درحالی‌که امروزه علم‌پزشکی اطلاعات و داروهای بسیار موثری را برای درمان سرطان‌پستان دراختیار دارد ولی بعضی از این دارو‌ها منجر‌به افزایش احتمال پوکی‌استخوان می‌شود.
امروزه به‌خوبی شناخته شده است که هورمون استروژن (که درحجم وسیعی توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود) روی سلولهای استخوانی جهت جلوگیری از کاهش توده‌ی‌استخوانی موثر است، برای درمان سرطان‌پستان راه‌های متفاوتی وجود دارد مثل جراحی و برداشتن تخمدان‌ها ، کموتراپی و درمان‌دارویی که تمامی این روش‌ها منجر به‌کاهش میزان استروژن دربدن می‌گردد.
به‌این‌ترتیب درمان سرطان‌پستان منجر به‌کاهش دانسیته‌ی‌استخوانی و افزایش احتمال شکستگی در بعضی از زنان می‌شود.
سلولهای سرطانی پستان به دوگروه دارای گیرنده‌ی‌استروژن (استروژن‌مثبت)وفاقد گیرنده‌ی‌استروژن (استروژن‌منفی)تقسیم می‌گردند و این به آن معناست که سلولهای دارنده‌ی گیرنده‌ی‌استروژن به‌وسیله‌ی هورمون تحریک می‌شوند.
در مواردی‌که سلولهای سرطانی دارای گیرنده‌ی‌استروژن باشند (استروژن‌مثبت) بخشی‌از درمان سرطان شامل کاهش دائمی یا موقت استروژن برای جلوگیری از پیشرفت بیماری می‌باشد.
علاوه‌بر‌آن بعضی از داروهایی که برای درمان سلولهای‌سرطان و کاهش احتمال عود مصرف می‌شوند، بــه‌طرق مخـتــلف منجر به کـاهــش میــزان هورمون‌استروژن می‌گردند.
بنابراین توصیه می‌شود اندازه‌گیری دانسیته‌ی‌استخوانی در3ماه اول شروع درمان سرطان پستان انجام شده (به خصوص در زنان با سابقه‌ی یائسگی قبل‌از 45سالگی و یا باسابقه‌ی‌مثبت مصرف داروهای حذف‌کننده‌ی تخمدان) و براساس نتایج آن یکی از روش‌های زیر برای پیگیری درمان بیماران در‌نظر گرفته شود:
* از نظر شکستگی در گروه کم خطر (در این‌گروه عامل خطرساز مشخصی وجود ندارد) قراردارند: پس‌از اطمینان از طبیعی‌بودن سایر موارد با توصیه‌های لازم جهت حفظ‌سلامتی پیگیری شوند.
* از نظر شکستگی در گروه باخطر متوسط قراردارند که انجام مجدد اسکن در 2سال بعد و شروع مکمل‌غذایی کلسیم و ویتامینD توصیه می‌گردد.
(در‌این گروه بیماران سابقه‌ی حداقل یکی‌از موارد زیر وجود دارد)
ـ یائسگی زودرس
ـ کمبود دریافت کلسیم در رژیم‌غذایی یا فعالیت بدنی ناکافی یااستعمال دخانیات و الکل
ـ وجود بیماریهای زمینه‌ای مرتبط با استئوپوروز
*از نظر شکستگی درگروه پرخطر هستند: شروع درمان‌دارویی با داروهای بیس‌فسفونات‌ها و مکمل‌تـراپی(باکلسیم و ویتامینD) جهت کاهش و پیشگیری از بروز عوارض دارویی و انجام اسکن استخوان هر 2سال یک‌بار درزنان تحــت‌درمــان سرطان‌سینــه توصیه می‌گردد .
(درگروه پرخطر، بیماران سابقه‌ی حداقـل یکی‌از مــوارد زیر را دارند)
ـ شکستگی متعاقب فشار جزیی
ـ وجود شواهد شکستگی استئوپوروتیک بدون‌علامت به‌صورت شکستگی بدون‌علامت مهره یا کاهش دانسیته‌ی آن در رادیــوگــرافی، کــاهش‌قـــد، پیدایش کیفـوز
ـ مصرف کورتیکواسترویید بیش‌از سه‌ماه متوالی
باید به‌کلیه‌ی بیماران تحت‌درمان آموزش‌های لازم درخصوص عوارض درمان داده شده و بر این نکته تاکید گردد که به‌دلیل عوارض دارویی نباید مصرف داروهای درمانی سرطان‌پستان را قطع و یا کاهش‌دهند چرا که عدم کنترل و یا عود مجدد سرطان پستان حیات بیمار را تهدید می‌کند و خطرات آن برای سلامتی بیشتر از عوارض دارویی است.
بیماری سلیاک و پوکی استخوان:
در بیماری سلیاک روده‌ی‌کوچک که محل جذب موادغذایی است تحت‌تأثیر پروتئین موجود درگندم و جو (گلوتن) دچار التهاب شده که منجر به‌بروز اسهال، کاهش‌وزن، تهوع و استفراغ و اختلال رشد می‌گردد این التهاب دیواره‌ی روده‌ی‌کوچک منجر به اختلال جذب مواد معدنی مانند کلسیم و ویتامین‌ها نیز می‌شود.
در بیشتر مواقع بیماری سلیاک علامت مشخص نداشته و با بروز عوارضی مانند آنمی، خستگی، ناباروری و سقط‌جنین بروز پیدا می‌کند. یکی‌از علائم یا عوارضی که همراه بیماری سلیاک دیده‌می‌شود استئوپوروز است. دریک بررسی نشان‌داده‌شد که بیش‌از نیمی‌از بیماران مبتلا به‌سلیاک همزمان کاهش دانسیته‌ی‌استخوانی نیز دارند و دربررسی دیگری مشخص گردید که 6% مردان مبتلا به‌استئوپوروز مبتلا به سلیاک بوده‌اند لذا توصیه می‌گردد افرادی که درسنین جوانی دچار استئوپوروز شده‌اند حتما ازنظـر سلیــاک بررسی شوند.
درصورت شک به بیماری سلیاک با توجه به علایم‌بالینی، باانجام آزمایش‌خون و یافتن آنتی‌بادی‌هایی که مطرح کننده‌ی سلیاک هستند بیماران شناسایی می‌شوند ولی تشخیص قطعی بیماری با تهیه‌ی نمونه‌ی‌بافتی از روده‌ی‌کوچک (بیوپسی‌روده) و بررسی آسیب‌شناسی سلولهای بافتی (پاتولوژیک) می‌باشد.
درمان مناسب دربیماران سلیاک، رعایت رژیم‌غذایی بدون گلوتن است و درصورتی‌که درابتدای بروز بیماری رعایت گردد برای بهبود دانسیته‌ی‌استخوان نیز موثر است ولی باعث طبیعی‌شدن دانسیته‌ی‌استخوان نمی‌گردد لذا رعایت رژیم‌غذایی غنی‌از کلسیم 1000 میلی‌گرم در روز و درزنان پست‌منوپوز و سالمندان 1200تا 1500میلی‌گرم پیشنهاد شده‌است به‌نظر می‌رسدکه دربیماران مبتلا به سلیاک انجام آزمایش خون برای رد کمبود ویتامینD لازم‌است.
ثبت نظر