بیماری التهابی روده(۲)

آزمون‌ها وتشخیص
احتمالاً پزشک پس از رد سایر علل مربوط به شناسه‌ها و نشانه‌های موجود ازجمله کولیت ایسکمیک ischemic colitis، عفونت، نشانگان روده‌ی آغالش‌پذیر irritable bowel syndrome (باکوته نوشت IBD)، دیورتیکولیت diverticulitis وسرطان کولون بیماری‌التهابی روده را تشخیص خواهد داد. برای تأیید تشخیص IBD، ممکن است ازیک یا چنـد آزمون و رویـه استفاده شود:
آزمون‌های خون. ممکن‌است برای بررسی کم‌خونی یا عفونت، دستور آزمایش خون داده شود. گاهی انجام آزمایش ازنظر وجود بعضی آنتی‌بادی‌ها به تشخیص نوع بیماری التهابی موجود روده کمک می‌کند. ولی با انجام این آزمون‌ها، قطعاً نمی‌تـوان گفت بیــماری وجـود دارد.
آزمایش مدفوع. وجود گویچه‌های سفید درمدفوع، نشانه‌ی‌ احتمال وجود بیماری التهابی روده است. با استفاده از نمونه‌ی مدفوع می‌توان به رد نابسامانی‌های دیگر هم کمک‌کرد ازجمله بیماری‌هایی که به‌علت باکتری‌ها، ویروس‌ها وانگل‌ها بوجود می‌آیند. همچنین باید روده را ازنظر وجود عفونت بررسی کرد که به‌احتمال زیاد دربیماران مبتلا به IBD دیده می‌شود.
کولونوسکوپی. با  این بررسی، درون کولون به‌وسیله‌ی یک لوله‌ی باریک و قابل‌انعطاف که دارای یک‌منبع نورانی و یک‌دوربین است، ارزیابی می‌شود. ضمن انجام این رویه، برای آنالیز و تجزیه وتحلیل آزمایشگاهی، نمونه‌هایی از بافت‌روده (بیوپسی‌biopsy) تهیه می‌شود. گاهی فقط یک نمونه بافت به تأیید تشخیص کمک می‌کند.
سیگموئیدوسکوپی قابل انعطاف. در رویه‌ی سیگموئیدوسکوپی قابل‌انعطاف flexible sigmoidoscopy، ازیک لوله‌ی باریک، قابل‌انعطاف و دارای منبع نورانی برای بررسی آخرین بخش کولون (کولون سیگموئید یا قولون سینی Sigmoid colon) استفاده می‌شود. با این آزمون ممکن‌است مشکلات نقاط بالاتر کولون مشخص نشود، ضمن آنکه میزان گرفتاری کولون در‌این رویه به‌طور کامل مشخص نمی‌گردد. اما اگر کولون به شدت ملتهب باشد، پزشک ممکن است به جای کولونوسکوپی کـامـل، ازایــن رویــه استفاده کند.
باریم انما. تنقیه باریم یا باریم انما Barium enema یک آزمون تشخیصی است که امکان ارزیابی تمامی روده‌ی‌بزرگ را با استفاده از اشعه‌ی‌ایکس فراهم می‌آورد. باریم، یک‌محلول کنتراست است و با تنقیه‌ی آن را وارد روده می‌کنند. گاهی هوا نیز به باریم افزوده می‌شود. باریم آستر روده را می‌پوشاند و تصویر سایه روشنی از راست روده، کولون و بخشی‌از روده‌ی‌کوچک به‌دست می‌دهد. درحال‌حاضر این روش، حداقل  دربعضی نقاط دنیا به‌ندرت انجام می‌شود و ممکن‌است خطرناک باشد زیرا فشار لازم برای باد‌کردن روده و پوشش‌دادن کولون گاهی به پاره‌شدن کولون می‌انجامد.
رادیوگرافی ساده. برای رد وجـود مگاکولـون توکسیــک toxic megacolon یا سوراخ‌شدن کولون در‌صورت حدس این بیماری‌ها به‌علت وخامت نشانه‌ها ممکن‌است رادیوگرافی استاندارد شکم انجام شـود.
اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT). درصورتی‌که حدس عارضه‌ی ناشی‌از کولیت اولسرو یا التهاب‌روده‌ی‌کوچک در‌کار باشد وحدس بیماری کرون را به وجود آورد، ممکن است CT اسکن شکم یا لگن در دستور کار قرارگیرد. در CT اسکن مشخص می‌شود چه مقدار ازکولون ملتهب است.
تصویرسازی تشدید مغناطیسی (MRI). دراسکانر MRI از‌میدان مغناطیسی و امواج رادیوگرافی برای به‌دست آوردن تصاویر مشروح و جزئیات اندام‌ها و بافت‌ها استفاده می‌شود. بسیاری از دستگاه‌های MRI مگنت‌هایی بزرگ وبه شکل لوله هستند. درزمان انجام این آزمون، بیمار روی یک تخت متحرک و درون ماشین MRI دراز می‌کشد. درتشخیص و تدبیر بیماری کرون استفاده از این آزمون بسیار سودمند است. برترین مزیت این روش آن است که به بیمار اشعه تابانده نمی‌شود. این آزمون به خصوص برای ارزیابی فیستول‌های اطراف ناحیه‌ی مقعد (MRI لگن) یا روده‌ی‌کوچک (MRI آنتروگرافی) سودمند است.
کپسول آندوسکوپی. درصورتی‌که شناسه‌ها ونشانه‌ها حاکی از وجود بیماری کرون باشد ولی جواب سایر آزمون‌‌ها منفی باشد، ممکن‌است پزشک تصمیم به‌انجام کپسول آندوسکوپی capsule endoscopy بگیرد. برای انجام این آزمون، بیمار یک کپسول را می‌بلعد که دارای یک دوربین ریز است. دوربین بلعیده‌شده ضمن حرکت در لوله‌ی‌گوارش از آن عکس ‌می‌گیرد و این تصاویر به کامپیوتری انتقال می‌یابد که درکمربند بیمار تعبیه شده است. بعداً، پزشک این تصاویر را دانلود download می‌کند و روی مانیتور به نمایش درآورده  و ازنظر شناسه‌های بیماری کرون بررسی می‌نماید. وقتی کار کپسول آندوسکوپی تمام شد و از تمام لوله‌ی‌گوارش تصویربرداری شد، این دوربین با مدفوع و بدون درد از بدن خارج می‌شود.
آندوسکوپی با بالون مضاعف. برای انجام آزمون آندوسکوپی با بالون مضاعف double balloon endoscopy برای مشاهده بیشتر در روده‌ی‌کوچک از یک لوله‌ی طویل‌تر استفاده می‌شود تا آزمون در‌نقاطی انجام شود که با آندوسکوپ استاندارد نمی‌توان به آنها رسید. وقتی درتصاویر کپسول آندوسکوپی ناهنجاری‌ وجود داشته باشد  از این تکنیک سودمند استفاده می‌شود، اما تشخیص بازهم زیرسوال است. با این روش می‌توان از نواحی غیرطبیعی بیوپسی تهیه کرد. این روش بیشتر در مراکز تخصصی آندوسکوپی انجام می‌شود.
تصویـرسازی روده‌کـوچـک. با این آزمون بخش‌هایی از روده‌ی‌کوچک بررسی می‌شود که نمی‌توان آنها را در‌کولونوسکوپی دید. در‌این آزمون، بیمار محلولی حاوی باریم می‌نوشد و سپس تصاویر با رادیوگرافی ساده، CT یا MRI از روده‌ی‌کوچک تهیه می‌شود. دراین آزمون محل تنگ‌شدن یا التهاب روده‌ی‌کوچک مشخص می‌گردد که دربیماری کرون دیده می‌شود. انجام این آزمون به پزشک کمک می‌کند تا مشخص نماید بیمار به کدامیک از انواع بیماری التهابی روده دچاراست.