آکنه(جوش‌غرور،acne) شایع‌ترین بیماری مزمن پوست است. آکنه، یک حالت التهابی غده‌های‌سباسه seb aceous gland (یعنی چربی یا روغن) و فولیکول‌های مو hair follicle است که در صورت، گردن، قفسه‌ی‌سینه و شانه‌ها یافت می‌شود. قریب 8 نفر از هر 10نفر جوان 12و 24ساله تاحدی دچار آکنه می‌شوند. آکنه رابطه‌ی نزدیکی با‌آشفتگی هورمونی دارد که در زمان بلوغ تجربه می‌شود.
اکثریت بیماران در فاصله‌ی سنی 20تا30سالگی بهبود می‌یابند. اما در بعضی موارد در مردان بالای 30ساله دیده می‌شود. در خانم‌ها به‌ندرت تا پس‌از اوایل دهه‌ی30 طول می‌کشد و به‌طور معمول پیش‌از هر دوره‌ی قاعدگی دچار وخامت می‌شود.
وقتی بیمار نسبت به ظاهر خود حساس می‌شود آنگاه است که بیماری مزاحمت‌های فراوان ایجاد می‌کند.
پوست که تمام سطح بدن را می‌پوشاند دارای مکانیسمی شگفت‌انگیز و در هم تنیده است. پوست درخدمت سه هدف‌اصلی است که عبارتند‌از: حفاظت از اندام‌های درونی، تنظیم درجه حرارت بدن و دفع مواد زاید یاخته ومواد دفعی سیستمی. پوست مستقیماً با کار تمام بدن ارتباط دارد و از نزدیک به کار بدن پیوستگی دارد. تمام بیماری‌های پوستی ازجمله آکنه، پیامد بد کارکردن بدن به‌عنوان یک مجموعه است.
نشانه‌ها:
آکنه با پیدایش کومدون comedone یا سرسیاه، جوش‌دانه pimple کیست‌های کوچک سباسه سطحی و جوشگاه Scar مشخص می‌شود. آکنه انواع زیادی دارد. تمام این انواع با درگیری غده‌های سباسه یا غده‌های مرتبط با فولیکول‌های مو ارتباط دارند. شایع‌ترین شکل آکنه، سرسیاه است. نواحی که اساساً گرفتار آکنه می‌شوند پیشانی،گیجگاه، گونه‌ها و چانه ، قفسه‌ی‌سینه وپشت است. در موارد نادر، تقریباً تمام بدن از سرسیاه پوشیده می‌شود و با جوشگاهی‌شدن وسیع همراه است.
علل:
تمام انواع آکنه ریشه در عادات غلط تغذیه‌یی دارند مثل نامنظم‌بودن ساعات غذاخوردن، غذای نامناسب، استفاده‌ی مفرط از نشاسته و قند، مصرف بیشازحد خوراکی‌های چرب. یبوست مزمن یکی دیگر از علل اصلی آکنه است. درصورتی‌که روده‌ها به‌صورتی مناسب حرکت نداشته باشند مواد زائد با سرعتی که باید دفع نمی‌شوند و درجریان خون مواد توکسیک انبار می‌شوند. کوشش بیشازحد پوست در دفع مواد زاید اضافی سبب بروز آکنه و سایر اشکال بیماری‌های پوستی می‌شود. یک علت مهم دیگر آکنه، حالت ازبین‌رفتن حیات در پوست است که از عادات غیربهداشتی زیستن حاصل می‌شود. سایر علل نابسامانی عبارت است از مصرف بیشازحد چای، قهوه، الکل یا توتون، مطالعه‌ی شدید، استمنا و عادت به نشستن که به سوء‌هاضمه و ناتوانی عمومی منتهی می‌شود.
درمان:
درمان آکنه با تجویز پماد یا کرم به هیچ دردی نمی‌خورد. استفاده ازاین داروها فقط به فرونشانی موقتی عمل غدد سباسه می‌انجامد. در علاج طبیعی، اساساً تأکید بر جیره‌ی‌غذایی و بعضی انواع کاربرد آب است. در آغاز کار بیمار باید از جیره‌ی‌غذایی تماماً میوه به‌مدت حدود یک هفته استفاده کند. در این جیره‌ی‌غذایی باید روزانه سه‌وعده غذا مصرف شود. این جیره شامل است بر استفاده از میوه‌های تازه‌ی آبدار مانند سیب، گلابی، انگور، گریپ‌فروت، آناناس و هلو. مرکبات، موز، برگه یا میوه‌های خشک‌شده یا رنگ خورده نباید مورد استفاده قرار‌گیرند. لیمو یا آب ساده، چه داغ و چه سرد باید نوشیده شود و نه چیز دیگر. در این دوره، برای پاکسازی روده‌ها روزانه باید تنقیه‌ی آب‌گرم شود و باید از هر اقدامی برای رفع یبوست استفاده کرد.
