شماره ۱۰۲۵

نگاهی به آلرژی مایت گردوغبار (۲) (بخش پایانی)

دکترمحمدعلی اشرف مدرس - داخلی

نگاهی به آلرژی مایت گردوغبار (۲) (بخش پایانی)

آزمون‌جلدی آلرژی:

برای تعیین نوع آلرژی، می‌توان از آزمون‌ جلدی آلرژی استفاده کرد. دراین‌صورت، بیمار برای انجام این آزمون به متخصص آلرژی ارجاع می‌شود.
دراین آزمون، مقدار بسیار جزئی عصاره‌های خلوص یافته‌ی آلرژن شامل عصاره‌ی مایت گردوغبار را در سطح منطقه‌یی از پوست قرارمی‌دهند که قبلاً خراش داده‌اند. این آزمون معمولاً درساعد انجام می‌شود ولی می‌توان آن را در بخش بالایی پشت نیز انجام داد.
بعد‌از 15‌دقیقه، پزشک یا پرستار پوست را ازنظر بروز واکنش‌های آلرژیک نگاه می‌کند. در‌صورت وجود آلرژی مایت گرد‌وغبار، روی پوست محل قراردادن عصاره‌ی مایت گرد‌و‌غبار، یک برجستگی قرمز و خارش دار ایجاد می‌شود. شایع‌ترین عارضه‌ی‌جانبی این آزمون‌های جلدی، خارش‌و قرمزی است. معمولاً این عوارض‌جانبی ظرف‌30‌دقیقه برطرف می‌شوند.

 آزمایش خون:

دربعضی موارد، به‌علت وجود بیماری پوست یا به سبب تداخل‌ با بعضی داروها نمی‌توان آزمون‌جلدی انجام داد. به‌جای این آزمون، یک آزمایش خون انجام می‌شود و خون ازنظر وجود آنتی‌بادی‌های به‌وجود آورنده‌ی آلرژی اختصاصی نسبت به آلرژن‌های شایع مختلف ازجمله مایت گرد‌و‌غبار، غربالگری می‌شود.
نتیجه‌ی‌ این آزمون ‌نحوه‌ی حساسیت بیمار به آلرژن را نیز نشان می‌دهد. نخستین‌ درمان برای کنترل آلرژی مایت گردو‌غبار، پرهیز تا حد امکان از مایت‌های گرد و غبار است. وقتی میزان تماس با مایت گرد‌و‌غبار به حداقل رسید باید انتظار داشت مقدار واکنش‌های آلرژیک کمتر شده یا ازشدت واکنش‌ها کاسته شود. اما امکان حذف کامل مایت گرد وغبار از محیط وجود ندارد. همچنین ممکن‌است بیمار نیازمند دارو برای کنترل نشانه‌ها باشد.

داروهای آلرژی:

