شماره ۹۶۳

کنترل عفونت (۱)

دکترعزت‌اله خامسی - دندانپزشک - بهداشت عمومی

مقدمه و تاریخچه:
چندین ‌سال قبل ازتولد حضرت مسیح درچین شخصی به نام Huang درنوشته‌های خود اشاره‌یی به بیماری‌های درونی و بیماری‌های دهان و دندان وهمینطور بهداشت عمومی جامعه‌دارد. مصریها که جراحان خوبی داشتند سالها قبل از تولد حضرت مسیح جراحی را براساس علم وفن وتجربه‌ی آن زمان انجام می‌دادند در صورتی‌که از میکروارگانیسم‌های پاتوژن و راههای انتقال بیماریها بی‌اطلاع بودند. دقت درکنترل عفونت در بیمارستان‌ها و مطب‌ها ازاینجا سرچشمه می‌گیرد که درقرن هفدهم تاجری عینک ساز درکشور هلند به نام Vanleeuwen Hoek باکنجکاوی در عدسی‌های عینک موفق به ساخت میکروسکوپ کوچکی که تاحدود پانصد بار بزرگ‌نمایی داشته می‌شود که با آن موفق به دیدن ذرات ریز و باکتریها وآزمایش‌اسپرم می‌گردد. درقرن نوزدهم دربیمارستان عمومی شهر وین یکی ازجراحان زنان و زایمان به نام Semmel Weis که مجارستانی تبار بود متوجه می‌شود که بسیاری زنان پس از زایمان دچار تبهای عفونی‌شده و گروه زیادی از آنان فوت می‌کنند. او تصور می‌کند شاید حضور دانشجویان پزشکی که ازاتاق تشریح اجساد به اتاق عمل می‌آمدند باعث این‌کار می‌شود زیرا در آن موقع شستن دستها و پوشیدن روپوش سفید به صورت اجباری مرسوم نبود و جراحان برای عمل دست نمی‌‌شستند و بدون دستکش وماسک کار می‌کردند چون ازوجود میکروبها بی‌اطلاع بودند وفقط بعد ازجراحی برای پاک کردن خون دست‌شویی مرسوم بود. دکتر سمیل وایس پیشنهاد کرد که لوازم جراحی درمحلول فنول گذاشته شود و دانشجویان از اتاق تشریح به اتاق عمل نیایند بعد ازمدت کوتاهی متوجه شد که تعداد مرگ ومیر زنان دربخش کاهش یافت ولی متأسفانه آن موقع عقاید او را نپذیرفتند تا درهمان قرن نوزدهم لوئی پاستور زیست‌شناس و شیمی‌دان فرانسوی با نشان دادن میکروارگانیسم‌ها درتخمیر مواد وسپس درانتقال بیماریها توسط میکروسکوپ وساخت واکسن ضد‌‌بیماری هاری نظریات سمیل وایس پذیرفته شد و Lister دانشمند انگلیسی با معرفی داروهای آنتی‌باکتریال سبب کاهش مرگ وبیمار در اتاق‌های عمل و پیشگیری از انتقال عفونت گردید و دراین موقع بود که دربیمارستانها قسمتی به نام آزمایشگاه تأسیس گردید وتحصیل دانش پاتوبیولوژی جزء دروس پزشکی قرارگرفت. درسال 1884 رابرت کخ آلمانی نشان داد که چگونه بیماری سل ریوی توسط Mycobacterium Tuberculosis از راه مجاری تنفسی از شخصی بیمار به اشخاص سالم منتقل می‌شود. درسال 1881 Miller آمریکایی که پزشک و دندانپزشک بود پیشنهاد نمود که درس میکرب‌شناسی و کنترل عفونت قسمتی از برنامه‌ی دروس علوم پزشکی شود و دانشجویان  علوم پزشکی با مسأله‌ی Cross Infection آشنا گردند و پزشکان و دندانپزشکان ازبه‌کارگیری Aseptic Technique بهره‌مند گردند.
دربیمارستان یا مطب یا بخشهای دانشکده‌های دندانپزشکی امکان دارد بیماریهای زیر حداقل به صورت Nosocomial Infection منتقل شوند.
1ـ سرماخوردگی
2ـ آنفلوانزا
3ـ فازنژیت
4ـ ذات‌الریه
5ـ سل ریوی
6ـ آبله مرغان
7ـ سرخجه
8ـ سرخک
9ـ اریون
10ـ عفونت‌های Cytomegalovirus
11ـ انواع Herpes
12ـ Epstein Barr Virus
13ـ هپاتیت‌B وC
14ـ HIV و سرانجام AIDS
 15ـ عفونت های Chlamydial
 16ـ عفونتهای گونوکوکی
 که مجموعه‌ی‌ آنها را به نام عفونتهایAirborne وخونی Blood Borne می‌نامیم و با توجه به مقاومت اسپورها و مقاومت بعضی میکروبهای گرم مثبت وگرم منفی به آنتی بیوتیک‌ها اهمیت مسأله بهتر روشن می‌شود.
دربیمارستان‌هایی‌که رعایت کنترل عفونت نشود محتمل است بیماری که برای درمان بیماری خود مراجعه کرده و پس از جراحی یا درمان طبی وبهبودی با بیماری دیگری که دربیمارستان دریافت کرده مرخص شود و همین امر باعث شده که سالها است دربیمارستان‌ها واخیراً در دانشکده‌های دندانپزشکی کمیته‌ی کنترل عفونت‌تشکیل شده است که درآن پاتوبیولوژیست‌ها و جراحان و متخصصان مدیریت بیمارستان وبهداشت عمومی نقش اساسی دارند.
درمقاله‌ی زیر به‌طورخلاصه مباحثی ازکنترل عفونت‌ در بیمارستانها شرح داده می‌شود.
درقرن گذشته که دانش پزشکی به پیشرفتهای سریعی به خصوص در زمینه‌ی آنتی‌بیوتیکها نائل شد مشکلی مورد توجه قرارگرفت وآن مقاومت بعضی باکتریها در مقابل آنتی‌بیوتیکها وعدم تأثیر آنها بر ویروس‌ و ازدیاد وتنوع بیماری‌های ویروسی است که با توجه به آن در بیمارستان نهایت اهمیت را دارد.
دراین مقاله به طور اختصار اهمیت انتقال وانتشار باکتری‌ها و ویروس‌ها و قارچ‌ها را در محیط بیمارستان و راه مبارزه به خصوص درمورد عفونتهای میکربی شرح داده می‌شود.
استافیلوکوکها از باکتریهایی می‌باشند که نسبت به آنتی‌‌بیوتیکها می‌توانند مقاومت پیدا کنند و بنابراین مبارزه با آنها مشکلتر می‌شود. این باکتریها عامل مهمی در  انتشار و انتقال  عفونت درمحیط بیمارستان به شمار می‌آیند و بسیار امکان دارد بیماری‌برای یک کسالت جزئی و غیرعفونی وارد بیمارستان شود و با یک عفونت استافیلوکوکی بیمارستان را ترک کند. کارمندان بیمارستان نیز در این مواقع مصون نبوده درمعرض انواع عفونتها قراردارند. بنابراین به نظر می‌رسد لازم است در هربیمارستان مبارزه‌ی اساسی برضدمیکروب‌ها انجام گرفته و از انتشار آنها در محوطه‌ی بیمارستان جلوگیری شود.

تعداد بازدید : 1874

ثبت نظر

ارسال