علائم ، عوارض و درمان بیماری مزمن انسدادی ریوی

بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) یک بیماری التهابی ریه است که جریان هوا از ریه‌ها را مسدود می‌کند. نشانه‌های بیماری مزمن انسدادی ریه شامل سختی تنفس، سرفه، ایجاد مخاط (خلط) و خس‌خس سینه است. این بیماری عموما زمانی ایجاد می‌شود که فرد به مدت طولانی در معرض گازهای آزار دهنده یا ذرات ریز، که اغلب حاصل از دود سیگار هستند، قرار می‌گیرد. بیماران مبتلا به COPD ریسک بالایی برای ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان ریه و سایر مشکلات سلامت دارند.در این مقاله به علائم ، عوارض و درمان بیماری مزمن انسدادی ریوی خواهیم پرداخت.

◄ علائم ، عوارض و درمان بیماری مزمن انسدادی ریوی:

آمفیزم و برونشیت مزمن دو دلیل رایج بروز بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) هستند. این دو بیماری اغلب همزمان بروز می‌کنند و شدت آن‌ها در میان بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) متغیر است.
برونشیت مزمن عبارت است از التهاب لایۀ درونی لوله‌های برونش که مسیر انتقال هوا از کیسک‌های هوایی (آلوئولی یا حبابچه ) به ریه‌ها و بالعکس می‌باشند. ویژگی این بیماری سرفۀ روزانه و ایجاد مخاط (خلط) است.
آمفیزم نیز بیماری است که در آن آلوئول واقع در انتهای کوچکترین مسیرهای عبور هوای ریه (نایژک) در نتیجۀ قرار گرفتن در معرض دود سیگار و سایر گازهای آزار دهنده و ذرات ریز تخریب می‌شوند.اگرچه بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) یک بیماری پیشرونده است که به مرور زمان تشدید می‌شود،در عین‌حال قابل درمان نیز می‌باشد. با مدیریت درست بیماری، اغلب افراد مبتلا به COPD می‌توانند به کنترل مناسب روی علائم و کیفیت زندگی برسند و نیز خطر سایر مشکلات مرتبط را کاهش دهند.

◄ علائم و نشانه‌های بیماری مزمن انسدادی ریوی:

علائم بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) اغلب تا زمانی که آسیب ریوی قابل توجهی رخ ندهد بروز نمی‌کنند و این نشانه‌ها اغلب به مرور زمان شدیدتر می‌شوند، به ویژه اگر مصرف سیگار و قرارگرفتن در معرض دود سیگار ادامه پیدا نماید.
علائم و نشانه‌های بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) از این قرار هستند:
• تنگی نفس، به ویژه هنگام انجام فعالیت‌های فیزیکی
• خس‌خس سینه
• تنگی و احساس سختی قفسۀ سینه
•سرفۀ مزمنی که ممکن است مخاط (خلط) سینۀ شفاف، سفید، زرد، یا سبزرنگ ایجاد کند .
•عفونت‌های تنفسی پیاپی
• کمبود انرژی
• کاهش وزن غیرارادی (در مراحل بعدی)
• ورم مچ پا، پا، یا ران

افرادی که مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) هستند احتمال دارد اپیزودهایی به نام تشدیدیافتن(exacerbations) را تجربه کنند، که در طی آن علائم آن‌ها حادتر از نوع متداول روزمره شده و حداقل به مدت چند روز باقی می‌ماند.

◄ در بیماری مزمن انسدادی ریوی چه زمانی به پزشک مراجعه نماییم ؟

اگر با درمان‌های متداول نشانه‌های بیماری بهبود نیافتند و یا حادتر گشتند، یا اگر بیمار متوجه نشانه‌های عفونت، مانند تب یا تغییر در خلط سینه گردید ، بلافاصله باید پزشک را در جریان بگذارد.اگر بیمار قادر به تنفس نبود، یا در لب‌ها و یا بستر ناخن‌های خود رنگ آبی تند (سیانوز) مشاهده نمود و یا دچار تپش قلب گردید، یا احساس گیجی نموده و برای تمرکز کردن به مشکل برخورد کرد بلافاصله به مراکز خدمات درمانی مراجعه نمایند.