می‌توان از یکی از داروهای زیر برای بهبود نشانه‌های آلرژی بینی استفاده کرد:
•‌‌ آنتی‌هیستامین‌ها از میزان تولید مواد‌شیمیایی دستگاه ایمنی که درواکنش‌ آلرژیک فعال هستند می‌کاهند. این داروها خارش، عطسه و آبریزش بینی را تسکین می‌دهند. می‌توان ازقرص‌های آنتی هیستامین‌ مثل فکسوفنادین، لوراتادین، ستیریزین و نیز شربت‌های ‌آنتی‌هیستامین‌ برای کودکان استفاده نمود. آنتی‌هیستامین‌هایی که به‌صورت افشانه‌ی بینی استفاده می‌شوند. عبارتند از آزلاستین azelastine و اولوپاتادین.
کورتیــکوستروئیـــدهایی که به‌صورت افشانه‌ی بینی مورد استفاده‌اند سبب کاهش التهاب و کنترل نشانه‌های تب‌یونجه می‌شوند. این داروها شامل است بر فلوتیکازون پروپیونات مومتازون فوروآت، تریامسینولون، سیکلوزوناید. میزان عرضه‌ی کورتیکوستروئید دراین داروها پایین است و احتمال بروز  عوارض‌جانبی با آنها در مقایسه با کورتیکوستروئیدهای خوراکی بسیار کمتر است.
•‌‌ ضد‌احتقان‌ها به جمع‌شدن بافت‌های متورم در راهگذر‌های بینی کمک کرده و تنفس از راه بینی را آسان‌تر می‌سازند. بعضی از قرص‌های آلرژی، ترکیبی از یک آنتی‌هیستامین ‌و یک ضد‌احتقان هستند. ضد‌احتقان‌های خوراکی، فشارخون را افزایش می‌دهند و در‌صورت وجود فشارخون بالا، گلوکوم یا بیماری قلب‌وعروق و در مردانی دچار بزرگی پروستات نباید مصرف شوند. این دارو سبب بدتر شدن وضع می‌شود. درمورد ایمنی مصرف این داروها باید نظر پزشک را جویا شد.
افشانه‌های ضد‌احتقان بینی در کوتاه‌مدت به‌سرعت سبب کاهش نشانه‌های آلرژی می‌شوند. درصورت استفاده ازاین افشانه‌ها به‌مدت بیش‌از 3‌روز در واقع ممکن‌است وضع احتقان بینی بدتر شود.
•‌‌ کرومولین سدیم از آزادشدن ماده‌ی‌شیمیایی دستگاه ایمنی جلوگیری کرده و از شدت نشانه‌ها می‌کاهد. لازم است این دارو چند‌بار در روز مورد استفاده قرارگیرد و وقتی پیش‌از ایجاد شناسه‌ها و نشانه‌ها استفاده شود بسیار موثر است. عوارض‌جانبی مصرف کرومولین سدیم چندان زیاد نیست.
•‌‌ تعدیل‌کننـده‌های لکوترین، اثر بعضی مواد‌شیمیایی دستگاه ایمنی را بلوک می‌کنند. ممکن‌است پزشک این قرص‌ را تجویز کند. مونتلوکاست ازجمله این داروها است. عوارض‌جانبی مونتلوکاست عبارتند‌از: عفونت مجرای فوقانی تنفس، سردرد و تب. عوارض‌جانبی که کمتر دیده می‌شوند عبارتند‌از: تغییرات رفتاری یا خلقی مانند اضطراب یا افسردگی.

سایر روش‌های درمانی:

