تیروئیدیت پس‌از زایمان

تیروئیدیت پس‌از زایمان، غالباً چند‌هفته تا چند‌ماه به‌طول می‌انجامد. اما ممکن‌است تشخیص تیروئیدیت پس‌از زایمان دشوار باشد زیرا غالباً نشانه‌های بیماری را به اشتباه به استرس ناشی‌از ولادت نوزاد ونابسامانی‌های خلفی بعد‌از زایمان نسبت می‌دهند.
دربسیاری از خانم‌هایی که دچار تیروئیدیت پس از زایمان می‌شوند، ظرف 12 تا 18 ماه پس ازشروع نشانه‌ها، عملکرد تیروئید به حد طبیعی بازمی‌گردد. اما در بعضی خانم‌هایی که تیروئیدیت پس از زایمان را تجربه می‌کنند، عوارض دائمی به‌وجود می‌آید.
نشانه‌ها:
ضمن تیروئیدیت پس‌از زایمان، ممکن‌است دو مرحله تجربه شود. التهاب و آزاد شدن هورمون تیروئید ممکن‌است ابتدا سبب بروز شناسه‌ها و نشانه‌‌های خفیف مشابه با آن چیزی شود که درپرکاری تیروئید دیده می‌شود، ازجمله:
ـ اضطراب
ـ آغالش‌پذیری
ـ تپش‌تند قلب یا خفقان palpitation
ـ کاهش بدون توجیه وزن
ـ افزایش حساسیت به گرما
ـ خستگی
ـ لرزش‌tremor
ـ بی‌خوابی
این شناسه‌ها و نشانه‌ها به طور مشخص، یک تا چهار ماه پس از زایمان بروز می‌کنند و یک تا سه ماه طول می‌کشند.
بعدها، وقتی که یاخته‌های تیروئید دچار اختلال شدند، شناسه‌ها و نشانه‌های خفیف کم‌کاری تیروئید ممکن‌است بروز نمایند ازجمله:
ـ فقدان انرژی
ـ‌افزایش حساسیت به‌سرما
ـ‌ یبوست
ـ پوست‌خشک
ـ دشواری تمرکز
ـ دردها و مرده دردهای مختلف
این شناسه‌ها و نشانه‌ها به‌طور مشخص چهارتا هشت ماه پس‌از زایمان به وقوع می‌پیوندند و ممکن‌است از نه تا دوازده ماه ادامه یابند.
اما، باید به‌یاد داشت که در بعضی خانم‌های دچار تیروئیدیت پس‌از زایمان یا فقط نشانه‌های پرکاری و یا فقط نشانه‌های کم‌کاری بروز می‌کند و هر دو نشانه با‌هم دیده نمی‌شوند.
علل:
علت دقیق تیروئیدیت پس‌از زایمان روشن نیست. اما درخانم‌هایی که دچار تیروئیدیت پس‌از زایمان می‌شوند غالباً در اوایل بارداری و پس از وضع حمل غلظت آنتی بادی‌های ضد تیروئید anti-thyroid antibody بالا است. در نتیجه، اعتقاد بر این است که احتمالاً خانم‌هایی که دچار تیروئیدیت پس اززایمان می‌شوند دارای شرایط زمینه‌یی تیروئید اتوایمون autoimmune thyroidondition هستند که به علت نوسانات عملکرد ایمنی بعد‌از وضع‌حمل شعله‌ور می‌شوند. به‌نظر می‌رسد این بیماری زمینه‌یی بسیار مشابه بیماری ‌هاشیموتوHashimoto’s disease باشد که طی آن دستگاه ایمنی بدن به غده‌ی تیروئید حمله می‌کند.
عوامل خطرساز:
درصورت وجود هر‌یک از موارد زیر، احتمال بروز تیروئیدیت پس‌از زایمان افزایش می‌یابد:
• وجود یک نابسامانی‌ اتوایمون مانند دیابت نوع یک
• سابقه‌ی‌ تیروئیدیت پس از زایمان
• سابقه‌ی‌ قبلی بیماری‌های تیروئید
• بالا بودن غلظت آنتی‌بادی‌های‌ ضد‌تیروئید
• سابقه‌ی‌خانوادگی بیماری‌های تیروئید
 درعین‌‌حال که در‌این‌مورد، انجام بررسی‌های بیشتر ضروری است، اما درنتایج بعضی از بررسی‌های انجام شده، رابطه‌یی میان تیروئیدیت پس‌از زایمان و افسردگی نفاسی (پس‌از زایمان)  نشان‌داده ‌شده‌‌است. در‌نتیجه‌، در‌صورت وجود افسردگی پس‌از زایمان، احتمالاً پزشک به بررسی نحوه‌ی عملکرد تیروئید اقدام خواهد کرد.
