در مورد گونه‌ "مو" (C.1.2) ویروس کرونا چه می‌دانیم؟

طی روزهای اخیر گونۀ جدیدی از ویروس کرونا در آفریقای جنوبی در سراسر جهان خبرساز شده‌است.  موسسه ملی بیماری‌های واگیردار در آفریقای جنوبی با هشدار در مورد "ردۀ C.1.2" اعلام نمود که این بیماری در همه استان‌های کشور، با نرخ نسبتاً پایینی شناسایی شده است . دانشمندان آفریقای جنوبی این گونۀ جدید از ویروس کرونا را با جهش‌های متعدد تشخیص داده‌اند و همچنان در پی این موضوع هستند که آیا این ویروس واگیردارتر از گونه‌های پیشین است یا می‌تواند بر میزان ایمنی و آنتی بادی‌های ارائه شده توسط واکسن‌ها یا ابتلاهای پیشین غلبه نماید. بر اساس پژوهشی که هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است ، گونۀ جدید ، C.1.2 ، برای نخستین بار در ماه اردیبهشت و خرداد شناسایی شد و اکنون در اغلب استان‌های آفریقای جنوبی و هفت کشور دیگر در آفریقا ، اروپا ، آسیا و اقیانوسیه گسترش یافته است. اما در این مقاله به بررسی ( گونه‌ "مو" (C.1.2) ویروس کرونا چه می‌دانیم؟ ) خواهیم پرداخت .

▪ در مورد گونه‌ "مو" (C.1.2) ویروس کرونا چه می‌دانیم؟

این گونه شامل جهش‌های بسیاری است که در انواع دیگر واریاسیون‌ها با افزایش قابلیت انتقال و کاهش حساسیت به خنثی سازی آنتی بادی‌ها مرتبط است ، اما در ترکیب متفاوتی رخ می‌دهند و پژوهشگران همچنان در چگونگی تاثیر آن بر رفتار ویروس ابهام دارند . پژوهش‌های آزمایشگاهی برای تعیین میزان خنثی‌سازی این گونه توسط آنتی بادی‌ها در حال انجام است.

محققان خاطرنشان کردند که گونۀ جدید از ویروس اصلی ووهان با 44 تا 59 جهش فاصله دارد و سرعت تجمع این تغییرات معادل 41.8 تعویض در سال (substitutions per year) بود که تقریباً دو برابر تخمین میزان تکامل ویروسی اولیه یعنی 24 تعویض در سال بود.

آفریقای جنوبی نخستین کشوری بود که نوع بتا را تشخیص داد ، یکی از تنها چهار موردی که سازمان بهداشت جهانی "نگران کننده" نامیده است. پژوهشگران معتقدند که گونۀ بتا آسان‌تر از نسخه اصلی ویروس کرونا که سبب کووید-19 می شود انتشار یافته و شواهدی وجود دارد که ممکن است ایمنی ارائه شده توسط واکسن‌ها در برابر این گونه کاهش یافته  و سبب می‌شود برخی کشورها سفر به آفریقای جنوبی را محدود نمایند.

ریچارد لسلس (Richard Lessells, PhD) ، دکترای تخصصی بیماری‌های عفونی و یکی از محققان پژوهش در مورد گونۀ C.1.2 ، معتقد است که ظهورو پدیدار شدن این‌گونه به ما می گوید "این همه گیری همچنان به پایان نرسیده است و این ویروس هنوز در حال بررسی مسیرهایی است تا به طور بالقوه در آلودگی و عفونت بهتر عمل نماید. ” 

وی ادامه داد که مردم نباید در این مرحله بیش از حد نگران بوده و احتمال وجود انواع مختلف جهش‌های بیشتر در همه گیری وجود دارد.

داده‌های توالی ژنومی از آفریقای جنوبی نشان می‌دهد که این گونۀ نوپدید C.1.2 در ماه جولای ، یعنی در همان ماهی که میزان بالای نمونه در دسترس بود ، در حال جابجایی با گونۀ اصلی دلتا نبود.

در ژوئیه (July) گونۀ C.1.2 حدود 3 درصد از نمونه‌ها را در مقابل 1 درصد در ماه ژوئن (June) به خود اختصاص داد ، در حالی که دلتا 67 درصد در ماه ژوئن و 89 درصد در ژوئیه به خود اختصاص داد.

دلتا سریع‌ترین و سازگارترین گونۀ ویروس کرونا است که جهان تاکنون با آن روبرو شده است ، و فرض‌های احتمالی در مورد اوج‌گیری دوبارۀ کووید-19 حتی در شرایطی که کشورها محدودیت‌ها را کاهش داده و اقتصادهای خود را بازگشایی می کنند ، افزایش می‌دهد.

دکتر لسلس معتقد است که C.1.2 بر اساس الگوی جهش‌های خود دارای ویژگی‌های فرار از مصونیت (immune evasion) بیشتری نسبت به گونۀ دلتا است و این یافته‌ها به سازمان بهداشت جهانی نشان داده شده است. سخنگوی وزارت بهداشت آفریقای جنوبی از اظهارنظر درباره این تحقیقات خودداری کرد.

روند واکسیناسیون کووید-19 در آفریقای‌جنوبی با کُندی شروع شد و تا کنون تنها حدود 14 درصد از جمعیت بالغ آن به طور کامل واکسینه شده‌اند.

▪ آیا سازمان بهداشت جهانی گونۀ جدید "مو- C.1.2" را به عنوان گونۀ قابل توجه یا نگران‌کننده ذکر کرده است؟

خیر ، موسسه ملی بیماری‌های واگیردار ( National Institute for Communicable Diseases) همچنان به نظارت بر فراوانی C.1.2 و بررسی شیوۀ رفتار آن ادامه می دهد. آزمایش‌ها و پژوهش‌ها جهت ارزیابی تأثیر جهش‌هایی که گونۀ C.1.2 بر عفونی‌شدن و مقاومت به واکسن دارد هنوز در دست انجام است.

تا کنون ، این ویروس معیارهای سازمان بهداشت جهانی را برای واجد شرایط بودن به عنوان "گونۀ نگران‌کننده" یا "گونۀ قابل‌توجه " برآورده نکرده است.

▪ گونۀ نگران کننده ویروس کرونا به چه معناست ؟

مطابق تعریف سازمان بهداشت جهانی ، گونۀ نگران کننده مانند گونۀ دلتا مواردی هستند که میزان بالای قابلیت انتقال و سرایت ، تغییر در بیماری و کاهش اثربخشی اقدامات عمومی و بهداشت اجتماعی را نشان دهد .

▪ گونۀ قابل توجه ویروس کرونا به چه معناست ؟

مطابق تعریف سازمان بهداشت جهانی ، گونۀ مورد توجه ، سبب انتقالِ ویروس در چند خوشه از جامعه می‌شوند و در چندین کشور شناسایی شده‌اند ، اما همچنان میزان سرایت و شدت آن ثابت نشده است.

منابع :

1.Reuters
2. The Guardian