•‌‌ ایمونوتراپی. می‌توان دستگاه ایمنی را به گونه‌یی تعلیم داد که نسبت به آلرژن حساس نباشد. این‌کار ازطریق تزریق یک دسته شات آلرژی موسوم به ایمونوتراپی انجام می‌شود. با تزریق یک یا دو شات در هفته بدن، درمعرض مقدار بسیارکمی آلرژن قرارمی‌گیرد و دراین‌مورد، پروتئین‌ حیوانی است که سبب ایجاد واکنش آلرژی می‌شود. مقدار موجود در شات به‌تدریج و معمولاً ظرف یک دوره‌ی‌3تا6 ماهه افزایش می‌یابد. هر 4‌هفته به‌مدت 3تا‌5 ماه لازم است از شات‌های نگاهداری استفاده شود. معمولاً از ایمونوتراپی وقتی استفاده می‌شود که با سایر درمان‌های ساده، جواب مناسبی به دست نمی‌آید.
•‌‌ شستشوی بینی. می‌توان از ظرف نتی یا بطری‌های خاصی که به‌این‌منظور ساخته شده‌اند برای تمیز‌کردن حفرات بینی از مخاط غلیظ و عوامل آغالنده استفاده کرد. همچنین می‌توان از محلول آب نمک استفاده نمود. آب مورد استفاده باید تقطیر شده واستریل بوده و قبلاً جوشیده شده و یا برای گرفتن ذرات از فیلـتر گـذرانده شده باشد.
پرهیز از تماس با مایت‌های گردوغبار بهترین راهکار کنترل آلرژی مایت ‌گرد‌و‌غبار است. درعین‌حال که نمی‌توان مایت گرد‌وغبار را به‌طور کامل از محیط ‌خانه حذف کرد ولی می‌توان به‌طور قابل‌توجه از تعدادشان کاست. دراین‌زمینه، موارد زیر پیشنهاد می‌شود:
•‌‌ استفاده از پوشش‌های ضدآلرژن برای بستر. ملحفه و بالش‌ها را در پوشش‌های ضد گرد‌وغبار یا جلوگیری‌کننده از آلرژن‌ قراردهید. این کاورها از مواد سبکی ساخته‌ شده‌اند و از پرگنه‌‌سازی یا فرار مایت‌های گردوغبار از ملحفه یا بالش جلوگیری می‌کنند. ملحفه‌ها را درکاورهای ضد‌آلرژن قراردهید.
شستشوی هفتگی رختخواب. تمام ملحفه‌ها، پتوها، بالش‌ها و کاور رختخواب را باید هر هفته درآب داغی شست که حداقل5/54 درجه حرارت داشته باشد تا مایت‌های گرد‌وغبار از‌بین‌رفته و آلرژنی موجود نباشد. اگر نتوان رختخواب را شست آنها را باید حداقل به‌مدت 15‌دقیقه در درجه حرارت بالای 4/54 خشک‌شویی کرد تا مایت‌ها از‌بین بروند و سپس رختخواب‌ برای ازبین‌رفتن آلرژن‌ها شسته و خشک شود. وسایلی که قابل‌شستشو نیستند باید به‌مدت 24 ساعت برای کشته‌شدن مایت‌های گردو غبار فریز شوند ولی با این کار آلرژن‌ها ازبین نمی‌روند.
پایین نگاه‌داشتن میزان رطوبت. میزان رطوبت نسبی در خانه باید زیر‌50‌ درصد باشد. استفاده ‌از دستگاه رطوبت‌زدا یا ایرکاندیشن به پایین‌آمدن رطوبت کمک می‌کند.
انتخاب درست ملحفه. باید از کاورهایی پرهیز کرد که به آسانی گرد‌وغبار را حبس می‌کنند و شستن‌شان دشوار است.
خرید بازیچه‌های قابل شستشو. غالباً این بازیچه‌ها را باید در‌آب داغ شست و به‌طور کامل خشک کرد. همچنین این بازیچه‌ها باید دور از بستر جا داشته باشند.
گرفتن گرد‌وغبار. به‌جای پارچه‌های خشک از پارچه‌های مرطوب یا روغنی برای گرفتن گرد‌وغبار استفاده کنید. این کار از ورود گرد‌وغبار به هوا و دوباره مستقر‌شدن در جای خـود جلوگیری می‌کند.
واکوئـوم‌کـردن مرتـب. استفاده از جاروبرقی برای فرش‌ماشینی و وسایل روی دیوار سبب گرفته‌شدن گرد و غبار از سطوح می‌شود ولی استفاده ازاین وسیله برای گرفتن مایت‌گرد‌وغبار و‌آلرژن‌های مایت گرد‌و‌غبار مؤثر نیست. دراین‌مورد باید از جارو‌برقی‌هایی استفاده کرد که کیسه‌ی‌ دو لایه دارند یا مجهز به فیلتر‌های خاص‌HEPA هستند. درصورتی‌که آلرژی‌ بیمار شدید باشد باید شخص دیگری اقدامات مربوط به گردگیری را انجام دهد.
پرهیز از وسایل خانگی. هرچیزی که گرد‌وغبار به‌خود می‌گیرد مایت گرد‌وغبار را به‌خود جمع می‌کند. رومیزی‌ها، وسایل تزئینی، کتاب‌ها، مجلات و روزنامه‌ها را از اتاق خواب دورکنید.
دور‌کردن ماوای مایت. فرش‌ماشینی جای راحتی برای مایت گرد‌و‌غبار است. درصورتی‌که فرش رطوبت را به‌خود بگیرد این وضع بدتر می‌شود.
استفاده از فیلترهای قوی و ایرکاندیشن.

 

تعداد بازدید : 4371

ثبت نظر

ارسال