◄ علل ایجاد بیماری مزمن انسدادی ریوی:

مهم‌ترین عامل بروز بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) در کشورهای توسعه یافته استعمال تنباکو است. در کشورهای در حال توسعه، اغلب بروز بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) در افرادی بروز می‌کند که در معرض گازهای حاصل از سوختن سوخت جهت آشپزی و گرمایش در خانه‌هایی که تهویۀ ضعیفی دارند، قرار می‌گیرند.
در برخی از افرادی که به طور مزمن سیگار می‌کشند به بروز بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) به صورت آشکار بالینی می‌انجامد، البته بسیاری از افراد سیگاری با سابقۀ سیگار کشیدن طولانی مدت ممکن است به کاهش عملکرد ریوی دچار شوند. برخی از افرادی که سیگار می‌کشند به مشکلات ریوی مبتلا می‌شوند که چندان متداول نیستند. ممکن است تا زمانی که یک ارزیابی جامع‌تر انجام شود، به اشتباه تشخیص داده شود که آن‌ها به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) مبتلا شده‌اند.

◄ بیماری مزمن انسدادی ریوی چگونه ریه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟

هوا به‌وسیلۀ برونش یا نایژه وارد نای، لوله‌های هوایی و ریه‌ها می‌گردد. در درون ریه‌ها، این لوله‌ها به لوله‌های متعدد کوچک‌تری (bronchioles) تقسیم گشته و سرانجام به دسته‌های بسیار ریز کیسک‌های هوا (alveoli) منتهی می‌شوند.
کیسک‌های هوا دیواره‌های بسیار نازک پر از رگ‌های خونی (مویرگ‌ها) دارند. اکسیژن هوایی که استنشاق می‌گردد به این عروق خونی رفته و وارد جریان خون می‌شود. در همین زمان، دی‌اکسیدکربن، گازی که محصول زائد متابولیسم است، با بازدم بیرون فرستاده می‌شود.
ریه‌های انسان برای آن که هوا را به خارج از بدن برانند به الاستیسیتۀ طبیعی لوله‌های نایژک وابسته هستند. بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) سبب می‌گردد تا آن‌ها الاستیسیتۀ خود را از دست داده و گشاد شوند که بدین ترتیب مقداری هوا هنگام بازدم در ریه‌هابه دام می‌افتد.

◄ علل انسداد مسیرهوایی :

علل انسداد مسیر هوا عبارت است از:

• آمفیزم :

این بیماری ریوی سبب تخریب دیواره‌های شکننده و فیبرهای الاستیک نایژک‌ها می‌شود. به هنگام بازدم ، مسیرهای هوایی کوچک فرو می‌ریزند که سبب مختل شدن جریان هوا از ریه‌های فرد می‌گردد.

• برونشیت مزمن:

در این حالت، لوله‌های برونش ملتهب و تنگ شده و ریه‌ها، مخاط بیشتری تولید می‌کنند، که سبب انسداد لوله‌های تنگ می‌گردد. از این رو جهت پاکسازی مسیرهای هوایی فرد به سرفۀ مزمن مبتلا می‌گردد.

• دود سیگار و سایر مواد محرک :

در اکثریت قریب به اتفاق افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD)، آسیب ریوی ناشی از سیگارکشیدن طولانی‌مدت است که به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) ختم می‌گردد. اما به غیر از مصرف سیگار عوامل دیگری نیز در بروز و پیدایش بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) دخیل هستند، مانند آسیب پذیری ژنتیک نسبت به بیماری، زیرا صرفا تمامی افرادی که سیگار مصرف می‌نمایند به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) دچار نمی‌گردند.
از سایر مواد محرکِ مشابه دودسیگار، به دود دست‌دوم(حاصل از سیگار کشیدن دیگران)، دود حاصل از پیپ، آلودگی هوا، و قرار گرفتن در معرض گرد و غبار در محل کار، دود یا بخارات نیز می‌توانند سبب بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) شوند.

