ساخت مکمل های غذایی از تفاله گیاهان

زهرا جعفری آذر در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره فعالیتهای این دانشکده در روند تولید داروهای گیاهی گفت: در فرایند ساخت داروهای گیاهی با استفاده از مواد موثر گیاه مثل عصاره، اسانس و بخشهای مختلف آن که برخلاف مواد شیمیایی، در آزمایشگاه و لابراتوارها ساخته نشده و زاییده طبیعت است، محصول دارویی برای مصارف مختلف و در اشکال گوناگون از جمله؛ قرص، کپسول، آمپول، پماد، کرم، قطره، شربت، شیاف و ...ساخته می شود که این بخش، در واقع کار ما است و در حوزه داروسازی جای می گیرد.

وی با بیان اینکه بخشی از کار تحقیقاتی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی آزاد که سالهاست بروی آن متمرکز شده ایم، به خود گیاه و خواص دارویی آن اختصاص دارد، افزود: در این فرایند ما ضمن مطالعه بر روی گیاه با روشهای مناسب و مختلف، مثل عصاره گیری، اسانس گیری، پودر کردن و ... داروهایی را به اشکال مناسب و بمنظور موارد استفاده گوناگون، تهیه می کنیم. بطور مثال؛ دارویی که از گیاه ختمی تولید می شود و نرم کننده گلو است و یا شربتهای ضد سرفه با منشا گیاهی از جمله آویشن و عسل که در بازار عرضه می شود.

رئیس دانشکده داروسازی و علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی آزاد افزود: یکی از نخستین اقدامات همکاری با یکی از صنایع داروسازی بود که بر اساس آن، داروهایی را از گیاهانی مثل اکالیپتوس، بابونه، شیرین بیان، علف چای، نعنا فلفلی و ... در شکلهای مختلف ساختیم.  بطور نمونه؛ از گیاه بابونه لوسیونی برای پوست و از اسانسهای گیاهی نیز شیاف دارویی تولید کردیم.

جعفری آذر با بیان اینکه دانشکده داروسازی و علوم دارویی باتوجه به دارا بودن رشته صنایع غذایی پا را صرفا از تولید داروهای گیاهی فراتر گذاشته و در حال مطالعه بمنظور استفاده از این گیاهان و نیز تفاله آن برای ساخت مکمل های غذایی است، اظهار داشت: در شرایطی که هم اکنون تفاله گیاهان دارویی، عمدتا یا بعنوان خوراک دام استفاده و یا با هزینه های زیاد بعنوان زباله دفع می شوند، ما فعالیت در این حوزه را یک سال پیش آغاز کردیم. انگیزه اصلی ما از این اقدام، فراهم ساختن امکان تولید مکملهایی برای رفع کمبود املاح و مواد مغذی مورد نیاز بدن از جمله؛ آهن و سایر فلزات، پتاسیم، آنتی کسیدان، پروتئین و ... بود.

وی با اشاره به مطالعات صورت گرفته بر روی تفاله برخی از این گیاهان، گفت: در این راستا ضمن فرموله کردن نتایج مطالعات، مکمل و داروها را در اشکالی همچون قرص یا کپسول تهیه کرده ایم و فعلا با فعالیتهای تکمیلی تحقیقاتی، در حال امکان سنجی ساخت محصولات از تفاله گیاهان دارویی هستیم.

جعفری آذر در ادامه، به بررسی دانه کنجد اشاره کرد و اظهار داشت: معمولا هرآنچه از فواید کنجد به ذهن عموم خطور می کند، روغن آن است. اما پس از روغن گیری از این دانه، مقدار زیادی تفاله بر جای می ماند که ما در پروسه مطالعات و بررسی های علمی خود، مشغول فعالیت برای دستیابی به موارد استفاده دیگر از دانه کنجد و خصوصا تفاله آن هستیم.

وی در خصوص روند علمی فعالیت در این حوزه گفت: ما در بدو امر، در گروه فارماکاگنزی (Pharmacognosy) کار را آغاز می کنیم این گروه به ما می گوید چه گیاهی، گیاه دارویی است و اگر گیاه دارویی است، چه اثراتی می تواند داشته باشد. در ادامه نیز گیاه دارویی را در گروه فارماسیوتیکس (Pharmaceutics) مورد مطالعه و بررسی قرار داده و نهایتا فرموله می کنیم که تبدیل به چه شکل دارویی شود. البته ما در این دانشکده، گروه بالینی هم داریم که در صورت نیاز، کار بالینی روی داروها در آنجا صورت می گیرد و  سم شناسان ما، آزمایشات ضروری را انجام می دهند.

رئیس دانشکده داروسازی و علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی آزاد افزود: در این راستا لازم است تفاهمنامه هایی با دستگاه های مسئول و ذیربط منعقد شود تا علاوه بر همکاری و مشارکتهای خارج از مجموعه دانشگاه آزاد، بتوانیم از زمین های بسیار خوب واحدهای خود دانشگاه آزاد در واحدهایی همچون رودهن، شهر قدس و آیت الله آملی، در زمینه کاشت گیاهان دارویی بهره ببریم.