شماره ۱۰۲۱

مروری برتاکی‌کاردی

دکترتقی درودگر - داخلی قلب

مروری برتاکی‌کاردی

تپش قلب سریعتر ازحد معمول را تاکی‌کاردیtachycardia می‌نامند. قلب یک بزرگسال سالم در زمان استراحت، 60تا100 بار در دقیقه می‌تپد. در صورت وجود تاکی‌کاردی، سرعت تپش اتاقک‌های بالایی پائینی قلب یا هـردو بـه‌طـور قـابل‌تـوجـه افزایش می‌یابد.
تپش قلب با پیام‌های الکتریکی ارسال‌شده از بافت‌های قلب کنترل می‌شود. هنگام بروز ناهنجاری در قلب و تولید پیام‌های الکتریکی، تاکی‌کاردی بروز می‌کند.
دربعضی موارد، ممکن‌است تاکی‌کاردی موجب بروز نشانه‌ یا عوارضی نشود. اما بروز تاکی‌کاردی ممکن‌است به‌شدت سبب ازهم‌گسیختگی عملکرد طبیعی قلب، افزایش احتمال بروز استروک شده و یا سبب وقفه‌ی ناگهانی قلب یا مرگ گردد.
با درمان می‌توان به کنترل سریع تپش قلب کمک نمود یا بیماری‌هایی را که درایجاد تاکی‌کاردی دخالت دارند تدبیرکرد.
وقتی سرعت تپش قلب بسیار سریع باشد، قلب نمی‌تواند به‌صورت مؤثر خون را به باقی بدن بفرستد و درنتیجه اندام‌ها و بافت‌ها محروم از اکسیژن خواهند شد. این حالت سبب بروز این نشانه‌های تاکی‌کاردی می‌شود:

• سرگیجه

• کوتاهی نفس

• سبک‌شدن سر

• تندی سرعت نبض

• خفقان قلب، به‌صورت تپش سریع، ناراحت‌کننده یا نامنظم قلب یا احساس «آویخته‌بودن» در قفسه‌ی‌سینه

• درد قفسه‌ی‌سینه

• غش وضعف (سنکوپ)

بعضی افراد دچار تاکی‌کاردی نشانه‌یی ندارند و این حالت فقط ضمن معاینه‌ی جسمی یا با انجام آزمون پایش قلب (الکتروکاردیوگرام) مشخص می‌شود. تاکی‌کاردی به‌علت چیزی اتفاق می‌افتدکه تکانه‌های معمولی الکتریکی کنترل‌کننده ضرب‌آهنگ طبیعی کار پمپ‌کردن قلب را دچار اختلال می‌سازد. عوامل بسیاری درایجاد مشکلات در سیستم الکتریکی قلب شرکت دارند و یا درایجاد آن سهیم می‌باشند. این عوامل عبارتنداز:

• واردآمدن صدمه به بافت قلب درنتیجه‌ی‌ بیماری قلبی

•وجود راهگذرهای الکتریکی غیرطبیعی درقلب از بدو‌تولد (مادرزادی)

•بیماری یاناهنجاری مادرزادی قلب

•بالابودن فشارخون

•دخانیات

•تب

•نوشیدن الکل

•نوشیدن مقدار زیاد نوشابه‌های کافئین‌دار

•عارضه‌ی‌جانبی‌ داروها

•فرآوری در استفاده از بعضی مواد مثل کوکائین

•عدم تعادل الکترولیت‌ها، مواد مرتبط با موادمعدنی ضروری برای هدایت تکانه‌های الکتریکی

•پرکاری تیروئید

دربعضی موارد، علت صحیح تاکی‌کاردی را نـمی‌تـوان مـشخص کرد.

جریان الکتریکی قلب:
قلب از چهار اتاقک تشکیل شده است. دو اتاقک بالایی (دهلیزها) و دو اتاقک پائینی (بطن‌ها). ضرب‌آهنگ قلب به‌طور معمول توسط یک پیس‌میکر طبیعی یعنی گره‌ی‌سینوسی sinus node کنترل می‌شود که در دهلیز راست جای دارد. گره‌ی‌سینوسی تکانه‌های الکتریکی تولید می‌کند که به‌طور معمول آغازکننـده هر تپــش قلب است.
از گره‌ی‌سینوسی، تکانه‌های الکتریکی از دهلیزها گذشته و سبب انقباض ماهیچه‌های دهلیز شده و خون را به بطن‌ها تلمبه می‌زنند. سپس این تکانه‌های الکتریکی به مجموعه‌یی از یاخته‌ها به‌نام گره‌ی دهلیزی بطنی (گره‌AV) می‌رسند که معمولاً تنها راهگذر سیگنال‌ها برای گذر از  دهلیز به بطن‌ها است.
گره‌ی‌دهلیزی بطنی پیش‌از ارسال سیگنال الکتریکی به بطن‌ها از سرعت سیگنال‌ها می‌کاهد. این تأخیر اندک به بطن‌ها امکان می‌دهد تا از خون پُر شوند. وقتی تکانه‌های الکتریکی به ماهیچه‌های بطن‌ها رسیدند، ماهیچه‌های بطن‌ها منقبض‌شده و خون را به ریه‌ یا باقی بدن پمپ می‌کنند.

انواع تاکی‌کاردی:
وقتی وجود مشکل در سیگنال‌های الکتریکی سبب ایجاد تپش قلب سریع‌تر‌ ازحد معمول شود تاکی‌کاردی به‌وجود می‌آید. انواع شایع‌تاکی‌کاردی عبارتنداز:

فیبریلاسیون دهلیزی عبارت‌از سرعت‌گرفتن تندی قلب درنتیجه‌ی‌ وجود تکانه‌های الکتریکی پُر‌هرج‌ومرج در دهلیزها است. این سیگنال‌ها حاصل بروز  انقباضات سریع، ناهماهنگ و ضعیف در دهلیزها است. سیگنال‌های الکتریکی پُر‌هرج‌ومرج گره دهلیزی بطنی را بمباران می‌کنند و معمولاً به پیدایش ضرب‌آهنگ سریع و نامنظم بطن‌ها منتهی می‌شوند. فیبریلاسیون دهلیزی atrial fibrillation ممکن‌است موقتی باشد ولی بعضی از موارد این حالت بدون درمان از‌بین نمی‌رود. بسیاری از افراد دچار فیبریلاسیون دهلیزی دچار نوعی ناهنجاری ساختمان قلب در ارتباط با این حالت مثل بیماری قلب یا فشارخون بالا هستند.سایر عواملی که ممکن‌است درایجاد فیبریلاسیون دهلیزی نقش داشته‌باشند عبارتنداز: نابسامانی‌ دریچه‌ی‌ قلب، پرکاری تیروئید یا استفاده سنگین از الکل.
فلوتر دهلیزی. فلوتر دهلیزی atrial flutter عبارت است از تندی بسیار سریع ولی منظم دهلیزها که به‌علت پیدایش جریان نامنظم درون دهلیز‌ها به‌وجود آمده باشد. این تندی سرعت سبب بروز انقباضات ضعیف دهلیز می‌شود. سیگنال‌های سریع واردگره AV شده و سبب تندی سریع و گاهی نامنظم‌ بطن‌ها می‌گردند. رویدادهای فلوتر دهلیزی ممکن‌است خود‌به‌خود بهتر شوند یا این حالت پایدار بماند مگر‌آنکه درمان شود.
افراد دچار فلوتر دهلیزی غالباً درموارد دیگر دچار فیبریلاسیون دهلیزی هم هستند.

 

تعداد بازدید : 1609

ثبت نظر

ارسال