• کمبود آلفا-1-آنتی تریپسین:

در حدود 1درصد افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD)،به دلیل اختلالی ژنتیکی که ناشی از کمبود سطح پروتئینی به نام آلفا-1-آنتی تریپسین (AAt) می‌باشد، به بیماری مزمن انسدادی ریوی مبتلا می‌گردند . AAt در کبد ساخته می‌شود و برای کمک به محافظت به ریه‌ها در جریان خون ترشح می‌شود. کمبود آلفا-1-آنتی تریپسین می‌تواند سبب بیماری‌های کبدی، بیماری ریوی یا هر دوی آن‌ها شود.
در مورد افراد بزرگسالی که به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) مربوط به کمبود AAt دچار هستند، گزینه‌های درمانی شامل درمان‌هایی است که برای بیماران مبتلا به انواع متداول‌تر بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) به کار می‌روند. علاوه بر این، می‌توان برخی افراد را با جایگزینی پروتئین AAt از دست رفته درمان نمود که از آسیب بیشتر به ریه‌ها جلوگیری می‌کند.

◄ عوامل خطرزا در بیماری مزمن انسدادی ریوی :

• قرار گرفتن در معرض دود تنباکو وسیگار :

مهم‌ترین ریسک فاکتور بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) مصرف سیگار به مدت طولانی است. هرچه سال‌های بیشتری سیگار مصرف گردد، افراد در معرض خطر بیشتری قرار خواهند داشت. همان خطری که افراد مصرف کنندۀ پیپ، سیگار و ماری‌جوآنا در معرض آن هستند. برای گروهی که در معرض میزان بالای دود زیاد حاصل از سیگار کشیدن دیگران نیز قرار می‌گیرند این خطر بسیار بالا است.

• افراد مبتلا به آسم :

آسم، بیماری مزمن التهابی که مسیر هوایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌تواند یک ریسک فاکتور برای ایجاد بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) باشد. ترکیب آسم و سیگار خطر بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) را بیشتر افزایش می‌دهد.

•قرار گرفتن در معرض گرد و غبار و مواد شیمیایی در محل کار:

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گازهای شیمیایی، بخارات و گرد و غبارهای موجود در محل کار می‌تواند باعث آزار و تورم ریه‌های افراد شود.

• قرار گرفتن در معرض بخارات ناشی از احتراق سوخت :

کشورهای در حال توسعه، افرادی که در معرض بخارات حاصل از احتراق سوخت به منظور آشپزی و گرمایش در خانه‌های با تهویۀ ضعیف هستند ریسک بالایی برای ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) دارند.

• عوامل ژنتیکی:

اختلال ژنتیک غیرمتداول کمبود آلفا-1-آنتی تریپسین یکی از عوامل نادر بروز بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) می‌باشد. سایر عوامل ژنتیکی برخی افراد سیگاری را نسبت به این بیماری آسیب پذیر می‌کند.

◄ عوارض بیماری مزمن انسدادی ریوی :

بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) می‌تواند عوارض زیادی از قبیل این موارد ایجاد نماید:

• عفونت‌های تنفسی :

احتمال ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوآنزا، و پنومونی در افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) بیشتر است. هرنوع عفونت تنفسی می‌تواند تنفس را دشوارتر کرده و سبب آسیب بیشتری به بافت ریه شود.

• مشکلات قلبی :

به دلایلی که همچنان نامشخص هستند، بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) می‌تواند خطر بیماری قلبی، از جمله حملۀ قلبی را افزایش دهد.

• سرطان ریه :

افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) خطر بالایی برای ابتلا به سرطان ریه دارند.

• فشار خون بالا در عروق ریه :

بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) ممکن است سبب فشار خون بالا در عروقی شود که به ریه خون می‌رسانند (فشار خون بالای ریوی).

