بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان (زئونوزها) (۷)

 مقدمه:
بروسلوز بیماری مهم زئونوتیک انسان بوده که بسیاری از نشانی‌های مبهم، ازجمله تب‌مواج، خستگی، بی‌قراری ‌عمومی، دردهای عضلانی (میالژی)، درد مفصل، دپرسیون (افسردگی)، بی‌اشتهایی را موجب می‌شود. عوارض مزمن و عود علائم بیماری دهه‌ها بعد‌از عفونت اولیه نیز اتفاق می‌افتد. انتقال بروسلا از حیوانات به انسان ممکن‌است ازطریق تماس مستقیم با حیوانات آلوده، مصرف فرآورده‌های غذایی آلوده، و استنشاق افشانه‌ها (آئروسل‌ها) اتفاق افتد.

 چهارگونه بروسلا از عوامل اصلی عفونت در انسان هستند. بروسلا ملی‌تنسیس بسیار عفونی بوده و از بزو گوسفند انتقال می‌یابد. بروسلا آبورتوس از گاو، بروسلا سوئیس از خوک و بروسلا کنیس درشکل غیرمتداول از سگ به انسان انتقال می‌یابند. عفونت ناشی‌از دیگرگونه‌های بروسلا در انسان به‌ندرت گزارش شده یا گزارش نشده‌اند.

تنها دوگزارش از عفونت ناشی‌از سویه‌های پستانداران دریایی بروسلا در انسان وجود دارد. مورد اول در فرد شاغل آزمایشگاه با نشانی‌های منطبق به بروسلوز بوده‌است. عفونت ازطریق پاسخ مثبت سرولوژی، جداسازی باکتری و PCR-RFLP شناسایی سویه دریایی بروسلا مورد تأیید قرارگرفت. دو بیمار اهل پرو باتشخیص بروسلوز عصبی (نوروبروسلوز) نیز ازطریق جداسازی باکتری‌ها، PCR و بررسی DNA ازنظر عفونت با سویه‌های بروسلا پستانداران دریایی مورد تأیید قرارگرفتند. دوبیمار پروویایی شاغلان آزمایشگاه نبوده وعفونت‌ درآنها به‌طورطبیعی اتفاق افتاده بود.

شواهد سرولوژی و جداسازی باکتری‌های بروسلا از انواع پستانداران دریایی درنواحی متعدد از مناطق نیمکره‌ی شمالی گزارش شده‌است. میزان شیوع سرولوژی با دامنه‌یی از صفر تا 38٪ برای سه‌تا‌سه‌آ(Cetaceans ـ وال‌سان‌ها و بالن‌ها)، پینی‌پدها (Pinnipeds ـ باله پایان) و موستلیدها (Mustelids ـ خزهای دریایی) به‌ثبت رسیده است. بیشترین بررسی‌های‌1855پینی‌پد از آمریکای شمالی و 1386پینی‌پد و سه‌تا‌سه از اقیانوس آتلانتیک شمالی (اطلس) به‌ترتیب میان سرولوژی مثبت‌3/1٪ و8/2٪ را نشان داده‌اند. همچنین، باکتری‌ بروسلا از 31٪ ‌(54 مورد از 175 نمونه) نمونه‌های پستانداران دریایی در تحت‌شرایط مختلف جدا شده است.

موارد کمی از بررسی‌ سرولوژی پینی‌پدها و سه‌تا‌سه‌آ در نیمکره‌ی‌ جنوبی گزارش شده‌است. درقطب جنوب، واکنش‌های مثبت در 3/5٪ (6 از‌17) پینی‌پدها به ثبت رسیده است.

میزان شیوع بالای واکنش‌های سرولوژی 55/2٪ (32 از58) در سه‌تا‌سه‌های دور از ساحل پرو مرکزی گزارش شده‌است. درپینی پدهای استرالیا، واکنش‌های سرولوژی در سه گونه، ازجمله شیرهای دریایی (نئوفوکا سینره‌آ Neophoca cinerea) هفتادوپنج درصد مثبت بوده‌است. در نیوزیلند، هیچگونه شواهدی از واکنش‌ مثبت سرولوژی دربررسی‌101شیردریایی نیوزیـــلندی (آرکتوسفالوس هوکـــری ـ Arctocephalus hookeri) نشان داده نشد. با‌وجود‌این، درنیوزیلند، نمونـه‌های سرم و بــافت دولفین‌های هکتور/سفـالوریــنکوس هکتوری (Hectors dolphins cephalorhynchus hectori) مورد بررسی در مرکز بررسی و تشخیص (Investigation & Diagnostic Centre (IDC، شواهد سرولوژی و مولکولی عفونت بروسلا نشان داده شده است (مطالعات منتشر نشده مک دونالد و همکاران).

بررسی حاضر مشخصات فنوتیپی و مولکولی سویه بروسلا جدا شده از بیمار نیوزیلندی توصیف شده که نزدیکترین وابستگی را باسویه‌های پیش‌تر جداشده از پستانداران دریایی داشته است.

گزارش موردی:

در فوریه‌ی سال2002، بیمار مرد 43‌ساله از اوکلند جنوبی در جزیره‌‌ی‌شمالی نیوزیلند با تاریخچه‌ی‌ 2‌هفته‌یی از نشانی‌های اوستئومیلیت نخاعی، تب، لرز‌ و احساس سرما، و حساسیت شدید ناحیه‌ی نخاع کمری در ملامسه، مورد معاینه قرارگرفت. نمونه‌های خون بیمار در دو آزمایشگاه تشخیص طبی نیوزیلند ازطریق آزمایش مقدماتی آگلوتیناسیون با استفاده از آنتی‌ژن‌ بروسلا آبورتوس، آزمایش سروآگلوتیناسیون با یا بدون افزایش2ـ مرکاپتواتانول و آنتی ژن بروسلا آبورتوس، و آزمایش آنتی‌ ـ بروسلا کومبس با آنتی‌هیومن گلوبولین ‌(آزمایش‌های متداول رزبنگال/RBPT ، رایت/SAT، مرکاپتواتانول/2-ME و کومبس/Coombs test) مورد بررسی قرارگرفت.