عوارض:
دربسیاری از خانم‌هایی که دچار تیروئیدیت پس‌از زایمان می‌شوند، در نهایت عملکرد تیروئید به‌ویژه ظرف 12 تا 18 ماه پس‌از آغاز نشانه‌ها به‌حد‌طبیعی بازمی‌گردد. اما، بعضی‌از خانم‌‌هایی که تیروئیدیت پس‌از زایمان را تجربه می‌کنند از مرحله‌ی ‌کم‌کاری تیروئید بهبود نمی‌یابند. در‌نتیجه‌، این خانم‌ها به کم‌کاری تیروئید مبتلا می‌شوند. دراین حالت، غده‌ی تیروئید، بعضی‌از هورمون‌های مهم را به‌مقدار کافی تولید نمی‌‌کند.
آزمون‌ها و تشخیص:
درصورت وجود شناسه‌ و نشانه‌های تیروئیدیـت نفاسی (پس‌از زایمان)، پزشک نحوه‌ی کار غده‌ی‌تیروئید را بررسی خواهد کرد و برای این کار از آزمایش‌خون برای اندازه‌گیری میزان هورمون محرک تیروئید(TSH) و میزان هورمون تیروئید‌(تیروکسین) استفاده خواهد نمود. در‌صورتی‌که در بیمار عوامل خطرساز تیروئیدیت نفاسی وجود داشته باشد، 3 تا 6ماه پس‌از زایمان باز هم آزمون‌های عملکرد تیروئید انجام خواهد شد.
در‌صورتی‌که نتایج آزمون‌ تیروئید غیرطبیعی باشد، احتمالاً ظرف 1‌تا2 هفته باید آزمایش‌های بیشتری انجام شود.
افزون بر‌این، در‌صورت وجود تیروئیدیت پس‌از زایمان، باید بیمار ازنظر احتمال ایجاد کم‌کاری تیروئید زیر نظر قرارگرفته و سالانه آزمایش تیروئید انجام دهد.
روش‌های درمان و داروها:
بسیاری ازخانم‌هایی که دچار تیروئیدیت پس‌از زایمان می‌شوند درمرحله‌ی‌ پرکاری یا کم‌کاری تیروئید این حالت به درمان نیاز ندارند. اما باید نحوه‌ی‌ عملکرد تیروئید هر 4 تا8 هفته با آزمایش خون پایش شود. این کار به پزشک کمک خواهد کرد تا مشخص کند آیا ناهنجاری‌هاخود به خود ازبین خواهد رفت یا باید در انتظار ایجاد کم‌کاری تیروئید بود.
درصورت ایجاد شناسه‌ها و نشانه‌های شدید پرکاری تیروئید، احتمالاً درمان با دارویی آغاز خواهد شد که سبب مسدود کردن آثار هورمون تیروئید بر بدن می‌شود (مسددهای بتا، بتابلوکرهاbetablocker). بتابلوکرها به‌طور مشخص درخانم‌هایی که شیر می‌دهند توصیه نمی‌شوند. اما، پروپرانولول propranolol، دارویی است که می‌توان به مادران شیرده تجویز کرد زیرا مانند بتابلوکرهای دیگر در شیر، متمرکز نمی‌شود.
درصورت ایجاد شناسه‌ها و نشانه‌های کم‌کاری تیروئید، احتمالاً باید به‌مدت 6 تا12‌ماه درمان با هورمون تیروئید انجام شود. این درمان شامل مصرف روزانه‌ی لووتیروکسین، هورمون صناعی تیروئید است. وقتی مصرف این دارو قطع می‌شود، پزشک باز هم ازنظر ایجاد کم‌کاری تیروئید، بیمار را زیر‌نظر می‌گیرد. ممکن‌است لازم باشد بعد‌از 2‌ماه، 3‌ماه، 6ماه و سپس در‌صورتی‌که نتایج طبیعی باشد هرسال آزمایش خون انجام‌گردد.
مقابله وحمایت:
غالباً دوره‌ی پس‌از زایمان سبب ناراحتی جسمی  و نیز فراز و نشیب‌های عاطفی می‌شود. درصورتی‌که تیروئیدیت پس‌از زایمان موجود باشد، بیمار باید برای تدبیر مطمئن این حالت و تثبیت نقش خود به‌عنوان مادر نوزاد از نزدیک با پزشک در ارتباط باشد.
پیشگیری:
درعین‌حال که ممکن‌است نتوان ازتیروئیدیت پس‌از زایمان پیشگیری کرد ولی می‌توان طی ماه‌های پس‌از وضع‌حمل اقداماتی انجام داد. در‌صورت بروز هر‌نوع شناسه‌ یانشانه‌ی‌ غیرمعمولی بعد‌از ولادت نوزاد، نباید تصور شود این نشانه‌ها به‌سبب استرس مراقبت ازکودک به‌وجود‌ آمده‌است. درصورتی‌که احتمال بروز تیروئیدیت پس‌از زایمان افزایش یافتـه باشد باید در‌مورد نحوه‌ی پــایــش سلامـت بـا‌پــزشک مشـورت کـرد.