:
کاهش جریان خون جفت. این حالت ذخیره‌ی اکسیژن و مواد مغذی کودک را کم کرده و بالقوه سرعت رشدکودک را کم می‌کند و احتمال ولادت کودک کم‌وزن را افزایش می‌دهد.
جدا شدن زودرس جفت. دراین حالت، جفت زودتر از معمول از رحم جدا می‌شود. جدا شدن زودرس جفت سبب محرومیت کودک ازاکسیژن شده و در مادرخـــونــروی سنگیــن ایجاد می‌کند.
ولادت زودرس. گاهی برای پیشگیری از عوارض بالقوه تهدیدکننده، لازم است وضع حمل زودرس انجام شود.
بیماری قلب وعروق درآینده. خانم‌هائی که دچار پره اکلامپسی (بیماری وخیمی که با فشارخون بالاو پیدا شدن پروتئین در ادرار بعد از هفته‌ی20 بارداری مشخص می‌شود) می‌شوند ممکن است درمعرض خطر افزوده‌ی بیماری قلب و عروق در اواخر زندگی شوند به رغم این واقعیت که فشار بعد از تولد کودک به حد طبیعی بر‌می‌گردد.
آیا فشارخون بالا در دوران بارداری انواع مختلفی دارد؟
گاهی فشارخون بالا پیش‌از بارداری وجود دارد. درسایر موارد، فشارخون بالا در دوران بارداری به وجود می‌آید. به عنوان مثال:
هیپرتانسیون مزمن. اگر فشارخون بالا پیش ازبارداری، ضمن بارداری ولی پیش از هفته‌ی 20 بارداری به وجود آید یا پیش از 12 هفته بعد ازولادت وجود داشته باشد، آن را هیپرتانسیون مزمن می‌نامند.
هیپرتانسیون آبستنی. درصورتی که فشارخون بالا بعد از هفته‌ی20 بارداری به وجود آید، این حالت را هیپرتانسیون آبستنی نامند. هیپرتانسیون آبستنی معمولاً بعداز ولادت ازبین می‌رود.
پره‌اکلامپسی.گاهی هیپرتانسیون مزمن یا هیپرتانسیون آبستنی به پره‌اکلامپسی منتهی می‌شود. درصورت عدم درمان، پره‌اکلامپسی به بروز عوارض جدی و حتی مهلک در مادر و نوزاد منتهی می‌شود.
در مورد پره‌اکلامپسی چه آگاهی‌های لازم است؟
شناسه‌های اعلام خطر پره‌اکلامپسی که ممکن است به تدریج بروز کرده و یا ناگهانی باشد و غالباً درچند هفته‌ی آخر بارداری دیده می‌شود، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
ـ سردردهای دائمی
ـ تغییرات بینایی شامل تاری دید، شرارهای نورانی
ـ حساسیت به نور و ازدست دادن بینایی
ـ درد بالای شکم، معمولاً درسمت راست
ـ افزایش وزن ناگهانی وبه طور مشخص بیش از 2/5 کیلوگرم درهفته
تورم(خیز) به خصوص در صورت و دست‌ها که غالباً با پره‌اکلامپسی نیز همراه است. اما باید گفت که تورم، شناسه‌ی قابل قبول و مطمئن پره‌اکلامپسی تلقی نمی‌شود زیرا در بسیاری از بارداری‌های طبیعی نیز دیده می‌شود.
درصورت بروز شناسه‌های پره‌اکلامپسی، خانم‌باردار و نوزادش باید از نزدیک زیر نظر قرارگیرند. در این موارد گاهی استراحت در بستر یا بستری دربیمارستان توصیه می‌شود. تنها راه علاج پره‌اکلامپسی، به دنیا آوردن نوزاد است.
آیا استفاده از داروی فشارخون در دوران بارداری مطمئن است؟
مصرف هر دارو در دوران بارداری، ممکن است بر نوزاد تأثیر بگذارد. با وجودی که بعضی داروهای مورد استفاده برای پایین آوردن فشارخون در دوران بارداری، ایمن تلقی می‌شوند ولی عده‌یی دیگر ازجمله مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)، بلوکرهای گیرنده‌ی آنژیوتانسین (ARB) و مهار کننده‌های رنین، معمولاً در دوران بارداری مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
اما، درمان مهم است. در دوران بارداری هم، احتمال بروز حمله‌ی قلب، استروک و سایر مشکلات مربوط به فشارخون بالا وجود دارد و فشارخون بالا ممکن‌است برای نوزاد نیز خطر بسیاری داشته باشد. در صورت نیاز به دارو برای کنترل فشارخون دوران بارداری، پزشک مطمئن‌ترین دارو را با مناسب‌ترین مقدار تجویز خواهد کرد. خانم‌باردار دارو را باید آنچنانکه تجویز شده است مصرف نماید. دارو را نباید قطع کرد و یا به میل خود کم و زیاد نمود.
