شماره ۱۱۲۵

تصویربرداری در گلوکوم

دکتر محمد حسین کوچک‌زاده - چشم

تصویربرداری در گلوکوم

چهارشنبه 1 دی 1395
پزشکی امروز

در کشور آمریکا حدود ۲/۷ میلیون فرد به گلوکوم گرفتار هستند که این رقم در‌حال افزایش است. ارزیابی ساختار عصب باصره و عملکرد آن، اساس تشخیص و اداره‌ی بیماری گلوکوم می‌باشد.پیشرفت وسایل تصویربرداری کامپیوتری شامل ارزیابی آناتومی مجموعه عصب باصره (لایه سلول‌های گامنگلیونی شبکیه، لایه‌ فیبر عصبی شبکیه (RNLF)، اپتیک دیسک و ناحیه پاراپاپیلری)، درک ما را از‌نظر تحلیل عصبی گلوکوم بررسی‌کرده و در‌نتیجه برای درمان بیماران مفید خواهدبود.

در دهه‌ی‌ گذشته در‌مورد وسایل تشخیصی تصویربرداری، یک آشفته ‌بازار عجیبی پیش‌آمده که البته این امر در‌مورد تمامی وسایل تشخیصی صادق بوده و استفاده‌ نابه‌جا از آن سبب تفسیر غلط نتایج و در‌نتیجه منجر به تأخیر در تشخیص و یا حتی عدم لزوم درمان گشته و در‌نتیجه این امر برای بیمار ایجاد نگرانی نموده و علاوه‌بر تحمیل هزینه‌های اضافی، خطرات درمان غیرضروری را نیز به‌همراه دارد. در‌مورد استفاده‌ بی‌‌مورد از این وسایل در مراقبت از بیماران، FDA و مجمع گلوکوم آمریکا درمورد استفاده‌ صحیح از‌این وسایل نظرات خود را ابراز داشته‌اند.

در یکی‌از کارگاه‌های آموزشی (Workshop) که در‌سال۲۰۱۲ برگزار شد، FDA‌ در‌مورد انجام OCT، دستورالعملی‌(Algorhythm) برای پزشکان و محققان و آنهایی که درزمینه‌ی دستگاه‌های تصویربرداری گلوکوم فعال هستند، به‌صورت بنیادی، کاربردی و اعتبارسنجی تدوین نموده است.

یکی‌از اجزای مهم ارزیابی گلوکوم، بررسی وضعیت عصب باصره است. قبل‌از پیدایش عکسبرداری، بررسی عصب فقط ازطریق تفسیر دیاگرام بالینی عصب بود و بعدها تصاویر مونوسکوپیک و استرئوپیک عصب باصره برای ارزیابی تغییرات ساختاری عصب باصره از‌نظر تشخیص و درمان گلوکوم به‌کار رفت.

در‌سال‌۱۹۸۰، جورج سیوفی تغییرات عصب باصره را با استفاده از عکس‌های سریالی در ۲۵۹بیمار با فشار بالای داخل چشم مطرح کرد. گرچه آقای جامپل اشتباهات ۳‌تَن از متخصصان گلوکوم را در ارزیابی تغییرات دیسک با این عکسبرداری‌ها متذکر‌شد و مطابق با تصاویر انجام ‌شده، متخصصان گلوکوم تصاویر اولیه را تحت عنوان «بدترشدن» در ۴۰درصداز موارد به‌عنوان تغییرات گلوکومی تفسیر ‌کردند.

Heidelberg Retina1 Tomography) H.R.T) یک افتالموسکوپ اسکن‌ لیزری است که از‌نظر کمّی تغییرات ساختاری گلوکوم را با کمک یک نقشه‌برداری توپوگرافی ۳بعدی شبکیه صورت‌می‌دهد.

با کمک‌HRT مرکز بررسی پرفشاری چشمی نشان‌داد که چندین پارامتر، در پیشگویی ایجاد گلوکوم زاویه‌ی ‌باز اولیه مؤثر هستند.

GDX: یک پولاریمتر لیزر اسکن است که مقدار از‌بین‌رفتن RNLF را در گلوکوم مشخص‌می‌کند. برخلاف HRT،GDX امکان بررسی اپتیک دیسک وجود ندارد.

برخلاف‌HRT وOCT درGDXرویLow-Coherence Interferometry  نورNear Infrared برای تشکیل تصاویر است و آن‌را اندازه‌گیری می‌نماید.

Time Domain) T.D.OCT) اولین ورژن‌OCT بوده که در‌حال تکامل است. به‌رغم تصاویر سریع و کیفیت خوب آنها، هنوز هم چالش‌هایی در برابر استفاده‌کنندگان از OCT وجود دارد. متخصصان از فن‌آوری تصویربرداری به‌عنوان مکمل در تشخیص گلوکوم استفاده می‌کنند. اگرچه متخصصان تمایل دارند که بیماری را در افراد مشکوک، تشخیص و یا رد نمایند و یا آن‌را در مراحل اولیه کشف‌کنند، اما در بیشتر بررسی‌ها را برای ارزیابی کافی OCT انجام نمی‌دهند.

ارزیابی دقیق با وسایل تشخیصی موارد ذیل را روشن می‌نماید:

دستگاه چه چیزی را اندازه‌گیری می‌کند؟ آیا ساختار تشریحی را امتحان می‌کند؟ دستگاه چگونه کار می‌کند؟ دستگاه چه‌موقع کار می‌کند؟ به چه منظوری به‌‌کار می‌رود؟ (مرحله‌ ابتدایی بیماری) برای چه‌کسی به‌کار می‌رود (جمعیت هدف)؟ به‌وسیله‌ چه‌کسی به‌کار‌می‌رود؟ دستگاه چگونه گزارش‌ می‌کند و خروجی آن چیست؟

خلاصه و نتیجه:

کاراین گروه تحقیقاتی، ایجاد تسهیلاتی برای پزشکان، محققان و صنعتگران درمورد چالش‌های دستگاه ‌OCT و پاسخ به پرسش‌های آنان می‌باشد.

تعداد بازدید : 1647

ثبت نظر

ارسال