• افسردگی :

سختی تنفس می‌تواند مانع از انجام برخی از فعالیت‌هایی که افراد از آن لذت می‌برند گردد، و دست‌وپنجه نرم نمودن با بیماری سخت می‌تواند به افسردگی منجر گردد.

◄ پیشگیری از بیماری مزمن انسدادی ریوی :

برخلاف برخی از بیماری‌ها، بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) ، اغلب یک علت مشخص و یک مسیر مشخص برای پیشگیری دارد، و روش‌هایی جهت کند نمودن روند پیشروی بیماری وجود دارند. بیشتر موارد به‌طورمستقیم به مصرف سیگار مربوط هستند، و بهترین راه پیشگیری از بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) مصرف نکردن سیگار است.
اما اگر فرد مدت زمان طولانی است که سیگار می‌کشد،موضوع پیچیده‌تر می‌گردد، به ویژه اگر پیش‌ازاین نیز اقدام به ترک سیگار نموده باشد. اما تلاش برای ترک کردن باید ادامه‌دار باشد. یافتن روش ترک سیگاری که بتواند به فرد کمک نماید تا برای همیشه سیگار را ترک نماید با کمک مشاورۀ متخصصان این حوزه به آسانی امکان‌پذیر است. این بهترین فرصت برای کاهش آسیب وارده به ریه‌ها است.
قرار گرفتن در معرض بخارهای شیمیایی و گرد و غبار در محل کار یک عامل مهم دیگر در بروز بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) می‌باشد . اگر فردی با این گونه از مواد محرک ریه سرو کار دارد، به کمک استفاده از تجهیزات محافظتی تنفسی می‌تواند تا حدودی خطر ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) را کاهش دهد.
پس به‌طور خلاصه این‌گونه می‌توان بیان نمود که :
1. برای کمک به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سرطان ریه سیگار کشیدن را کنار بگذارید.
2. واکسن آنفلوآنزا و واکسیناسیون منظم در برابر پنومونی پنوموکوکال باید به طور سالانه انجام گیرد تا از برخی عفونت‌ها جلوگیری نموده و خطر ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) را کاهش دهد.
3. درصورت احساس افسردگی و هرگونه تغییرات خلقی بلافاصله با روانپزشک و پزشک مربوطه درمیان گذاشته شود.

◄ تشخیص بیماری مزمن انسدادی ریوی :

بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) اغلب به اشتباه تشخیص داده می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) ممکن است تا زمانی که بیماری پیشرفت کند، تشخیص داده نشوند.
برای تشخیص، پزشک علائم و نشانه‌های بیمار را مرور نماید، در مورد سابقۀ خانوادگی و پزشکی با بیمار صحبت نماید و در مورد هر گونه مواجهه‌ای که با مواد محرک ریه، به ویژه دود سیگار، باید آگاه گردد.آزمایش‌هایی که برای تشخیص بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) پیشنهاد می‌گردد:

• آزمایشات عملکرد ریوی .

این آزمایش‌ها میزان هوایی را اندازه‌گیری می‌نماید که فرد با دم و بازدم وارد و خارج می‌نماید، و نیز مشخص می‌نماید که آیا ریه‌های فرد اکسیژن کافی به خون می‌رسانند یا خیر. از متداول‌ترین این تستها، آزمایش اسپیرومتری است، که در یک لولۀ بزرگ که به دستگاه کوچکی متصل است شخص فوت نموده تا میزان هوایی را که ریه‌های وی قادر به نگه داشتن آن است و این که با چه سرعتی می‌تواند هوا را از ریه‌ها بیرون دهد، اندازه‌گیری می‌شود. سایر آزمایشات شامل اندازه‌گیری حجم ریه و ظرفیت انتشار، آزمایش پیاده‌روی شش دقیقه‌ای، و اکسیمتری نبض هستند.

• تصویربرداری اشعۀ ایکس از قفسۀ سینه .

تصویربرداری از قفسۀ سینه توسط اشعۀ ایکس می‌تواند آمفیزم را نشان دهد که یکی از علل اصلی ایجاد بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) است. تصویربرداری اشعۀ ایکس همچنین می‌توانید مشکلات ریوی یا نارسایی قلبی را تشخیص دهد.

