آلرژی لاتکسlatex allergy، واکنشی است نسبت به بعضی پروتئینهایی که درلاتکس لاستیک طبیعی دیدهمیشود، این فرآورده محصولی است که از شیرابهی درخت لاستیک حاصل میشود. درصورتیکه بیمار به آلرژی لاتکس دچار باشد، بدن به اشتباه، لاستیک را مادهیی زیانبار تلقی میکند.
آلرژی لاتکس ممکناست سبب بروز واکنشهای آلرژیک شود که از عطسه و آب ریزش از بینی گرفته تا آنافیلاکسی گسترش دارد و گاه حالتی تهدیدکننده ایجاد میکند. درصورت وجود آلرژی لاتکس یا درصورتیکه احتمال بروز آلرژی لاتکس وجود داشته باشد، این پزشک است که باید این حالت را تشخیص دهد.
درک آلرژی لاتکس و آشنابودن با منابع رایج لاتکس به بیمار کمک خواهد کرد تا از بروز واکنشهای آلرژیک درخود یا دیگران پیشگیری کند.
درصورتیکه بیمار نسبت به لاتکس آلرژی داشته باشد، احتمالاً پس ازتماس با لاتکس در دستکشهای لاستیکی یا پس از نفس کشیدن در ذرات لاتکس موجود در هوا دچار واکنش خواهدشد. معمولاً پساز کندن دستکش، ذرات لاتکس در هوا انتشار خواهد یافت. نشانههای آلرژی لاتکس، برحسب شدت حساسیت بیمار و مقدار آلرژن لاتکسی که با آن تماس یافته است ازخفیف تاشدید متفاوت است. با تکرار تماس با لاتکس، ممکناست واکنش موجود وخیمتر شود.
نشانههای خفیف:
نشانههای خفیف آلرژی لاتکس عبارتند از:
• خارش
• قرمزی پوست
• کهیر یا بثورات
نشانههای شدیدتر:
نشانههای شدیدتر آلرژی لاتکس عبارتنداز:
• عطسه
• آبریزش بینی
• خارش و آبریزش چشم
• خارش گلو
• دشواری تنفس
• خسخس سینه
• سرفه
نشانههای شوک آنافیلاکتیک:
شدیدترین واکنش آلرژی نسبت به لاتکس بهصورت پاسخ آنافیلاکتیک دیده میشود که مرگبار است. بهندرت نخستین واکنش نسبت به تماس با لاتکس بهاینصورت بروز میکند. بلافاصله پساز تماس با لاتکس در افراد بسیار حساس واکنشهای آنافیلاکتیک بروز میکند. شناسهها و نشانههای این حالت عبارتنداز:
• دشواری تنفس
• خسخس
• سقوط فشارخون
• سرگیجه
• ازبین رفتن آگاهی
• اغتشاش فکر
• نبض سریع یا ضعیف
در آلرژی لاتکس، دستگاه ایمنی لاتکس را بهعنوان مادهیی زیانبار میشناسد. با بروز خسخس، آبریزش بینی یا آنافیلاکسی، دستگاه ایمنی، برای مقابله با ترکیبات لاتکس (آلرژن)، شعلهی تولید آنتیبادیهای ایمونوگلبولین IgE)E) توسط بعضی یاختهها را روشن میکند. بار بعدی که بیمار درمجاورت لاتکس قرارگرفت، آنتیبادیهایIgE، وجود لاتکس را حسکرده و برای دستگاه ایمنی پیام میفرستند تا هیستامین و سایر موادشیمیایی را در جریان خون آزاد کند. هرچه تماس بیمار با لاتکس بیشتر باشد، شدت پاسخ دستگاه ایمنی نسبت به لاتکس بیشتر خواهد بود (حساسشدن). این موادشیمیایی سبب ایجاد گسترهی وسیعی از شناسهها و نشانهها خواهد شد. هیستامینتا حدی مسوول بروز بسیاری از عکسالعملهای آلرژیک است. آلرژی لاتکس بهترتیب زیر بروز میکند:
• تماس مستقیم. شایعترین علت آلرژی لاتکس، تماس مستقیم با لاتکس است. مثل پوشیدن دستکش از جنس لاتکس یا دستزدن به سایر فرآوردههای حاوی لاتکس.
