شماره ۹۸۸

دوستی‌ها

دکترحسین نجمی - روانپزشک

دوستی بر سلامت و بهزیستی انسان تأثیر فراوان دارد ولی ساخت بنیان دوستی و حفظ آن همیشه هم آسان نیست. باید به اهمیت دوستی در زندگی خویش پی برد و راه‌هایی برای توسعه و پرورش آن آموخت.

دوستان خوب، برای سلامت آدمی هم خوب هستند. دوستان می‌توانند به انسان کمک کنند تا ازلحظه‌ها لذت ببرد و نیز در اوقات بد، حامی و پشتیبان انسان باشند. تنهایی با دوست از بین می‌رود و بخت همراهی لازم نیز با دوست فراهم می‌گردد. دوستان می‌توانند:
• حس تعلق و هدف را درانسان افزایش دهند.
• شادی را تقویت کنند.
• از استرس بکاهند.
• ارزش نفس را بهبود بخشند.
•  به شخص کمک کنند با ضربه‌هایی مانند طلاق، کسالت جدی، از دست‌دادن شغل یا مرگ محبوب مقابله کند.
• شخص را به تغییر یا پرهیز از عادات ناسالم زندگی مانند شرب مفرط یا فقدان نرمش، تشویق کنند.
چرا در بعضی مواقع ایجاد پیوند دوستی یا حفظ پیوند دوستی دشوار و سخت است؟

حافظ می‌گوید:

 درخت دوستی بنشان که کام دل به‌بار ‌آرد
                                نهال دشمنی برکن که رنج بی‌شمار آرد
                                                         (دیوان 78)