• سی تی اسکن .

سی تی اسکن ریه‌ها می‌تواند به تشخیص آمفیزم کمک نموده و تعیین کند که آیا فرد می‌تواند از جراحی برای درمان بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) بهره ببرد یا خیر. از سی تی اسکن می‌توان برای غربالگری سرطان ریه استفاده نمود.

• آنالیز گاز خون شریانی .

این آزمایش خون (Arterial blood gas analysis ) بررسی می‌کند ریه‌های فرد تا چه اندازه می‌توانند اکسیژن را به داخل جریان خون بیاورند و دی‌اکسیدکربن را حذف کنند.

• تست‌های آزمایشگاهی . 

تست‌های آزمایشگاهی برای تشخیص بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) به کار نمی‌روند، اما ممکن است برای تعیین علت نشانه‌های بیمار یا تشخیص وضعیت دیگری به کار روند. برای نمونه، ممکن است تست‌های آزمایشگاهی برای تعیین این که آیا شخص به اختلال ژنتیک کمبود آلفا-1-آنتی تریپسین مبتلا هستند به کار رود، که در برخی افراد می‌تواند علت بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) باشد. این آزمایش ممکن است در صورتی که شخص سابقۀ خانوادگی بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) داشته و در سن کم به این بیماری مبتلا شده باشد، انجام شود.

◄ درمان بیماری مزمن انسدادی ریوی :

بسیاری از بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) گونه‌های خفیفی از بیماری را دارند که به غیر از ترک سیگار به درمان کمی نیاز دارد. حتی در مورد مراحل پیشرفته‌تر بیماری، درمان موثر در دسترس است که می‌تواند علائم را کنترل کرده، پیشروی را کند نموده، ریسک عوارض و تشدید را کاهش داده، و توانایی فرد را برای داشتن یک زندگی فعال بهبود بخشد.

• ترک سیگار .

مهم‌ترین مرحله در هر روند درمانی بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD)، ترک هر گونه سیگار کشیدن است. ترک سیگار می‌تواند مانع از حادتر شدن بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) و تقلیل توانایی تنفس فرد شود. اما ترک سیگار آسان نیست.به‌ویژه اگر فرد چندین بار ترک کرده و موفق به انجام این کار نشده باشد.

• دارودرمانی بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD).

داروهای گوناگونی برای درمان نشانه‌ها و عوارض بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) به کار می‌روند.

1. برونکودیلاتورها (گشادکنندۀ ریه) :

برونکودیلاتورها داروهایی هستند که اغلب به صورت اسپری تنفسی عرضه می‌شوند و عضلات اطراف مسیرهای هوایی شما را شل می‌کنند. بدین ترتیب سرفه و تنگی‌نفس تسکین می‌یابد و تنفس آسان‌تر می‌شود. بسته به شدت بیماری فرد، ممکن است لازم باشد پیش از فعالیت‌های خود هر روز از یک برونکودیلاتور با اثرگذاری کوتاه مدت، یا یک برونکودیلاتور با اثرگذاری بلند مدت یا هر دوی آن‌ها استفاده نماید.
نمونه‌های برونکودیلاتورهای با اثرگذاری کوتاه مدت شامل موارد زیر هستند:
• آلبوترول ( ProAir HIF, Ventolin HFA)و سایر موارد
• ایپراتروپیوم (Atrovent HFA)
• لوالبوترول (Xopenex)
نمونه‌های برونکودیلاتورهای با اثرگذاری بلند مدت عبارتند از:
• اکلیدینیوم (Tudorza Pressair)
• افرموترول (Brovana)
• فرموترول (Performist)
• اینداکاترول (Arcapta Neoinhaler)
• تیوتروپیوم(Spiriva)
• سالمترول (Servent)
• آمکلیدینیوم (Incruse Elipta)

2. استروئیدهای استنشاقی :

