شماره ۱۰۵۱

جامعه و ترس‌های بی‌دلیل(۲)

دکتر فرخ سیف بهزاد

علت اختلال وسواس ـ اجباری به‌طور‌کامل شناخته نشده است. نظریه‌های اصلی عبارتنداز:

زیست‌شناسی. OCD ممکن‌است نتیجه‌ی تغییرات در عملکرد شیمی طبیعی بدن یا مغز باشد. OCD ممکن‌است دارای مؤلفه‌ی ژنتیکی هم باشد اما ژن خاصی هنوز مشخص نشده است.

محیط‌ زیستی. برخی عوامل محیطی مانند عفونت به‌عنوان شروعی برای‌OCD بیان شده‌اند اما تحقیقات بیشتری برای اطمینان‌خاطر لازم است.

عواملی که ممکن‌است خطر ابتلا یا تحریک اختلال وسواس‌ـ‌‌ اجباری را افزایش‌دهد عبارتند‌از:

سابقه‌ی خانوادگی. داشتن پدر و مادر و یا دیگر اعضای خانواده که مبتلا به این اختلال هستند ممکن‌است خطر ابتلا به OCD را افزایش دهد.

حوادث استرس‌زا. اگر رخدادهای تروماتیک یا استرس‌زا را تجربه کرده‌اید و یا می‌خواهید به‌شدت نسبت به استرس واکنش نشان‌دهید، خطر ابتلا ممکن‌است افزایش یابد. این واکنش ممکن‌است به هردلیلی موجب شروع افکار، تشریفات ناراحت‌کننده و ویژگی‌های  دیگر ناراحتی OCD شود.

افـراد مبتـلا به اختلال وسواسی‌ـ‌‌‌جبری ممکن‌است مشکلات دیگری هم داشته باشند. برخی‌ازاین مشکلات ممکن‌است در ارتباط با OCD باشد. در‌حالی‌که بعضی دیگر ممکن‌است ا‌ضافه‌بر‌OCD وجود داشته و توسط آن ایجاد نشده باشد:

•  ناتوانی برای حضور در محل‌کار، مدرسه یا فعالیت‌های اجتماعی

• ایجاد اشکال در روابط

• کیفیت پایین زندگی در کل

• اختلالات اضطرابی

• افسردگی

• اختلالات تغذیه

• افکار و رفتار خودکشی

• مصرف الکل یا سایر مواد

• درماتیت تماسی ناشی‌از شستن مکرر دست

از آنجا که اختلال وسواسی ـ جبری اغلب نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد، ممکن‌است بیمار به یک ارائه‌دهنده‌ی سلامت‌روان مانند روانپزشک و یا روانشناس، برای ارزیابی درمان ارجاع داده‌‌ شود.

توصیه‌هایه پزشک به بیمار:

• تفکر در مورد نیازها و اهداف خود برای درمان به منظور آمادگی برای دیدار با پزشک

• آماده کردن فهرستی از هرگونه نشانه‌ای که بیمار متوجه آن شده

• حتی هرگونه نشانه‌ای که بی‌ربط به دیدار با پزشک‌باشد.

• آماده کردن یادداشتی از اطلاعات مهم شخصی از‌جمله هرگونه استرس و یا تغییرات اخیر در زندگی.

• فهرستی از تمام داروها، ویتامین‌ها، داروهای گیاهی و یا سایر مکمل‌ها و همچنین دوز آنها که بیمار مصرف می‌کند.

• آماده کردن سوالاتی که بیمار می‌خواهد از پزشک  بپرسد.

در ارتباط با OCD، سؤالات عمومی ممکن‌است شامل موارد زیر باشد:

• آیا فکر می‌کنید من OCD دارم؟

• چگونه OCD را درمان می‌کنید؟

• روش درمان چگونه به من کمک می‌کند؟

• آیا داروهایی وجود دارد که به من کمک کند؟

• آیا جلسات مشاوره و روان‌درمانی می‌تواند به من کمک کند؟

• مدت زمان درمان چقدر است؟

• چه‌کاری می‌توانم برای کمک به خودم انجام دهم؟

• آیا بروشور یا کتابچه‌هایی وجود دارد تا بتوانم جهت مطالعه (آموزش) با خود ببرم؟ آیا وب‌سایتی را پیشنهاد می‌کنید؟

به بیمار تاکید شود هرگز در‌مورد پرسیدن سؤالاتی که جواب آنها را نمی‌داند تردید نداشته باشد.

سوالاتی که پزشک از بیمار خواهد پرسید:

آماده‌شدن برای پاسخ به این سؤالات ممکن‌است در استفاده‌ی هر‌چه بهتر از زمان به بیمار کمک نماید. و پزشک باید سوالات زیر را از بیمار بپرسد:

• آیا افکار خاصی به‌رغم تلاشهایتان برای نادیده گرفتن آنها به‌طور مکرر از ذهن شما عبور می‌کند؟

• آیا این اجبار برایتان وجود دارد که چیزها را مرتب کنید؟

• آیا این اجبار وجود دارد که دستهایتان را بشویید، چیزها را بشمارید؟ یا چیزهایی را بارها و بارها چک کنید؟

• نشانه‌هایتان چه‌موقع شروع می‌شود؟

• آیا نشانه‌ها مداوم هستند و یا گاه به گاه مشاهده می‌شوند؟

• آیا چیزی وجود دارد که این نشانه‌ها را بهبود بخشد؟

• آیا چیزی وجود دارد که این نشانه‌ها را تشدید کند؟

• این نشانه‌ها چه تأثیر منفی بر زندگی روزمره‌ی شما می‌گذارند؟

• در یک روز معمولاً، چقدر زمان برای پرداختن به افکار وسواسی و رفتار جبری صرف می‌نمائید؟

• آیا در بین بستگان شما کسی وجود دارد که بیماری روانی داشته باشد؟

• آیا تا به حال تروما یا استرس عمده‌ای را تجربه کرده‌اید؟

برای کمک به تشخیص OCD، پزشک یا ارائه‌دهنده‌ی سلامت‌روان ممکن‌است تست‌ها و معاینه‌هایی ازجمله موارد زیر را انجام ‌دهد:

معاینه‌ی بالینی. این معاینه ممکن‌است برای کمک به رد‌کردن سایر مشکلات استفاده شود که ممکن‌است باعث بروز نشانه‌ها در بیمار شده و همچنین برای بررسی هرگونه عوارض مربوطه استفاده‌شود.

تست‌های آزمایشگاهی. این آزمایش‌ها ممکن‌است، به‌عنوان مثال، شامل شمارش کامل سلول‌های خون‌(CBC)، غربالگری برای الکل و موادمخدر و بررسی عملکرد تیروئید باشد.

ارزیابی روانی. پزشک و یا ارائه‌دهنده‌ی سلامت‌روان در‌مورد افکار، احساسات، نشانه‌ها و الگوهای رفتاری سؤالاتی از بیمار می‌پرسد. پزشک همچنین باید با کسب اجازه از بیمار با خانواده یا دوستانشان صحبت کند.

معیارهای تشخیصی برای OCD:

برای اینکه OCD در بیمار تشخیص داده شود، باید معیارهایی را در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات‌روانی(DSM) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده‌است  داشته باشد. این راهنما توسط متخصصان سلامت‌روان برای تشخیص بیماریهای روانی و توسط شرکتهای بیمه به‌منظور استفاده برای بازپرداخت هزینه‌های درمان در آمریکا پذیرفته‌شده‌است.

 

تعداد بازدید : 1388

ثبت نظر

ارسال