بعداز یک‌هفته استفاده از جیره‌ی‌غذایی سراسر میوه، بیمار می‌تواند به‌تدریج از جیره‌ی‌غذایی کاملاً متعادلی استفاده کند. دراین جیره، تأکید باید روی مصرف خوراکی‌های خام به‌ویژه میوه‌ها، سبزی‌های تازه، دانه‌های جوانه‌زده، مغز آجیل خام و سرال غلات کامل به‌ویژه ارزن و برنج قهوه‌یی باشد. به فواصل یک ماهه تا شرایط پوست بهبود یابد می‌توان از دوره‌های کوتاه‌تر مصرف میوه به‌مدت سه روز یا بیشتر استفاده کرد.
در بهبودی توجه دقیق به جیره‌ی‌غذایی اهمیت فراوان دارد. مصرف خوراکی‌های حاوی نشاسته، پروتئین و غذاهای چرب باید محدود شود. گوشت، قند، چای پررنگ یا قهوه، چاشنی‌ها، ترشی‌ها، غذاهای تصفیه و پردازش شده و نیز نوشابه‌های سبک، آب‌نبات، بستنی و فرآورده‌های تهیه شده از قند و آرد سفید ممنوع است.
دردرمان آکنه از دو ویتامین، یعنی نیاسینniacin و ویتامینA با موفقیت استفاده شده‌است. درمان با ویتامین شامل است بر استفاده از 100میلی‌گرم نیاسین 3بار در روز و ویتامینA با مقدار خوراک بالا تا 150/000 واحد در روز که نباید بیش‌از یک‌ماه مصرف شود. ویتامینE نیز ازنظر حیاتی برای پیشگیری از ایجاد جوشگاه آکنه و ازبین‌بردن اسکارهای قدیمی مؤثر است. یک داروی مؤثر دیگر در قلمرو تغذیه که به‌نظر می‌رسد امید تازه‌یی در درمان آکنه باشد روی است. دربعضی موارد با استفاده از روی نتایج فاحشی به‌دست آمده است. روی را باید به‌صورت مقدار خوراک درمانی50 میلی‌گرم سه‌بار در روز مورد استفاده قرار‌داد و بعداز بهبود قابل‌توجه می‌توان به‌تدریج از میزان روی کاست.
درمان موضعی:
دردرمان موضعی، باید از کمپرس داغ برای بازکردن منافذ و فشردن مواد زاید استفاده کرد. سپس باید با آب سرد ضایعه را شست. گرفتن حمام آفتاب و هوا و قرار‌دادن تمام بدن زیرخورشید و هوا بسیار سودمند است. می‌توان از کیسه‌هایی استفاده کرد که حاوی خیار رنده شده، جودوسرپخته در شیر و هویج پخته‌ی خامه‌یی باشد که بسیار مؤثر می‌باشند و روی ضایعه قرارمی‌گیرند.
در درمان آکنه، استفاده از پوست پرتقال با ارزش است. به‌این‌منظور پوست را به‌خوبی روی یک تکه سنگ با آب کوبیده و روی منطقه‌ی مبتلا قرار می‌دهند. ثابت شده‌است که استفاده از لیمو نیز در ازبین‌بردن جوشدانه‌ها و آکنه سودمند است و باید به‌طور منظم مورد استفاده قرارگیرد.
یک قاشق چای‌خوری آب گشنیز مخلوط با نوک قاشق پودر زردچوبه، یکی دیگر از داروهای مؤثر خانگی برای جوش‌دانه‌ی پوست و سرسیاه است. این آمیزه را باید پس‌از شستشوی کامل، هرشب پیش‌از رفتن به بستر روی صورت گذاشت.
آب سیب‌زمینی خام نیز در پاک‌کردن لکه‌ها و جراحات پوست بسیار با ارزش است. قدرت پاکسازی آب سیب‌زمینی به‌خاطر محتوای بالای پتاسیم، گوگرد، فسفر و کلر موجود در سیب‌زمینی است. اما این عناصر فقط وقتی سیب‌زمینی خام است و به‌صورت ترکیب ارگانیک زنده با ارزش است. استفاده از حمام داغ نمک اپسوم، هفته‌یی دوبار در تمام موارد آکنه سودمند است. این حمام با افزودن 1/5 کیلوگرم نمک اپسوم به 50 لیتر آب حدود 100 درجه‌ی فارنهایت حاصل می‌شود. بیمار باید 25تا35 دقیقه درحمام باقی‌بماند تا آزادانه عرق کند. بعداز حمام، بیمار باید به‌تدریج خود را خنک کند.
ثبت نظر