داروهای کورتیکواستروئید استنشاقی می‌توانند التهاب مسیر هوایی را کاهش داده و به پیشگیری از تشدید بیماری کمک کنند. عوارض جانبی استروئیدهای استنشاقی شامل کبودی، عفونت‌های دهانی، و گرفتگی صدا یا سینه می‌باشند. این داروها برای افرادی مفید هستند که مرتبا به تشدید بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) دچار می‌شوند. نمونه‌های استروئیدهای استنشاقی عبارتنداز:
• فلوتیکازون (Flovent HFA)
• بودزوناید (Pulmicort Flexhaler)

3. اسپری‌های تنفسی ترکیبی :

برخی از داروها برونکودیلاتورها و استروئیدهای استنشاقی را ترکیب می‌کنند. نمونه‌های این اسپری‌های تنفسی ترکیبی این موارد هستند:
• فلوتیکازون و ویلانترول (Breo Ellipta)
• فلوتیکازون، آمکلینیدیوم و ویلانترول (Trelegy Ellipta)
• فرموترول و بودزوناید (Symbicort)
• سالمترول و فلوتیکازون (Advair HFA, AirDuo Digihaler و غیره)
اسپری‌های تنفسی که حاوی بیش از یک نوع برونکودیلاتور هستند نیز وجود دارند. نمونه‌های آن‌ها شامل این موارد است:
• اکلیدینیوم و فرموترول (Duaklir Pressair)
• آلبوترول و ایپراتروپیوم (Combivent Respimat)
• فروموترول و گلیکوپیرولات (Bevespi Aerosphere)
• گلیکوپیرولات و اینداکاترول (Utiborn)
• الداترول و تیوتروپیوم (StioltoRespimat)
• آمکلیدینیوم و ویلانترول (Anoro Ellipta)

4. استروئیدهای خوراکی :

در مورد افرادی که دوره‌های تشدید بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD)، که تشدید حاد متوسط یا زیاد نام دارد، را تجربه کرده‌اند، دوره‌های کوتاه مدت (برای نمونه پنج روز) کورتیکواستروئیدهای خوراکی ممکن است مانع از حادتر شدن بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) شود. البته مصرف بلند مدت این داروها می‌تواند اثرات جانبی جدی مانند افزایش وزن، دیابت، پوکی استخوان، آب مروارید، و افزایش خطر عفونت را به همراه داشته باشد.

5. مهارکننده‌های فسفودی استراز 4 :

دارویی که برای افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) شدید و علائم برونشیت تائید شده است، روفلومیلاست (Daliresp) نام دارد که یک مهار کنندۀ فسفودی استراز-4 است. این دارو التهاب مسیرهوایی را کاهش می‌دهد و مسیر را تسکین می‌دهد. اثرات جانبی رایج این دارو عبارتند از اسهال و کاهش وزن.

6. تئوفیلین :

هنگامی‌که که سایر درمان‌ها موثر واقع نگشته یا زمانی که هزینه اولویت باشد، تئوفیلین (Elixophylin, Theo-24, Theochron)، که یک داروی ارزان‌تر است، ممکن است به بهبود تنفس و پیشگیری از اپیزودهای تشدید بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) کمک نماید. اثرات جانبی به دوز مربوط هستند و ممکن است شامل حالت تهوع، سردرد، ضربان تند و لرز باشند، بنابراین آزمایشهایی برای پایش سطح دارو در خون به کار می‌روند.

7. آنتی بیوتیک‌ها :

عفونت‌های تنفسی، مانند برونشیت حاد، پنومونی و آنفلوآنزا، می‌توانند نشانه‌های بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) را شدیدتر کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها به درمان اپیزودهای تشدید بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) کمک می‌کنند، اما عموما برای پیشگیری توصیه نمی‌شوند. برخی مطالعات نشان می‌دهند آنتی بیوتیک‌های خاصی، مانند آزیترومایسین (Zithromax) از اپیزودهای تشدید بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) پیشگیری می‌کنند،اما اثرات‌جانبی و مقاومت به آنتی‌بیوتیک مصرف آن‌ها را محدود می‌کند.

