شماره ۹۹۱

بازبینی دیابت آبستنی(۲)

دکترمحمدعلی اشرف مدرس - داخلی

بازبینی دیابت آبستنی(۲)

آزمون‌ها و تشخیص:
خبرگان طب هنوز رهنمود غربالگری منحصربه فردی برای دیابت آبستنی‌ ترتیب نداده‌اند. درمورد افراد کمتر از 25‌سالی که عوامل خطرساز هم ندارند لازم‌است مسایلی درمورد غربالگری دیابت آبستنی‌ حل شود. عده‌یی هم معتقدند غربالگری تمامی خانم‌های باردار، بدون توجه به سن، بهترین راه تشخیص تمامی موارد دیابت آبستنی است.
زمان غربالگری:
احتمالاً پزشک عوامل خطرساز دیابت آبستنی زودرس را دربارداری ارزیابی خواهد کرد.
درصورتی که بیمار ازنظر دیابت بارداری پرخطر باشد‌. به‌عنوان‌مثال شاخص توده‌ی بدن (BMI) پیش‌از بارداری‌30 یا بیشتر باشد یا مادر، پدر، خواهر و برادریا کودک دچار دیابت باشند، پزشک ممکن‌است در نخستین ویزیت پره‌ناتال، بیمار را ازنظر دیابت خواهد آزمود.
درصورتی‌که بیمار ازنظر دیابت آبستنی خطر متوسط داشته باشد. درطول ثلث دوم بارداری درفاصله‌ی هفته‌ی‌24 و 26 بارداری آزمون غربالگری انجام می‌شود.
غربالگری معمولی دیابت آبستنی:
آزمون آغازین چالش گلوکز. با نوشیدن محلول شربت گلوکز کارآزمون چالش گلوکز آغاز می‌شود. یک‌ساعت بعد برای اندازه‌گیری میزان قند‌خون آزمایش خون انجام می‌شود. میزان قندخون کمتر از 130‌تا‌140‌میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا ۷/۲ تا ۷/۸ میلی‌مول در لیتر معمولاً در آزمون‌چالش، طبیعی تلقی می‌شود ولی تغییرات این میزان دردرمانگاه یا آزمایشگاه‌های اختصاصی متفاوت است. درصورتی که میزان قند خون بیش از طبیعی باشد، فقط به معنی آن است که بیمار ازنظر دیابت آبستنی پرخطر است. بعد از انجام آزمون پیگیری، پزشک دیابت آبستنی را تشخیص خواهد داد.
آزمون پیگیری تحمل گلوکز. برای انجام آزمون پیگیری، ازبیمار خواسته می‌شود شب قبل ازآزمایش غذا نخورد و سپس میزان قند خون ناشتا اندازه‌گیری می‌شود. سپس بیمار یک محلول شیرین می‌نوشد (غلظت گلوکز دراین محلول بیشتر است) و به‌مدت‌3‌ساعت هر‌یک ساعت میزان قند‌خون اندازه‌گیری می‌شود. درصورتی‌که‌ دو مورد قرائت قندخون بیش‌از میزان طبیعی باشد، تشخیص دیابت آبستنی است.
درصورتی‌که تشخیص دیابت آبستن باشد:
درصورتی که بیمار دچار دیابت آبستنی باشد، احتمالاً پزشک توصیه به بررسی‌های مکرر، به ویژه در سه ماه آخر بارداری خواهد کرد. ضمن این بررسی‌ها،پزشک با دقت قندخون را پایش خواهد نمود. همچنین به‌عنوان بخشی‌از برنامه‌ی درمان ممکن‌است از بیمار خواسته شود زوزانه میزان قندخون خود را پایش نماید.
 درصورتی‌که در کنترل قند‌خون مشکلی وجود داشته باشد یا نیاز به‌مصرف انسولین موجود باشد و یا سایر عوارض بارداری وجود داشته باشد، برای ارزیابی سلامت نوزاد ممکن‌است انجام آزمون‌های دیگر ضرورت یابد. دراین آزمون‌ها، عملکرد جفت سنجیده می‌شود، جفت، عضوی است که ازطریق ارتباط دادن ذخیره‌ی‌‌خونی مادر به جنین به نوزاد اکسیژن و مواد‌مغذی می‌رساند. درصورتی‌که کنترل دیابت آبستنی دشوار باشد، ممکن‌است برجفت تأثیر گذاشته  و رسیدن اکسیژن و مواد‌مغذی به نوزاد با خطر روبرو شود. آزمون‌های مورد استفاده برای پایش سلامت نوزاد عبارتند از:
آزمون بدون استرس. حسگر یا سنسورهایی sensor روی معده قرارداده و آن را به نمایشگر (مونیتور)‌هایی متصل کرده و سرعت تپش قلب نوزاد را اندازه‌گیری می‌کنند. تندی تپش، زمانی که نوزاد حرکت می‌کند افزایش می‌یابد. درصورتی‌‌که حین حرکت، قلب نــوزاد سریع‌تــر نتپـد، ممکــن‌است اکسیــژن کافی به نوزاد نرسد.
بیوفیزیکال پروفایل. دراین آزمون از تلفیق آزمون بدون استرس با بررسی سونوگرافی نوزاد استفاده می‌شود. دراین مورد ازیک سیستم امتیازدهی استفاده می‌شود. پزشک با استفاده از این سیستم‌می‌تواند تپش قلب، حرکات، تنفس وتنودکلی ماهیچه‌را ارزیابی کرده ومشخص نماید. آیا مایع آمنیوتیک اطراف نوزاد طبیعی است. امتیاز تپش قلب، تنفس وحرکت نوزاد به پزشک کمک می‌کند تا بگوید میزان اکسیژن رسیده به نوزاد کافی است. وقتی مقدار مایع آمنیوتیک پایین باشد، به این معنا است که نوزاد به‌قدر کافی ادرار نمی‌کند. این امر حاکی از آن است که با‌گذشت‌زمان دیگر جفت ‌آنچنانکه بایدکار نمی‌کند.
شمارش‌حرکات جنین. ممکن‌است همزمان با آزمون بدون استرس، یا بیوفیزیکال پروفایل، این آزمون را همزمان انجام داد. دراین مورد، تعداد حرکات نوزاد در‌یک دوره‌ی‌زمانی توسط مادر اندازه‌گیری می‌شود. حرکت غیر‌معمول به‌معنای آن است که مقدار کافی اکسیژن به جنین نمی‌رسد.
آزمایش قند‌خون پس‌از زایمان:
بعد‌از زایمان و مجدداً، 6تا12 هفته بعد،پزشک قند‌خون را مورد بررسی قرار خواهد داد تا ازبازگشت میزان قند خون به‌حد طبیعی اطمینان یابد در‌صورتی‌که نتایج آزمون طبیعی باشند (که دراکثر موارد طبیعی است)، حداقل تا سه سال نیازی به سنجش احتمال دیابت وجود ندارد. درصورتی‌که آزمون‌های آینده حاکی از دیابت یا پره‌دیابت (حالتی که طی آن میزان قند‌خون بالاتر از طبیعی است ولی تا آن حد بالا نیست که دیابت تلقی شود) باشد باید در‌مورد افزایش تلاش درجهت پیشگیری یا شروع برنامه‌ی تدبیر دیابت با پزشک مشاوره کرد.

 

تعداد بازدید : 1697

ثبت نظر

ارسال