هیپرتیروئیدیسم (بخش پایانی)

یدرادیواکتیو. ید رادیواکتیو radioactive iodine به صورت خوراکی مصرف شده و توسط غده‌ی‌تیروئید جذب می‌شود و موجب جمع شدن غده گشته و نشانه‌ها معمولاً ظرف 3تا6 ماه فروکش می‌کنند. ازآنجا که این روش درمان سبب آهسته شدن قابل توجه فعالیت تیروئید می‌شود، غده‌ی‌تیروئید کم کار می‌گردد و درنهایت لازم است بیمار روزانه برای جانشینی تیروکسین، دارو مصرف کند. بیش‌از60 سال است که از سید رادیواکتیو برای درمان پرکاری تیروئید استفاده می‌شود و ثابت شـده این روش معمولاً مطمئن است.
داروهای ضدتیروئید: این داروها با جلوگیری ازتولید مقدار اضافی هورمون به تدریج از شدت نشانه‌های هیپرتیروئیدیسم می‌کاهند. این داروها عبارتند از پروپیل تیوراسیل propylthiouracil و متی‌مازول Tapazole) methimazoe) معمولاً بهبود نشانه‌ها ظرف6 تا12 هفته بروز می‌‌کند ولی درمان با داروهای ضدتیروئید باید به‌طور مشخص، حداقل یک سال و غالباً بیشتر ادامه یابد. در بعضی افراد، استفاده ازاین درمان، به صورت دائمی مشکل را ازبین می‌برد. ولی عده‌یی دیگر ممکن است دچار عود بیماری شوند. مصرف هر دو دارو ممکن است سبب صدمه‌ی کبد شود که گاهی به مرگ بیمار منتهی می‌شود. ازآنجا که پروپیل تیوراسیل سبب ایجاد موارد بسیار زیاد صدمه‌ی کبد شده است به این جهت از این دارو فقط زمانی‌باید استفاده شود که بیمار نتواند متی‌مازول را تحمل کند. تعداد اندکی از افرادی که نسبت به این داروها آلرژی دارند ممکن‌است دچار بثورات جلدی، کهیر، تب یا درد مفصل شوند. مصرف این داروها سبب می‌شود بیمار نسبت به عفونت حساس گردد.
بتابلوکرها. این داروها بیشتر برای درمان فشارخون بالا مورد استفاده‌اند. مصرف این داروها از کار تیروئید نمی‌‌کاهد ولی ممکن است سبب کاهش سرعت تپش قلب شده و به پیشگیری از احساس تپش palpitation کمک کند. به این جهت ممکن است پزشک این داروها را تجویز نماید تا بیمار احساس بهتری داشته باشد تا زمانی که تراز هورمون تیروئید به حد طبیعی نزدیک شود. عوارض جانبی این داروها عبارتند از خستگی، سردرد، آشفتگی معده، یبوست، اسهال یا منگی.
 عمل جراحی(تیروئید برداری). در صورتی که بیمار باردار باشد یا نتواند از درمان با ید رادیواکتیو استفاده نماید، نامزد عمل جراحی تیروئید یا تیروئیدکتومی thyroidectomy خواهد بود ولی این گزینه درموارد اندکی انجام می‌شود.
 در تیروئیدکتومی، بخش اعظم غده‌ی‌تیروئید برداشته می‌شود. خطرات ناشی از انجام این عمل عبارت است از صدمه رسیدن به طناب‌های صوتی وغده‌های پاراتیروئید یعنی 4 غده که پشت غده‌ی‌تیروئید قرار دارند و مقدار کلسیم خون را تنظیم می‌کنند. افزون بر این، لازم است بیمار در تمام طول عمر از لووتیروکسین levothyroxine (با نام تجارتی Synthroid, Levoxyl و دیگران) استفاده نماید تا به بدن مقدار کافی هورمون برسد. درصورتی که دراین عمل،غده‌‌های پاراتیروئید نیز برداشته شده باشد. لازم است بیمار برای حفظ کلسیم خون درحد طبیعی ازکلسیم نیز استفاده کند.
افتالموپاتی‌گریوز
درصورتی که بیماری گریوز، چشم‌ها را مبتلا کند ‌(افتالموپاتی گریوز) با پرهیز از باد و نور روشن و استفاده از اشک مصنوعی و ژل‌های روان کنندهlubricating gel  می‌توان شناسه‌ها و نشانه‌های خفیف بیماری را تدبیر کرد.  درصورتی که نشانه‌ها شدیدتر باشند، ممکن است پزشک از کورتیکوستروئیدها مانند پردنیزون برای کاهش ورم پشت کره‌های چشم استفاده نماید. دربعضی موارد، گزینه‌ی درمان استفاده از رویه‌ی جراحی است:
عمل جراحی دکومپرشن(ازبین بردن فشار) حدقه چشم. دراین عمل جراحی، استخوان میان کاسه‌ی‌چشم وسینوس‌ها یعنی فضاهای هوایی نزدیک به کاسه‌ی‌چشم برداشته می‌شود. وقتی این رویه موفق است، سبب بهبود بینایی شده و فضایی برای چشم‌ها تعبیه می‌شود و چشم به وضعیت طبیعی برمی‌گردد. اما این عمل، احتمال بروز عوارض را درپی دارد ازجــمله دوبـیـنی که دائـمی است یا بعـد از عمل جـراحی عارض می‌شود.