• روش‌های درمانی ریوی :

اغلب از این درمان‌های جانبی برای بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) متوسط یا شدید استفاده می‌گردد.

1. اکسیژن تراپی.

اگر اکسیژن کافی در خون بیمار وجود نداشته‌باشد، ممکن است به مکمل اکسیژن نیاز پیدا نماید. دستگاه‌هایی وجود دارند که اکسیژن را به ریه منتقل می‌کنند، که شامل یونیت‌های سبک وزن قابل حمل و نقلی هستند که حتی به هنگام خارج شدن از منزل می‌توان با خود حمل نمود. برخی از افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) تنها در طول انجام فعالیت یا هنگام خواب از اکسیژن استفاده می‌کنند. برخی نیز تمام مدت از اکسیژن استفاده می‌کنند. اکسیژن‌تراپی سبب ارتقای کیفیت زندگی گشته و تنها درمان بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) است که افزایش طول عمر را در این بیماری تایید می‌نماید.

2. برنامۀ توانبخشی ریوی.

این برنامه‌ها اغلب تلفیقی از آموزش، تربیت بدنی، توصیه‌های تغذیه‌ای و مشاوره است. بیمار با متخصصان متعددی سروکار خواهد داشت و برنامۀ توان بخشی وی را برای تامین نیازهای او تنظیم می‌کنند. توانبخشی بعد از اپیزودهای تشدید بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) ممکن است احتمال بستری شدن مجدد در بیمارستان را کاهش دهد، توانایی بیمار را در شرکت در فعالیت‌های روزمره افزایش داده و کیفیت زندگی او را ارتقا دهد.

3. تهویه غیرتهاجمی در منزل .

شواهد استفاده از دستگاه‌های تنفسی مانند ((bilevel positive airway pressure (BiPAP) یا (بای پپ) در بیمارستان را حمایت می‌کنند، اما اکنون برخی شواهد از استفادۀ آن در خانه نیز پشتیبانی می‌کنند. یک دستگاه ونتیلاسیون غیرتهاجمی همراه با یک ماسک به بهبود تنفس و کاهش نگهداری دی اکسید کربن (هیپرکاپنی ) کمک می‌کند که ممکن است به نارسایی تنفسی حاد و بستری شدن در بیمارستان منجر شود. تحقیقات بیشتری برای تعیین بهترین روش‌های استفاده از این درمان لازم است.

• جراحی :

جراحی برای برخی از افراد مبتلا به آمفیزم شدید که صرفا دریافت دارو برایشان کافی نیست، یک گزینه است. گزینه‌های جراحی شامل این موارد هستند:

• جراحی کاهش حجم ریه.

در این جراحی، بافت‌های کوچک و آسیب‌دیدۀ ریه را از بخش‌های ریۀ فوقانی برداشته می‌شود. این روش فضای اضافی در حفرۀ قفسۀ سینه ایجاد نموده تا بخش سالم و باقیماندۀ ریه بتواند باز شود و دیافراگم بهینه عمل نماید. در برخی افراد، این جراحی می‌تواند کیفیت زندگی را ارتقا داده و طول مدت زندگی را افزایش دهد.
کاهش اندوسکوپیک حجم ریه(Endoscopic lung volume reduction) روشی با میزان حداقل تهاجمی که اخیرا برای درمان افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) مورد تائید ادارۀ غذا و داروی ایالات متحده (FDA) قرار گرفته است. یک دریچۀ(Valve) کوچک یک طرفۀ اندوبرونشیال در ریه قرار داده می‌شود که به بیشترین لوب (Lobe) آسیب دیده اجازه منقبض شدن را می‌دهد تا بخش سالم‌تر ریه فضای بیشتری برای گسترده شدن و عمل کردن داشته باشد.

• پیوند ریه.