• استنشاق. ممکناست با نفسکشیدن درهوای حاوی ذرات لاتکس، بیمار دچار آلرژی لاتکس شود. فرآودههای از جنس لاتکس، بهویژه دستکشهای لاتکسی، ذرات لاتکس میریزند که در هوا پراکنده میشود. گاهی درون دستکش را با نشاستهی ذرت اندوده میکنند تا استفاده از دستکش و پوشیدن و درآوردن آن آسانتر باشد. نشاستهی ذرت پروتئینهای لاتکس را جذب میکند ولی وقتی دستکش ضمن کاربرد یا درآوردن آن تغییر شکل داد، ذرات آلوده به لاتکس وارد هوا میشوند. مقدار لاتکسی که از دستکش وارد هوا میشود به مارک دستکش مورد استفاده بستگی دارد.
امکان دارد واکنشهای دیگری هم نسبت به لاتکس بروز کند که درواقع همیشه هم نشانهی آلرژی به لاتکس نمیباشد. این واکنشها عبارتنداز:
•درماتیت تماسی آلرژیک. این حالت، واکنشی است نسبت به موادشیمیایی افزوده شده که ضمن فرآیند ساخت مورد استفاده است شناسهها ونشانهها دراین حالت معمولاً بهصورت راشجلدی مشابه بثورات حاصل از گیاه پیچک سمیpoison ivy است وشامل تاولاست و ظرف 24تا 48 ساعت بعد از تماس ایجاد میشود.
•درماتیت تماسی آغالنده. این حالت آلرژی نیست و در بسیاری موارد آغالشی است که در پی پوشیدن دستکش لاستیکی و یا تماس با پودر درون دستکش رخمیدهد. شناسهها و نشانههای این حالت شامل است بر ایجاد مناطق خشک، دارای خارش و برآغالیده که معمولاً در دستها دیده میشود.
انواع لاتکس:
کارخانهها ازمنابع طبیعی لاتکس دو نوع فرآورده تهیه میکنند:
• لاستیک سفت شده. این نوع لاتکس در محصولاتی مانند کفشهای ورزشی، تایر و توپهای لاستیکی دیده می شود. دربسیاری افراد لاستیک سفت شده سبب بروز آلرژی نمیشود.
• لاتکس اندوده. این نوع لاتکس در بعضی محصولاتی یافت میشود که کش میآیند مثل دستکشهای لاستیکی، بالنها و کاندومها. بسیاری از موارد واکنشهای آلرژی نسبت به لاتکس با این نوع لاتکس دیده میشود زیرا غالباً بهطور مستقیم روی پوست قرارمیگیرند.
• سایر لاستیکها. بهندرت، دربعضی افرادیکه نسبت به لاتکس حساس هستند نسبت به سایر محصولات لاستیکی، مثل مداد پاککن، بخش های لاستیکی اسباببازی، باندهای لاستیکی، لاستیک موجود در وسایل طبی و لاستیک موجود در موادکشسان لباس، حساسیت دیده میشود.
البته باید گفت که تماس فرآوردههای لاتکس از منابع طبیعی به دست نمیآیند. فرآوردههای حاوی لاتکس مصنوعی مانند رنگهای لاتکس کمتر سبب بروز واکنش میشوند مثل رنگ لاتکس زیرا دارای مادهی طبیعی نیستند. بعضی از درزگیرهای ضدآب ممکناست حاوی لاتکس لاستیک طبیعی باشند، اما برای اطمینان پیشاز مصرف، باید برچسب روی محصول خوانده شود.
محصولات حاوی لاتکس:
هزاران فرآوردهی مصرفی حاوی لاتکس یا لاستیک است وبسیاری از این محصولات درمنزل یا اطراف آن وجود دارند. محصولات لاتکسی رایج عبارتنداز:
• دستکش شستن ظروف
• فرش ماشینی
• کمربند لباس
• بالنها
• اسباببازیهای لاستیکی
• بطریهای آب گرم
• پستانک سرشیشه شیر
• پوشکهای یک بار مصرف
• پدهای بهداشتی
• باندهای لاستیکی
• مداد پاککن
• کاندوم
• دیافراگم
• وسایل شنا
• دسته راکت
• دستههای فرمان دوچرخه و موتور
محصولات لاتکسی درمؤسسات مراقبت از سلامت نیز دیدهمیشود. اما بهعلت مشکل آلرژی لاتکس، بسیاری از مؤسسات مراقبت از سلامت از دستکشهای غیرلاتکس استفاده میکنند. سایر فرآوردههایی که در پزشکی استفاده میشود و ممکناست حاوی لاتکس یا لاستیک باشند عبارتنداز:
•کاف دستگاه فشارخون
• گوشی معاینه
• وسایل لولهیی تزریق داخل وریدی
•سرنگها
•رسپیراتور
•پدهای الکترود
• ماسکهای جراحی
ثبت نظر