لختگی خون، تهدید جدید برای سلامت فضانوردان

به گزارش هفته نامه پزشکی امروز به نقل از خبرگذاری برنا 

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ تحقیقات در مورد اثرات بالقوه اقامت‌های درازمدت در فضا بر بدن انسان هنوز ادامه دارد. محققان در همین راستا تهدید جدیدی را کشف کردند که می‌تواند جان فضانوردان را در سفرهای فضایی طولانی‌مدت به خطر بیندازد. این مشکل جدید در سیاهرگ ژوگولار داخلی (IJV) به وجود می‌آید که یک رگ خونی اصلی که از مغز به گردن وصل می‌شود.

نتایج یک تحقیق بر روی ۱۱ فضانورد با سابقه اقامت در ایستگاه بین‌المللی فضایی نشان داد که ۶ نفر از این فضانوردان در یک بازه تنها ۵۰ روزه به مشکل توقف یا وارونگی جریان خون در این رگ خاص دچار شده‌اند. یکی از این فضانوردان نیز به مشکل ایجاد لخته خون (ترومبوز) در این رگ دچار شده بود. مشکلی که اولین بار است به عنوان یکی از پیامدهای سفر فضایی ثبت می‌شود.   

به گفته تیم تحقیقاتی پشت این پژوهش، این مسئله باید پیش از اعزام فضانوردان به سفرهای طولانی‌مدت فضایی به مریخ مورد بررسی قرار گیرد. هنوز روشن نیست که این نوع ترومبوز چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت اما ممکن است با عوارض شدید و حتی مرگباری همراه باشد.

گرانش موجود بر روی زمین کار انتقال خون را از سر به دیگر اندام‌های بدن، انجام می‌دهد به همین دلیل است که اگر برای مدتی طولانی بر روی دست‌های خود بایستید، احساس عجیبی خواهید داشت. اما در محیط ریزگرانشی ایستگاه بین‌المللی فضایی قضیه فرق می‌کند. با این حال اختلال در روند طبیعی جریان خون تنها خطری نیست که باید نسبت به آن نگران باشیم.

در مقاله منتشر شده از این تحقیقات آمده است: «تغییر جریان گردش خون به سمت سر در طی تجربه طولانی مدت شرایط بی‌وزنی به پف صورت، کاهش حجم پاها، افزایش حجم سکته مغزی (SV) و کاهش حجم پلاسما منجر می‌شود.»

اگرچه برای تعیین گستره این مشکل و راهکار مهار آن در سفرهای فضایی آتی به مطالعات بیشتر نیاز است، اما تعداد بالای فضانوردانی که به نوعی از مشکل جریان خون دچار شده‌اند، نگران‌کننده است.

براساس یافته‌های مطالعات پیشین، اقامت در فضا همچنین تراکم استخوان‌ها را کاهش داده، آرایش باکتری‌های روده را تغییر می‌دهد و به مغز فشار می‌آورد.