نارسایی کلیه و جیره‌غذایی

پاسخ این مسأله به نوع گیاه‌خوار‌بودن بیمار وابسته است. همچنین این مسأله به میزان عملکرد کلیه و نیز میزان نیاز بیمار به محدود کردن پروتئین، فسفر و پتاسیم دارد.
کلیه‌ها مسوول پیشگیری ازساخت پتاسیم و فسفر به مقدار زیاد درخون هستند. بنابراین
 آنچه اهمیت دارد آن است
 که  برای پرهیز از تشدید توان کلیه درنگاهداری این دو عنصر درحد سلامت، مقدار پتاسیم و فسفر در جیره‌ی‌‌غذایی مناسب باشد.
بخش اساسی هربرنامه‌ی درمانی بیماری مزمن کلیه، استفاده‌از جیره‌ی‌‌غذایی مناسب است. اگرچه در جیره‌ی‌‌غذایی کلیوی، مقدار پروتئین محدود است ولی باز‌هم بیمار نیازمند مصرف روزانه‌ی پروتئین با کیفیت خوب است.
در جیره‌ی‌‌غذایی گیاهی برای کلیه لازم است برنامه‌ی غذایی اختصاصی توسط متخصص تغذیه برای فرد تهیه شود زیرا منابع گیاهی پروتئین‌ دارای مقادیر متفاوت پتاسیم و فسفر است. دراین زمینه کارشناس تغذیه به بیمار در انتخاب غذای مناسب و مقدار درست کمک خواهد کرد.
در زیر اطلاعات اساسی دراین مورد آمده است:
• فسفر: به‌طورکلی، خوراکی‌های لبنی، منبع اصلی فسفر در جیره‌ی‌‌غذایی به‌شمار می‌روند. بنابراین با محدود‌کردن یا پرهیز از فرآورده‌های شیر، می‌توان میزان فسفر خون را کنترل کرد. همچنین برای تهیه‌ی فرآورده‌های شیر می‌توان فرآورده‌های دارای برنج، شیر و ماست برنج تهیه کرد. ضمناً باید از محصولاتی استفاده‌کرد که غنی‌شده نباشند زیرا مطمئناً دراین فرآورده‌ها، فسفر افزوده وجود دارد.
• پتاسیم. بخش اعظم پتاسیم از میوه، سبزی، فرآورده‌های لبنی حاصل می‌شود. بنابراین با محدود‌کردن لبنیات در جیره‌ی‌‌غذایی و زیر‌نظر داشتن مقدار مصرف میوه و سبزی و انتخاب آنهایی که دارای پتاسیم کمتر هستند می‌توان میزان پتاسیم خون را کنترل کرد.
• پروتئین. درجدول زیر بعضی از نمونه‌های منابع پروتئینی آمده است ولی به هرحال بیمار بایداز توصیه‌های کارشناس تغذیه‌ی خود تبعیت نماید.
 آنچه که مهم است، آن است که برنامه‌ی‌غذایی هرکس باید شامل رهنمودهایی از سایر گروه‌های غذایی هم باشد مثل غلات، چربی‌ها و شیرینی‌ها. با استفاده از برنامه‌ی‌‌غذایی کارشناس تغذیه به بیمار کمک می‌کند تا نیاز به کالری و سایر مواد مغذی مهم وی برطرف شود.

منابع پروتئیــنی جیره‌‌غذایی کلیه:

1ـ تماماً گیاهخوار (Vegan)

• پروتئین سویا (تفو، تمپه، ناتو)، پروتئین گندم (Seitan)، مایکو پروتئین‌(Quorn). کره‌ی مغز آجیل‌ها (تا دو قاشق غذاخوری حدود 28 گرم در روز) ، شیرسویا، ماست‌سویا، انواع لوبیا ونخود خشک، پخته شده، مغز آجیل بی‌نمک.
2ـ گیاهخوارانی که از شیرهم استفاده می‌کنند.
غذاهــای گروه اول به اضـافه پنیر کاتیج کم‌سدیم.
3ـ گروه گیاهخوارانی که از شیر و تخم‌مرغ نیز استفاده می‌کنند:
غذاهایی که قبلاً ذکر شد به‌اضافه‌ی تخم‌مرغ.
4ـ گیاهخواران ماهی‌خوار که ممکن‌است از شیر، مواد لبنی و تخم‌مرغ هم استفاده کنند یا نه.
غذاهایی که قبلاً ذکر شد به‌اضافه‌ی ماهی (سالمون یا تون) جانوران صدف‌دار مانند خرچنگ بزرگ و کوچک و میگو.
5ـ نیمه‌گیاهخواران. این عده اصولاً از جیره‌ی‌‌غذایی گیاهی استفاده می‌کنند ولی‌گاهی مقدار اندکی گوشت، ماهی، ماکیان، شیر، فرآورده‌های لبــنی وتخــم‌مــرغ هم می‌خورند:

جوجه، بوقلمون، گوشت قرمز بدون چربی.

توجه: درصورت نیاز به محدودکردن سدیم باید از ماهی‌دودی، جوجه و بوقلمون پرهیز‌کرد که سدیم زیادی دارند. معمولاً انواع بدون نمک کنسرو تون، سالمون، مرغ و بوقلمون. ممکن‌است به ماکیان تازه سدیم تزریق‌ شده باشد تا طبیعی جلوه کند. باید درمورد غذاهای آماده به‌مصرف، کنسرو حبوبات، غذاهای گیاهی و سویا متوجه میزان سدیم درآنها بود.