پیوند ریه ممکن است به‌عنوان گزینه‌ای ویژه قابلیت تنفس و فعالیت را بهبود بخشد. عمل جراحی بزرگ که عوارض مهمی در پی دارد، مانند پس زدن اندام و این که فرد نیاز خواهد داشت تا تمام عمر داروهای سرکوب کنندۀ ایمنی مصرف کند.

• بالکتومی.

زمانی که دیواره‌های ساک‌های هوایی (آلوئول‌ها) تخریب می‌شوند، تاول‌هایی در ریه‌ها شکل می‌گیرند. این تاول‌ها ممکن است بزرگ شده و سبب مشکلات تنفسی گردد.در عمل بالکتومی جراح ریه را از آبکیسه‌ها پاکسازی می‌نماید تا جریان هوا را بهبود بخشد.

◄ مدیریت تشدید بیماری مزمن انسداد ریوی :

حتی با وجود درمان مداوم، ممکن است بیمار طی چند روز یا چند هفته نشانه‌های شدیدتری از بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) را تجربه نماید که به این حالت تشدید حاد بیماری مزمن انسداد ریوی( acute exacerbation of Chronic Obstructive Disease) گفته می‌شود و ممکن است در صورت عدم دریافت درمان سریع به نارسایی ریوی منجر شود.
ممکن است تشدید ناشی از یک عفونت تنفسی، آلودگی هوا، یا سایر محرک‌های التهابی باشد. علت هرچه که باشد، باید به بیمار گوشزد نمود که اگر متوجه افزایش پایداری سرفه یا تغییری در خلط خود گردید، یا تنفس برای وی دشوارتر گردید باید بلافاصله به این موضوع را از طریق مراکز درمانی و پزشک مرتبط پیگیری نماید.
زمانی که تشدید رخ می‌دهد، ممکن است به داروهای بیشتری (مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، استروئیدها، یا هردو) ، مکمل‌های اکسیژن، یا درمان در بیمارستان نیاز پیدا شود. همین که نشانه‌ها بهبود پیدا کردند، باید در مورد اقدامات لازم برای پیشگیری از تشدیدهای آتی مانند ترک سیگار، دریافت استروئیدهای تنفسی، برونکودیلاتورهای با اثرگذاری بلند مدت یا سایر داروها، دریافت واکسن آنفلوآنزای سالانه، و اجتناب از آلودگی هوا تصمیم‌گیری نمود.

◄ درمان خانگی و بیماری مزمن انسدادی ریوی :

برخی اقدامات خانگی در بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD)می‌تواند سبب ایجاد احساس بهتر در بیمار گردد و روند آسیب به ریه‌هایتان را کند نماید. اما باید توجه داشت که هیچ‌کدام از این روش‌ها جایگزین مراجعه به پزشک نمی‌باشد.
1. کنترل تنفس
2. نوشیدن آب فراوان و استفاده از دستگاه مرطوب کنندۀ هوا جهت پاکسازی مسیرهای هوایی
3. انجام نرمش‌های ورزشی زیر نظر پزشک
4.رعایت رژیم غذایی سالم
5.علاوه بر ترک سیگار، اجتناب از حضور در اماکنی که در آن جا دیگران سیگار می‌کشند مهم است. دود ناشی از سیگار کشیدن دیگران ممکن است به آسیب بیشتر ریوی منجر شود. سایر انواع آلودگی هوا همچنین می‌توانند ریه‌های شما را اذیت کنند، بنابراین هر روز پیش از بیرون رفتن پیش بینی کیفیت هوا را بررسی کنید.
6. برنامۀ ملاقات با پزشک خود را رعایت کنید، حتی اگر حالتان خوب است. پایش مرتب عملکرد ریه بسیار مهم است. حتما واکسن آنفلوآنزای خود را در فصل پاییز تزریق نمایید تا از عفونت‌هایی که می‌توانند وضعیت بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) شما را وخیم‌تر کنند پیشگیری کنید. از پزشک خود بپرسید چه زمانی به واکسن ذات‌الریه نیاز دارید. اگر نشانه‌ها حادتر شده‌اند یا متوجه نشانه‌های عفونت شده‌اید به پزشک اطلاع دهید.