تمامی آزمایش‌های بیمار در خلال 36 روز از شروع بیماری مثبت بوده و پس‌از 153‌روز از بیماری سرولوژی منفی شده و تنها تیتر ضعیفی یا کاهش تیتر در آزمایش کومبس وجود داشت.

در بررسیMRI التهاب چندکانونی در برگیرنده‌ی‌‌ مهره‌های 1و4‌ کمر و همچنین ایلیوم راست نشان داده شد. آسپیراسیون ضایعه ایلیاک راست ازنظر جداسازی هرگونه ارگانیسم‌منفی بود. اما از کشت‌خون پس‌از 3روز باسیل گرم منفی رشد کرد. درمان با فلوکلوکساسیلین داخل وریدی شروع شد، که پس‌از 3‌روز در ارتباط با حساسیت کشت به سفتریاکسون داخل وریدی تغییر یافت. بیمار با داروی اخیر برای مدت 6 هفته درمان شده و کاملاً بهبود یافت. باکتری‌ جداشده با استفاده از روش‌های متداول باکتریولوژی نادرست شناسایی‌شده و در آوریل‌2002 به‌عنوان بروسلا سوئیس گزارش گردید.

بیمار‌10‌سال پیش‌از بیماری به ماورای‌بحار مسافرت‌کرده بود. هیچگونه تاریخچه‌ی‌ پیشین از بیماری مشابه وجود نداشته است.

بیمار شیر یا پنیر غیرپاستوریزه مصرف نکرده و مواجهه شغلی با گوشت یا فرآورده‌های گوشتی منتفی بوده است. بیمار در آماده‌سازی دو خوک تازه کشتار شده در دسامبر 2001 دخالت داشته که به تصور غلط عفونت اکتسابی ناشی‌از تماس با خوک منجر شد. بررسی‌های بالینی و سرولوژی جمعیت خوک‌ها و پرورش‌دهندگان مرتبط انجام پذیرفت. هیچ‌ مورد دیگری مورد‌تأیید قرار نگرفت. پس‌از شناسایی مولکولی ارگانیسم جدا شده(02/611)، بار‌دیگر بیمار جهت تعیین منشاء احتمالی گونه‌ی پستانداران دریایی بروسلا مورد پرسش قرارگرفت. بیمار هیچگونه تماسی با پستانداران دریایی نداشته است. بیمار در مواجهه با طعمه‌ی خام و پخته نشده‌ی ماهی، ازجمله ماهیان ساردینی (گونه‌های ساردینا و ساردنیوپس)، بونیتو (گونه‌های ساردا)، اسکید (گونه‌ی نوتوتوداروس) و مولت یا شاه‌ماهی سرخ (موجیلیده) بوده و به‌طور منظم در صید انواع ماهی Snipper (کریزوفریس اوراتوس) Kahawai (آری‌پیس‌تروتا)،Trevally (پزودوکارنکس دنتکس) و ماهیان استخوان (چلی‌دونیکتیس‌کومر) دخالت داشته است. بیمار از ماهیان خام تازه صید‌شده همراه با آب‌لیمو و کرم نارگیل مصرف نموده بود.

مواد و روش:

به‌منظور شناسایی سویه 02/611 آزمایش‌های مختلف فتوتیپی و بررسیDNA جهت قطعه ژن omp25 انجام پذیرفت. پس‌از بررسی‌های اولیه، سویه جدا شده جهت بررسی بیشتر به چهار آزمایشگاه C,B,A وD ارسال گردید. با کسب نتیجه از آزمایشگاه‌های فوق‌الذکر، بررسی‌های مولکولی نیز در آزمایشگاه محلی آژانس آزمایشگاه‌های دامپزشکی بریتانیا (Veterinary Laboratories Agency-VLA) صورت گرفت.

سویه‌های رفرانس در بررسی ‌حاضر را بایووار2 بروسلا آبورتوس، بایووار3‌ بروسلا آبورتوس (سویه‌تولیا)، بایووار9‌ بروسلا آبورتوس (سویه C68)، بروسلا اوویس (NZOO/1614)، بروسلاکنیس (ATCC23365)، بایووار3‌بروسلا سوئیس (AAHL)، و بایووار2 بروسلا ملی‌تنسیس (NZO2/820) شامل شده که از مراکز مختلف رفرانس استرالیا و نیوزیلند تأمین گردید. هشت سویه بامنشاء دریایی (UK1/03 و UK39/94 جدا‌شده از خوک آبی معمولی، فوکاویتولینا، UK61/94 جدا‌شده از خوک‌ آبی‌خاکستری، هالی‌کروس‌گریپوس، UK9/02 و 94/39 جدا‌شده از خوک وال، فوکونافوکونا،F5/99 جداشده از دولفین پوزه‌دراز، تورسیوپس ترونکاتوس ایالات‌متحده‌ی UK22/00 جداشده از دولفین پهلو‌سفید، لاجنور فینکوس آکوتوس و 94/59 جداشده از دولفین‌گورخری/‌ راه‌راه، استنلا‌کورولئوکالبا) ازطریق VLA تأمین شد.

بررسی‌های مولکولی و روش‌های PCR-PFLP,PCR و استخراج / بررسی DNA و ژن‌ها براساس شیوه‌های اصلاح شده منابع 46,42,16,11,10,9,5 انجام پذیرفته است.