درآماده شدن برای بارداری چه باید کرد؟
درصورتی که خانمی دچار فشارخون بالا باشد، پیش از آبستنی باید با پزشکی ملاقات داشته باشد که دوران بارداری را زیر نظر خواهد گرفت. دراین مورد باید با سایر پزشکان گروه مراقبت ازجمله پزشک خانواده یا متخصص قلب نیز نظر خواست. این گروه، نحوه‌ی ارزیابی وتدبیر فشارخون بالا را مشخص کرده و هر نوع تغییر درمانی لازم را پیش از شروع بارداری درنظر خواهد گرفت. درصورتی که اضافه وزن موجود باشد، ممکن است پزشک توصیه کند پیش ازبارداری مقداری از وزن کم شود.
از ویزیت‌های پره‌ناتال چه توقعی باید داشت؟
دردوران بارداری، دفعات مراجعه به پزشک بیشتر می‌شود. در هر بار ویزیت، وزن و فشارخون بـــررسی شـــده و ممکــن است نیاز بیشتــر به آزمایــش‌خـــون و ادرار باشد.
دراین دوران، ممکن است سلامت نوزاد نیز ازنزدیک زیر نظر قرارگرفته و پایش شود. ممکن است برای ردگیری رشد و نمو نوزاد بارها سونوگرافی انجام گردد. برای ارزیابی سلامت نوزاد ممکن است ازپایش سرعت قلب جنین استفاده گردد. ممکن‌است پزشک، پایش روزانه‌ی حرکت نوزاد را توصیه نماید.
برای پیشگیری از بروز عوارض چه باید کرد؟
بهترین راه مراقبت ازنوزاد آن است که مادر به بهترین وجه ازخود مراقبت نماید. به عنوان مثال:
انجام مراقبت‌های پره‌ناتال. به طور منظم در تمام دوران بارداری باید با پزشک ملاقات کرد.
داروها را باید طبق تجویز استفاده نمود. پزشک مطمئن‌ترین دارو با مناسب‌ترین مقدارخوراک را تجویز خواهد نمود.
داشتن فعالیت. ازتوصیه‌های پزشک در مورد فعالیت جسمی باید پیروی کرد. اما درصورت وجود نشانه‌های پره‌اکلامپسی ممکن‌است توصیه به استراحت دربستر شود.
استفاده از غذای سالم. باید از مقدار سدیم جیره‌ی‌‌غذایی کاست و ویتامین‌های پــره‌نـــاتــال مصرف کرد.
پایش وزن. افزایش وزن درحد سالم و غالباً حدود11تا16 کیلوگرم (25تا35پوند) برای رشد ونمو نوزاد خوب است. در مورد افزایش وزن دوران بارداری نسخه‌یی که برای همه مناسب باشد وجود ندارد. برای تعیین میزان اضافه وزن باید نظر پزشک راخواستار شد.
شناخت محدودیت‌ها. ازسیگار، الکل، داروهای غیرقانونی باید پرهیز کرد. پیش ازمصرف هر نوع دارو باید نظر پزشک را جویا شد.
اگر پیش از بارداری، فشارخون بالا وجود داشته باشد، یا سابقه‌ی پره‌اکلامپسی موجود باشد و یا خانم باردار چاق بوده و چند قلو حامله باشد، دارای سن کمتر از 20 و یا بیشتر از40 باشد و یا به بیماری‌های دیگری مانند دیابت مبتلا باشد درمعرض خطر بیشتر پره‌اکلامپسی خواهد بود. دراین صورت برای کاهش احتمال ایجاد این حالت، ممکن است پزشک درمان آسپیرین با مقدار خوراک کم را آغاز نماید.
نکاتی درمورد زایمان و به دنیا آمدن نوزاد
ممکن است چند روز پیش‌از موعد مقرر و برای پرهیز از بروز عوارض، پزشک القای زایمان را پیشنهاد کند. درصورت پیدایش پره اکلامپسی، یا سایر عوارض، حتی ممکن است لازم باشد القای زایمان زودتر انجام بگیرد. درصورت وجود پره اکلامپسی شدید، برای پیشگیری از بروز تشنج در طول زایمان، معمولاً داروهایی تجویز می‌شود. دربعضی موارد این حالت ممکن است انجام سزارین لازم باشد.
شیردادن به نوزاد
بسیاری از خانم‌هایی که فشارخون بالا دارند وحتی آنهایی که از دارو استفاده می‌کنند، تشویق می‌شوند به نوزاد خود شیر بدهند. پیش ازآغاز شیردادن باید با نظر پزشک، مقدار داروی مصرفی را با وضع موجود تطبیق کرد. دراین موارد گاهی داروی جانشین دیگری توصیه می‌شود. همچنین توصیه می‌شود بلافاصله پس از خوردن دارو، به نوزاد شیرداده نشود.
ثبت نظر