شماره ۱۰۳۸

ارتباط پروتئین SIRT1 با کبد چرب و چاقی

دکتر حسن خاجی - فوق تخصص گوارش

متابولیسم غیرطبیعی مرتبط با چاقی را می‌توان تا حدودی با اثر متقابل دو تنظیم‌کننده‌ی سوخت‌و‌ساز بدن به‌نام‌های داستیلاز SIRT1 وابسته به NAD(NAD-Dependent Deacetylase) (SIRT1) و فاکتور رشد شماره ۲۱ فیبروبلاست (FGF21) کنترل کرد. با استفاده از مدلهای تجربی، محققان دریافتند که کمبود یا فقدان پروتئین SIRT1 در کبد منجر به سطوح پایینتر پروتئین ترشح شده در کبد FGF21 شده و باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری کبد چرب و چاقی می‌شود.

هنگامی‌که سطوح FGF21 در کبد مدل‌های تجربی بالا باشد، برخی‌از سلول‌های چربی سفید به سلولهای چربی قهوه‌ای تبدیل می‌شوند که این کار باعث تولید حرارت و سوزاندن کالری بیشتر می‌شود. با جمع شدن چربی‌های بیشتر، چربی سفید انرژی را به‌صورت چربی ذرات بزرگ ذخیره می‌کند، در‌حالی‌که چربی قهوه‌ای دارای ذرات چربی بسیار کوچکتری است و متخصص در سوزاندن آنهاست که این کار باعث تولید حرارت می‌شود. در انسان، شواهدی وجود دارد که چربی قهوه‌ای بیشتر با وزن کمتر بدن در ارتباط است. پیداکردن راهی برای تبدیل چربی سفید به چربی قهوه‌ای به‌طور بالقوه‌ای می‌تواند سبب کاهش چاقی و دیگر بیماریهای متابولیکی شود.

این تحقیق که در مجله‌ی Gastroenterology منتشر شده است، توسط دکتر مانگوی‌زانگ و گروه او در دپارتمان طب داخلی دانشکده پزشکی بوستون انجام شده است.

در تجربیات قبلی، آزمایشگاه دکتر زانگ نشان‌داد که زمانی که رژیم غذایی دارای چربی بالایی بود افزایش پروتئین کبدی SIRT1 باعث کاهش بروز کبد چرب در مدلهای تجربی شد. با این‌حال، سازوکار آن نامعلوم بود. برای تعیین چگونگی رخداد این امر، آزمایشگاه دکتر زانگ از مدل منحصر به‌فرد موشی که پروتئین کبدی SIRT1 را نداشت استفاده کرد، که منجر به افزایش سطوح چربی کبدی، افزایش وزن بدن، و کاهش مصرف اکسیژن شبانه شد. این امر همچنین منجر به کاهش سطوح کبدی FGF21 شد که با تغییرات متابولیک غیرطبیعی چربی در کبد و بافت چربی بدن همراه بود.

با این حال، زمانی که سطوح کبدی SI.RT1 و FGF21 افزایش یافت، برخی‌از سلول‌های چربی سفید تغییر‌کرده و به سلول‌های چربی قهوه‌ای تبدیل شدند، که این امر توانست مصرف اکسیژن کل بدن را افزایش داده و گرمای بیشتری تولید کند. این تغییرات در سلول‌های چربی ناشی‌از افزایش FGF21  می‌تواند از‌دست‌دادن وزن بیشتر، داشتن توده‌ی چربی کمتر و کاهش رشد کبد چرب را در موش‌های مورد مطالعه توضیح دهد.

به گفته‌ی دکتر زانگ نویسنده‌ی این تحقیق: «چربی سفید اضافی شکم در انسان خطر بیماری‌های قلبی، دیابت و دیگر بیماری‌های متابولیک را افزایش می‌دهد و اگر بتوانیم با بالابردن سطح FGF21 چربی سفید را به چربی‌های قهوه‌ای تبدیل کنیم این امر می‌تواند به‌طور بالقوه ازنظر درمانی مفید واقع شود».

 

 

تعداد بازدید : 1318

ثبت نظر

ارسال