جراحی عضله چشم. گاهی بافت جوشگاه افتالموپاتی گریوز سبب می‌شود یک یا چند عضله‌ی چشم بسیار کوتاه شوند. این حالت سبب می‌شود چشم‌ها دریک خط نباشند و دو بینی ایجاد گردد. با عمل جراحی عضله‌ی‌چشم می‌توان با استفاده از برش عضله‌ی مبتلا ازکره‌ی چشم و چسباندن آن به‌کمی عقب‌‌‌تر، دوبینی را اصلاح کرد. هدف ازاین کار، رسیدن به دید واحد در زمان خواندن مطلب و نگاه کردن به جلو است. دربعضی موارد برای رسیدن به این نتایج بیش از یک عمل لازم است.
شیوه زندگی وتدبیر‌های خانگی
با شروع درمان، باید نشانه‌های پرکاری تیروئید فروکش کند و بیمار باید احساس بسیار بهتری داشته باشد. پیشنهاد‌های زیر نیز دراین زمینه مؤثر است:
سوال از پزشک درمورد مکمل‌های غذایی. اگر بیمار مقدار زیادی وزن ازدست داده باشد و یا ازبین رفتن عضله موجود باشد، استفاده ازکالری اضافه وپروتئین با جیره‌ی‌غذایی نافع خواهد بود. پزشک یا متخصص تغذیه‌ به بیمار کمک خواهد کرد تا برای وعده‌های غذایی برنامه‌ریزی کند. دربسیاری موارد، وقتی هیپرتیروئیدیسم تحت کنترل باشد، دیگر لازم نیست بیمار استفاده ازمکمل جیره‌ی‌غذایی را  ادامه دهد.
همچنین درنهایت ممکن‌است درمان هیپرتیروئیدیسم به افزایش بیش‌ازحد وزن منتهی شود. نکته‌ی مهم آن است که بیمار بیاموزد که چگونه می‌توان بدون مصرف مقدار زیادی کالری اضافی از غذای مورد استفاده مواد مغذی بیشتری به دست آورد. افزون براین، خوردن مقدار درست سدیم یاکلسیم دربیماران مبتلا به پرکاری تیروئید از مسایل مهم جیره‌ی‌غذایی است.
مصرف مقدار کافی ویتامین D و کلسیم. ازآنجا که پرکاری تیروئید درنازک شدن استخوان‌ها سهیم است،استفاده ازمقدار کافی کلسیم روزانه برای پیشگیری از پوکی استخوان اهمیت دارد. انستیتوی طب آمریکا مقدار کلسیم مصرفی روزانه بزرگسالان 19 تا 50 سال و مردان51 تا70 سال را برابر 1000 میلی‌گرم می‌داند. درصورتی که بیمار خانمی به سن 51 سال یا بیشتر یا مردی 71 ساله یا بیشتر باشد مقدار این توصیه بالغ بر1200میلی‌گرم در روزخواهد شد. همچنین انستیتوی طب مقدار ویتامینD مصرفی روزانه را دربالغان 19 تا 70 سال برابر600 واحد بین‌المللی و برای بزرگسالان 71 ساله و بالاتر برابر 800 واحد توصیه کرده‌است. درمورد رهنمودهای مناسب جیره‌ی‌غذایی باید با پزشک مشورت نمود.
بیماری گریوز
درصورت ابتلا به افتالموپاتی گریوز یا در موپاتی گریوز، پیشنهاد‌های زیر به تسکین چشم یا پوست کمک می‌کند:
قراردادن کمپرس سرد روی چشم. رطوبت زیاد ممکن‌است سبب تسکین شود.
استفاده از عینک آفتابی. وقتی چشم‌ها به بیرون برجسته شده‌اند نسبت به اشعه‌ی‌ فرابنفش بیشتر حساس می‌شوند و نسبت به نور خورشید تأثیرپذیرترند. استفاده از عینک آفتابی به حفاظت ازچشمان دربرابر خورشید و بادکمک می‌کند.
 استفاده از قطره‌های چشمی روان‌کننده. قطره‌های چشمی به تسکین خشکی و خراشیدگی کمک می‌کند. باید از قطره‌هایی استفاده شود که دارای مواد ازبین ‌برنده‌ی قرمزی نیستند.
 بالا گذاشتن سر دربستر. دربستر، بالا نگاه داشتن سر نسبت به باقی بدن از ورم می‌کاهد و به تسکین فشار وارد شده به چشم کمک می‌کند.
استفاده  از کرم برای پوست خشک. استفاده از کرم‌های حاوی هیدروکورتیــزون به تسکین پوست قرمز و متورم سـاق و پـا کمک می‌کند.
مقابله وحمایت
درصورتی که تشخیص پرکاری تیروئید درمیان باشد، مهمترین کار استفاده از مراقبت طبی لازم است. بعد از آنکه درمورد سیر درمان تصمیم‌گرفته شد، باید کارهایی انجام شود که به بیمار کمک می‌کند با بیماری مقابله کند و ازبدن درمقابل جریان التـیام حمایت شود.
انجام نرمش منظم. انجام نرمش به طور کلی به بیمار کمک می‌‌کند تا احساس بهتری داشته باشد و قدرت عضله و دستگاه قلب وعروق را بهبود می بخشد. در افراد مبتلا به بیماری گریوز انجام نرمش تحمل وزن با اهمیت است و به حفظ تراکم استخوان کمک می‌کند. انجام ورزش، همچنین به کاهش اشتـها و افزایش میـزان انــرژی کمک می‌‌نماید.
آموختن تکنیک‌های بسط (تن‌آرامی).  استفاده از بسیاری ازتکنیک‌های بسط یا تن آرامی به حفظ دید مثبت کمک می‌کند، به ویژه وقتی موضوع رویارویی با کسالت‌ درمیان باشد. به خوبی ثابت شده است که استرس دربیماری گریوز ازعوامل خطرساز به شمار می‌آید، بنابراین آموختن بسط ورسیدن به تعادل در زندگی به حفظ بهزیستی جسمی و روانی کمک می‌کند.