بسیاری از افراد ایجاد روابط دوستانه جدید یا حفظ پیوندهای دوستی موجود را دشوار می‌یابند. پیوند‌های دوستانه، پشتوانه‌یی برای سایر اولویت‌ها مانند کار یا مراقبت از فرزندان یا بیماران سالمند به شمار می‌رود. به علت تغییرات در زندگی یا علایق.
 ممکن است شخص و دوستانش جدا از هم رشد کرده باشند. گاهی هم ممکن است، به شهری تازه رفته و سکونت گزیده باشند و راهی برای ملاقات با افراد جدید نیافته باشند.
 ایجاد و حفظ پیوندهای خوب دوستانه به تلاش نیاز دارد. اما سرخوشی و راحتی ناشی‌از دوستی، این سرمایه‌گذاری را با‌ارزش می‌کند.
تعداد دوستان:
نیازی به هدف گرفتن برای رسیدن به تعداد خاصی از دوست نیست. بعضی افراد از تعداد زیاد و شبکه‌های دوستی متنوع سود می‌برند، حال آنکه عده‌یی دیگر کانون و حلقه‌ی کوچکتری از دوستان را ترجیح می‌دهند. همچنین، دوستی انواع مختلفی هم دارد. ممکن‌است تعداد دوستانی که با آنها می‌توان درد دل کرد اندک باشد و ازطرفی تعداد دوستانی که با‌هم به سینما می‌روند یا ورزش می‌کنند و یا وسایل غذا پختن مشترک دارند، زیاد باشند. درهرحال باید توجه داشت کدام یک از‌این انواع دوستی مؤثر است و درمجموع باید گفت که کیفیت این روابط مؤثرتر و با اهمیت‌تر از تعداد دوستان است.
راه‌های ایجاد پیوند با افراد جدید:
 می‌توان از مراحلی برای ملاقات با افراد جدید و به‌وجود آوردن علقه‌ی دوستی استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال:
• رفتن به بوستان یا پارک نزدیک محل زندگی. پارک نزدیک محل زندگی بهترین جا برای یافتن همسایگان وانجام گفتگو با آنها است.
• شرکت در برنامه‌های خانه محله. می‌توان درکلاس‌های ورزشی یا تناسب اندام‌ خانه‌های محله شرکت کرد و با تشکیل گروه پیاده‌روی به برقراری دوستی با همسایگان اقدام کرد.
دعوت همسایگان به ناهار. همسایگان را می‌توان برای صرف چای و قهوه و یا غذا به خانه دعوت کرد.
قبول دعوت. در‌صورت دعوت به گردهمایی اجتماعی،  باید دعوت را پذیرفت. باید با شخصی که اخیراً شخص را برای انجام فعالیتی دعوت کرده است تماس‌گرفت و لطف او را پاسخ گفت.
انجام کارهای داوطلبانه. وقت یا استعداد خود را باید صرف کار داوطلبانه دربیمارستان،مسجد، موزه، مرکز اجتماعی، گروه خیریه یا سایر سازمان‌ها نمود. ضمن کار با افرادی که دارای علایق متقابل هستند، می‌توان ارتباطات موجود را پرقدرت کرد.
شرکت در رویدادهای اجتماعی. با گروه افرادی باید کارشود که دارای یک هدف اعتقادی هستند مثل شرکت در انتخابات یا پاکسازی یک محل طبیعی. باید گروهی یافت که دارای علایق مشابه در انجام یک فعالیت باشند مانند اتوموبیل‌رانی، باغبانی، مطالعه یا ساختن کارهای دستی.
ادامه تحصیل. برای ملاقات با افرادی که دارای علایق مشترک هستند. در دوره‌های آموزشی اجتماعی یا دانشگاهی باید نامنویسی کرد.
پیوستن به جوامع اعتقادی. باید از مزیت فعالیت‌های خاص و رویدادهای شناخت خویشتن اعضای جدید در این جوامع استفاده کرد.
و بالاتر ازهمه، باید مثبت بود. ممکن‌است انسان با تمام افرادی‌که ملاقات می‌کند دوست نشود ولی حفظ بازخورد دوستی به شخص کمک می‌کند روابط خود را در زندگی بهبود داده و تخم‌دوستی با افراد تازه را بکارد.
تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر دوستی:
 پیوستن به گروه‌های چت یاجامعه‌ی‌ آنلاین ممکن‌است به انسان در ایجاد یا حفظ ارتباط و تسکین تنهایی کمک کند. اما نتیجه‌ی پژوهش‌های انجام شده حاکی از‌آن است که استفاده از شبکه‌های اجتماعی الزاماً به معنای ایجاد ارتباط با شبکه‌ی وسیع‌تر و ارتباطات خارج شبکه‌یی وسیع‌تر نیست. افزون بر این، باید به‌خاطر داشت که ضمن به شراکت گذاشتن اطلاعات شخصی یا ترتیب‌دادن فعالیت‌ با شخصی که وی را فقط از راه شبکه ملاقات کرده‌اید باید جانب احتیاط را رعایت نمود.
پرورش حس دوستی:
ایجاد و حفظ دوستی‌های سالم مستلزم دادن وگرفتن است. گاهی شخص تنها کسی است که حمایت می‌کند و درموارد دیگر جواب این حمایت‌ها را دریافت‌ می‌نماید. باید به دوستان فرصت داد تا بدانند هوای‌شان را دارید و به آنها ارج می‌نهید وهمین امر موجب تقویت پیوند می‌شود همانقدر که خوب است انسان دوست خوبی باشد همان قدر هم خوب است که دوستان خوب در اطرافش باشند.
برای پرورش دوستی باید:
آسان گرفت. نباید دوستان را زیربار تلفن‌، تکست، پیام‌های اینستنت یا ایمیل گرفت. به مرزهای دوستی باید احترام‌گذاشت.
رقابت نکردن. هرگز نباید اجازه داد دوستی به صحنه‌ی‌ مبارزه در زمینه‌ی درآمد دوستان یا خانه زیباتر آن بدل شود.
پذیرش تصویری سالم و واقع‌گرایانه‌ازخود. باید مراقبت از خویش با استفاده از جیره‌ی‌غذایی سالم و انجام فعالیت جسمی در زندگی معمول روزانه، اعتماد‌به‌نفس را تقویت کرد. خودپرستی و انتقاد دائمی از خود، دوستان را بالقوه دور می‌کند.
پرهیز از شکایت بی‌وقفه. شکایت بی‌وقفه بر دوستی فشار می‌آورد. باید درمورد نحوه‌ی تغییر آن بخش‌های زندگی که سبب ناشادی می‌شود با دوستان سخن گفت.
پذیرش نگرش مثبت. برای یافتن شوخ‌طبعی در چیزها باید تلاش کرد. خنده، مسری و دلچسب است.
شنیدن. آنچه را که در زندگی دوستی اتفاق افتاده است باید پرسید. در تمامی موارد باید ازسخن گفتن درمورد مشکلات خود پرهیز کرد. فقط در‌صورتی‌که دوست درخواست کند باید به وی توصیه کرد.
قضاوت نکردن. باید به دوستان امکان تغییر، رشد و اشتباه داد. باید دوستان را تشویق کرد تا به آزادی عواطف خود را بیان کنند.
احترام به حریم. همه‌ی اطلاعات شخصی دوستان را باید محرمانه تلقی کرد. نباید از دوستان در این مورد سوالی کرد که ناراحت شوند.
باید به‌خاطر‌داشت که ساخت پیوند‌های دوستی جدید یا برقراری ارتباط مجدد با دوستان قدیمی هرگز دیر نیست. صرف وقت برای ایجاد دوستی و تقویت روابط به‌سلامت بهتر ودورنمای روشن‌تر سال‌های آینده منتهی می‌شود.
و درپایان سنایی در حدیقة‌الحقیقه (ص449) می‌گوید:

 گر نخواهی دل ازندامت پر
                       بـــه بــدی از رفیـق نیک مبر
دوستان گنج خانـــه را زنــد
                       رنــــج بـــردار  و گنج پــردازند


منابع در دفتر نشریه می‌باشد.

 

 

تعداد بازدید : 1816

ثبت نظر

ارسال